Πρώτο δείγμα γραφής η τήρηση των δεσμεύσεων χωρίς παρεκκλίσεις παροχολογίας - εισοδηματικές ενισχύσεις και φοροελαφρύνσεις για μισθωτούς, συνταξιούχους, νέους
Με μοναδική έκπληξη -και μάλλον δημοσιονομικά ανώδυνη- την πρόωρη εφαρμογή της εξαγγελίας για το youth pass των 150 ευρώ σε περίπου 200.000 νέους, ο πρωθυπουργός «άδειασε» τους... φημολογούντες περί «κρυφών μέτρων» κι έστειλε ένα ακόμα μήνυμα στις αγορές, που μετράνε, πλέον, κάθε λέξη και κάθε κίνηση.
Τα πράγματα είναι απλά. Το «πακέτο» των περίπου 9 δισ. ευρώ «χωράει» στον δημοσιονομικό σχεδιασμό της τετραετίας και θα ενισχύσει το διαθέσιμο εισόδημα εργαζομένων, επαγγελματιών, συνταξιούχων, χωρίς να θέτει σε κίνδυνο τον στρατηγικό στόχο της πλήρους επιστροφής στην κανονικότητα, με αφετηρία την επενδυτική βαθμίδα και πάντα με ανοικτό το “παράθυρο” για πρόσθετες παρεμβάσεις, εφόσον βγαίνουν τα νούμερα. Η αναφορά του πρωθυπουργού σε “λογικά πλεονάσματα” δίνει, μάλιστα, το πλαίσιο μέσα στο οποίο θα κινηθεί η Αθήνα στα δύσκολα παζάρια, που ξεκινούν στην Ευρώπη, για τους δημοσιονομικούς κανόνες των επόμενων ετών.
Έκτακτα μέτρα
Επιβεβαιώνοντας τις πληροφορίες των τελευταίων εβδομάδων, ο πρωθυπουργός συμπλήρωσε, κατ’ αρχάς, τη δέσμη των έκτακτων μέτρων που θα εφαρμοστούν τους επόμενους μήνες, ως αντίβαρο στις ανατιμήσεις που επιμένουν.
Με τον πληθωρισμό των τροφίμων να παραμένει διψήφιος, όπως θα δείξουν σήμερα τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, παρατείνεται για τρεις ακόμα μήνες το Market Pass και μένει να διευκρινιστεί αν θα χρειαστούν νέες αιτήσεις -οπότε ανοίγει το «παράθυρο» για νέους δικαιούχους σύμφωνα με τις φετινές φορολογικές δηλώσεις- ή αν απλώς θα ανανεωθούν οι πιστώσεις για τους ήδη δικαιούχους. Αρμόδιες πηγές αναφέρουν ότι, αν κριθεί αναγκαίο, τον Οκτώβριο θα δοθεί νέα παράταση για το τελευταίο δίμηνο του έτους.
Πέρα από το Market Pass, το «καλάθι του νοικοκυριού» και το πλαφόν στο περιθώριο κέρδους, θα δοθεί και απευθείας έκτακτο βοήθημα 250 ευρώ σε χαμηλοσυνταξιούχους με προσωπική διαφορά. Μένει να διευκρινιστεί αν η περίμετρος αυτού του βοηθήματος θα περιοριστεί σε περίπου 1,1 εκατ. συνταξιούχους ή αν θα διευρυνθεί και σε άλλες ευάλωτες ομάδες.
Με τα έως τώρα δεδομένα, η υπεραπόδοση του Προϋπολογισμού υπολογίζεται επισήμως σε περίπου 900 εκατ. ευρώ, αλλά, αν επιβεβαιωθούν οι εκτιμήσεις για ακόμα υψηλότερες επιδόσεις της οικονομίας, τότε το διαθέσιμο «μαξιλάρι» για έκτακτες παρεμβάσεις ως το τέλος της χρονιάς θα ξεπεράσει το 1 δισ. ευρώ.
Μόνιμες παρεμβάσεις
Στο νομοσχέδιο-σκούπα του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας θα συμπεριληφθούν τα μέτρα μόνιμου χαρακτήρα, που πρόκειται να εφαρμοστούν από την Πρωτοχρονιά του 2024.
Δημόσιο: Τίθεται σε ισχύ το νέο μισθολόγιο, με κόστος 500 εκατ. ευρώ και τέσσερα βασικά χαρακτηριστικά:
Α) Οριζόντιες αυξήσεις για πρώτη φορά μετά από 14 χρόνια. Οι πληροφορίες αναφέρουν ποσοστό της τάξης του 5%-6%.
Β) Αυξήσεις στα επιδόματα θέσης ευθύνης.
Γ) Πριμ παραγωγικότητας, που θα συνδέεται με την επίτευξη συγκριμένων ποιοτικών και ποσοτικών στόχων, π.χ. την εκκαθάριση εκκρεμών φακέλων συνταξιοδότησης.
Δ) Αυξήσεις στα επιδόματα παιδιών και συγκεκριμένα κατά 20 ευρώ για το 1 παιδί και 50 ευρώ για τα δύο και περισσότερα.
Σημειωτέον ότι ο βαθμός δυσκολίας του νομοθετικού πλαισίου ανεβαίνει, καθώς περιλαμβάνει και την πλήρη αναμόρφωση των ειδικών μισθολογίων, δηλαδή βασικούς μισθούς και ειδικά επιδόματα για πανεπιστημιακούς, δικαστικούς, Σώματα Ασφαλείας, Ένοπλες Δυνάμεις.
Φορολογία εισοδήματος: Αλλαγές στη φορολογική κλίμακα δεν υπάρχουν και ούτε σχεδιάζονται, όπως διαβεβαιώνουν αρμόδιες πηγές. Ωστόσο, από την Πρωτοχρονιά αυξάνεται η έκπτωση φόρου για τα προστατευόμενα τέκνα, άρα και το έμμεσο αφορολόγητο κατά 1.000 ευρώ. Ειδικότερα, η μείωση του φόρου ανεβαίνει:
- Από τα 810 ευρώ στα 900 ευρώ για τον φορολογούμενο με 1 εξαρτώμενο τέκνο, κι αυτό ισοδυναμεί με αφορολόγητο 10.000 ευρώ.
- Από τα 900 ευρώ στα 1.120 για 2 εξαρτώμενα τέκνα, άρα αφορολόγητο 11.000 ευρώ.
- Από τα 1.120 ευρώ στα 1.340 ευρώ για 3 εξαρτώμενα τέκνα, άρα αφορολόγητο 12.000 ευρώ.
- Από τα 1.340 ευρώ στα 1.580 ευρώ για 4 εξαρτώμενα τέκνα (εδώ λόγω στρέβλωσης της κλίμακας η αύξηση της έκπτωσης φόρου θα είναι 240 αντί 220 ευρώ), άρα αφορολόγητο 13.000 ευρώ
- Για κάθε επιπλέον εξαρτώμενο τέκνο μετά το τέταρτο, η μείωση του φόρου αυξάνεται κατά 220 ευρώ για κάθε επόμενο τέκνο, αυξάνοντας έτσι και το έμμεσο αφορολόγητο κατά 1.000 ευρώ.
Αυτό που θα πρέπει να σημειωθεί είναι ότι η αύξηση του αφορολογήτου αλλάζει και την παρακράτηση φόρου στους μισθωτούς και του ιδιωτικού και του δημόσιο τομέα, άρα προκύπτει μια έμμεση μισθολογική αύξηση.
Συντάξεις: Από την Πρωτοχρονιά έρχεται και νέα αύξηση, η οποία κατά τον Πρωθυπουργό θα είναι πάνω από 3%. Με βάση τις μάλλον συντηρητικές παραδοχές του Προγράμματος Σταθερότητας για το ΑΕΠ και τον πληθωρισμό, η αύξηση του 2024 θα είναι κοντά στο 4%. Για την αύξηση αυτή δεν απαιτείται νέα νομοθετική διάταξη.
Αντιθέτως, απαιτείται νομοθετική διάταξη, που θα έρθει τη νέα χρονιά, για την καταβολή επιδόματος προσωπικής διαφοράς, όπως δηλαδή έγινε και φέτος τον Απρίλιο. Το ύψος του νέου επιδόματος θα αποφασιστεί την τελευταία στιγμή κι αφού ληφθεί υπόψιν το “ροκάνισμα” της προσωπικής διαφοράς, μετά τη νέα ονομαστική αύξηση.
Νομοθετική διάταξη, που πιθανότατα δεν θα συμπεριληφθεί στο νομοσχέδιο-σκούπα αλλά σε νομοσχέδιο του Σεπτεμβρίου, απαιτεί και η αλλαγή του συστήματος παρακράτησης σε συνταξιούχους που εργάζονται. Αντί του οριζόντιου 30% στις συντάξεις, θα παρακρατείται (10%-20%) επί του συμπληρωματικού εισοδήματος, κάτι που θα ωφελήσει κυρίως τους χαμηλοσυνταξιούχους.
Στο κοινωνικό “πακέτο” συμπεριλαμβάνεται η αύξηση του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος και η μόνιμη απαλλαγή των πρώην δικαιούχων του ΕΚΑΣ από τη συμμετοχή στη φαρμακευτική δαπάνη.
Φορολογία: Πέρα από την αύξηση του αφορολογήτου λόγω παιδιών, το 2024 φέρνει την περαιτέρω μείωση του ΕΝΦΙΑ κατά 10% για όσους ασφαλίζουν τα σπίτια τους έναντι φυσικών καταστροφών, αλλά και μια μεγάλη αλλαγή: το “ψαλίδισμα” των τεκμηρίων.
Η μείωσή τους κατά 30% θα έρθει με άλλο νομοσχέδιο και θα αφορά στη χρήση του 2024, άρα τη διαφορά θα τη δούμε στις φορολογικές δηλώσεις του 2025. Αυτό που πρέπει να σημειωθεί είναι ότι πέρα από τη διόρθωση των στρεβλώσεων και των αδικιών στη φορολόγηση που προκαλούν τα τεκμήρια -ειδικά το ελάχιστο των 3.000 ευρώ- με το “ψαλίδισμά” τους θα ωφεληθούν χιλιάδες πολίτες με χαμηλά πραγματικά εισοδήματα, που λόγω τεκμηρίων π.χ. ιδιοκατοίκησης, χάνουν προνοιακά επιδόματα.
Στη δέσμη των προγραμματικών δηλώσεων περιλαμβάνονται η περαιτέρω μείωση των ασφαλιστικών εισφορών κατά μία μονάδα και η σταδιακή κατάργηση του τέλους επιτηδεύματος, τα οποία θα έρθουν σε νομοσχέδιο την επόμενη χρονιά, καθώς η εφαρμογή τους είναι προγραμματισμένη από το 2025 και μετά.