Η μάχη με τις τιμές στα ράφια συνεχίζεται με αμείωτη ένταση, πρόστιμα πέφτουν, αλλά οι τιμές σε βασικά είδη διατροφής επιμένουν να «τρέχουν» ακόμα με διψήφια ποσοστά.
Δύο ήταν οι βασικές αιτίες για την εκτόξευση των τιμών, ειδικά από το δεύτερο εξάμηνο του 2021. Από τη μια, οι αναταράξεις στην εφοδιαστική αλυσίδα μετά την πανδημία, που προκάλεσαν αλλεπάλληλα σοκ στις τιμές των πρώτων υλών, μεταξύ των οποίων τα αγροτικά προϊόντα. Από την άλλη, ο πόλεμος στην Ουκρανία, που εκτίναξε στα ύψη το ενεργειακό κόστος και τις τιμές των σιτηρών και των σπορέλαιων. Αν προσθέσει κανείς στην εξίσωση και τις ακραίες καιρικές συνθήκες, που προκάλεσαν μικρότερα ή μεγαλύτερα προβλήματα σε καλλιέργειες βασικών αγαθών, έχει την πλήρη εικόνα.
Πότε μπορούμε να δούμε μόνιμες μειώσεις τιμών
Και τώρα που βρισκόμαστε; Πότε μπορούμε να δούμε μόνιμες μειώσεις τιμών και όχι απλώς μικρότερες αυξήσεις; Πότε οι διεθνείς τιμές θα μπορέσουν να λειτουργήσουν ανασχετικά στον πληθωρισμό των κερδών; Αυτά είναι τα εύλογα ερωτήματα των καταναλωτών, διαπιστώνοντας ότι παρά τη βελτίωση των συνθηκών στις διεθνείς αγορές, ελάχιστη είναι η διαφοροποίηση της κατάστασης στα ράφια.
Τα καλά ή έστω ενθαρρυντικά νέα έρχονται αυτήν τη φορά από το Δείκτη Τιμών Τροφίμων του FAO, ο οποίος μειώθηκε για τρίτο συνεχή μήνα τον Οκτώβριο και πλέον βρίσκεται 10,9% χαμηλότερα από τα περσινά επίπεδα.
Οι μειώσεις στις τιμές προϊόντων
Οι τιμές της ζάχαρης μειώθηκαν (-2,2%), κυρίως λόγω της ισχυρής παραγωγής στη Βραζιλία, παρά τον αρνητικό αντίκτυπο των βροχών στη σύνθλιψη του ζαχαροκάλαμου το πρώτο δεκαπενθήμερο του Οκτωβρίου. Παραμένουν πάντως 46,6% υψηλότερες από πέρσι.
Το κόστος των δημητριακών μειώθηκε κατά 1%, κυρίως λόγω της πτώσης κατά 1,9% του σιταριού, αντανακλώντας γενικά υψηλότερες από τις αναμενόμενες νωρίτερα προμήθειες στις ΗΠΑ και τον ισχυρό ανταγωνισμό μεταξύ των εξαγωγέων.
Οι τιμές των φυτικών ελαίων μειώθηκαν κατά 0,7%, καθώς οι χαμηλότερες τιμές του φοινικέλαιου υπεραντιστάθμισαν το υψηλότερο κόστος των ελαίων σόγιας, ηλίανθου και ελαιοκράμβης.
Επίσης, οι τιμές του κρέατος υποχώρησαν κατά 0,6%, καθώς οι τιμές του χοιρινού κρέατος μειώθηκαν για τρίτο συνεχή μήνα, εν μέσω της επίμονα υποτονικής ζήτησης εισαγωγών, ιδίως από ορισμένες χώρες της Ανατολικής Ασίας.
Πού ανέβηκαν οι τιμές
Αντίθετα, οι τιμές των γαλακτοκομικών προϊόντων ανέκαμψαν (2,2%) μετά από εννέα διαδοχικές μειώσεις, καθώς οι τιμές του γάλακτος σε σκόνη αυξήθηκαν περισσότερο, κυρίως λόγω της ζήτησης εισαγωγών τόσο για τις βραχυπρόθεσμες όσο και για τις μακροπρόθεσμες προμήθειες.
Σε κάθε περίπτωση οι τιμές των τροφίμων παραμένουν υψηλές σε σχέση με τα προ πανδημίας επίπεδα, όταν και εμφανίστηκαν τα πρώτα προβλήματα στην εφοδιαστική αλυσίδα. Κι αν συνυπολογίσει κανείς ότι και οι τιμές στην Ενέργεια μπορεί να έχουν υποχωρήσει αλλά παραμένουν σε διπλάσια σχεδόν επίπεδα από αυτά του 2021, είναι προφανές ότι οι πιέσεις και στις τελικές τιμές των προϊόντων θα επιμείνουν, απαιτώντας παρεμβάσεις από τις αρμόδιες υπηρεσίες για την αποφυγή κερδοσκοπικών ανατιμήσεων.