Το πρόγραμμα για την αντικατάσταση παλιών κι ενεργοβόρων κλιματιστικών, ψυγείων, καταψυκτών είναι εδώ.
Αρκεί, όμως, αυτό για να εξοικονομήσουμε ενέργεια άρα και χρήματα;
Τα στοιχεία της Eurostat είναι λίαν αποκαλυπτικά, καθώς δείχνουν ότι τα νοικοκυριά σε όλη την Ευρώπη «ρουφάνε» το 27% της συνολικής ενέργειας που παράγεται. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχουν τα επιμέρους στοιχεία που δείχνουν ότι σχεδόν το 63% της ενέργειας πάει για τη θέρμανση και μόλις το 0,4% για την ψύξη των σπιτιών.
Η εικόνα αλλάζει όταν ανατρέξει κανείς στα στοιχεία για την Ελλάδα, ειδικά όσον αφορά στο πώς κατανέμεται η κατανάλωση ηλεκτρικού ρεύματος.
Τι φανερώνουν τα στοιχεία του 2020
Τα διαθέσιμα στοιχεία για το 2020, όπου η οικιακή κατανάλωση ρεύματος ήταν αυξημένη λόγω των lockdown, δείχνουν ότι συνολικά «κάψαμε» 62.950 Terajoule ηλεκτρικού ρεύματος. Πόσο «απορρόφησε» η ψύξη των σπιτιών, δηλαδή κλιματιστικά κι ανεμιστήρες; Γύρω στο 12%. Σίγουρα δεν μπορεί να θεωρηθεί μικρή αυτή η κατανάλωση, πόσο μάλλον όταν υπάρχει κι άλλο ένα 8% που αφορά στη θέρμανση των κατοικιών, προφανώς με κλιματιστικά αλλά και σόμπες, αερόθερμα κ.λ.π.
Η μεγάλη κατανάλωση γίνεται, όμως, για την ηλεκτροδότηση των σπιτιών, η οποία σε συνδυασμό με άλλες ηλεκτρικές συσκευές, «τραβάνε» το 47% της ετήσιας κατανάλωσης ρεύματος. Αν προσθέσει, δε, κανείς τη μεγάλη κατανάλωση για μαγείρεμα (18%) και θερμοσίφωνες (14%), αντιλαμβάνεται ότι καλή και χρήσιμη η αντικατάσταση κλιματιστικών, ψυγείων και καταψυκτών, αλλά τα νοικοκυριά θα πρέπει να εξοικονομήσουν κι από τις άλλες χρήσεις ρεύματος, για να γλιτώσουν τα ηλεκτροσόκ με τους λογαριασμούς.
Πώς κλιμακώνεται η επιδότηση του προγράμματος
Η επιδότηση του νέου προγράμματος φτάνει ως το 50% της τιμής προ ΦΠΑ των νέων συσκευών και κλιμακώνεται ανάλογα με το μέσο ετήσιο εισόδημα ανά μέλος της οικογένειας, ως εξής:
- Ως 5.000 ευρώ: 1η εισοδηματική κατηγορία/ ενίσχυση 50%
- 5.000 ευρώ- 10.000 ευρώ: 2η εισοδηματική κατηγορία/ ενίσχυση 45%
- 10.000 ευρώ- 20.000 ευρώ: 3η εισοδηματική κατηγορία/ ενίσχυση 35%
- 20.000 ευρώ και άνω: 4η εισοδηματική κατηγορία/ ενίσχυση 30%
Τι ορίζεται ως μέσο ετήσιο εισόδημα ανά μέλος της οικογένειας; Πολύ απλά αθροίζονται όλα τα εισοδήματα και διαιρούνται με τον αριθμό των μελών της οικογένειας. Για παράδειγμα, σε μια 4μελή οικογένεια, όπου μητέρα και πατέρας βγάζουν 15.000 ευρώ έκαστος, το μέσο ετήσιο εισόδημα ανά μέλος είναι 15.000 + 15.000 ευρώ= 30.000 ευρώ/4= 7.500 ευρώ άρα η οικογένεια εμπίπτει στη 2η εισοδηματική κατηγορία και δικαιούται ενίσχυσης 45%.
Για όσους ψάχνονται όσον αφορά στον τύπο και τα χαρακτηριστικά του κλιματιστικού, που μπορούν να αποκτήσουν με επιδότηση, ο spitogatos δημοσίευσε έναν εξαιρετικά χρήσιμο Οδηγό.
Ποιοι τύποι κλιματιστικών κυκλοφορούν στην αγορά;
Διαιρούμενα (split): Είναι ο κλασικός τύπος κλιματιστικών (οικιακά κλιματιστικά τοίχου) που αποτελούνται από μία εσωτερική και μία εξωτερική μονάδα, οι οποίες συνδέονται μέσω οπής στον τοίχο.
Φορητά (portable): Είναι σχεδιασμένα για να λειτουργούν σε μεμονωμένους χώρους και έχουν ροδάκια για να μπορείς να τα μεταφέρεις από δωμάτιο σε δωμάτιο. Χωρίζονται σε δύο κατηγορίες (1) φορητά ψυχρού αέρα -παρεμφερής λειτουργία με τα κλιματιστικά σταθερής εγκατάστασης- και (2) φορητά air coolers - απορροφούν ένα ποσοστό θερμότητας και δημιουργούν μια αίσθηση δροσιάς, εξατμίζοντας νερό στο χώρο, ενώ θυμίζουν σε έναν βαθμό ανεμιστήρα.
Πολυδιαιρούμενα (Multi split): Πρόκειται για διαιρούμενα κλιματιστικά με μία εξωτερική μονάδα και περισσότερες εσωτερικές, ώστε να καλύπτουν τις ανάγκες κλιματισμού διπλανών δωματίων.
Κονσόλες δαπέδου (πολυδιαιρούμενα μηχανήματα): Είναι αυτό ακριβώς που φανερώνει και το όνομα τους, δηλαδή κλιματιστικά τα οποία τοποθετούνται στο δάπεδο και μοιάζουν με κονσόλα.
ΠΡΟΣΟΧΗ: Στις τεχνικές προδιαγραφές του προγράμματος Ανακύκλωσης, προβλέπεται ότι επιδοτούνται ΜΟΝΟ αυτά του τοίχου ή του δαπέδου, όπως και τα multi αλλά εξαιρούνται τα φορητά.
Τι κλιματιστικό ταιριάζει στα τετραγωνικά του σπιτιού σου;
Επιλογή ισχύος (BTU): Το πρώτο πράγμα που πρέπει να λάβει υπόψη σου είναι το μέγεθος του χώρου που θες να «καλύψεις» σε σχέση με την απόδοση του κλιματιστικού. Άλλες ανάγκες έχει μια γκαρσονιέρα 30 τ.μ. και άλλες μια μονοκατοικία 90 τ.μ. Για να μπορέσεις να βγάλεις άκρη μ’ αυτό πρέπει να ξέρεις πως η ισχύς ενός κλιματιστικού αποτυπώνεται στην ένδειξη BTU/h ή KW/h. Έτσι, όσο μεγαλύτερος είναι ο χώρος, τόσο υψηλότερη πρέπει να είναι και η απόδοση του κλιματιστικού που θα επιλέξεις. Να σημειωθεί επίσης πως υπάρχουν και άλλοι παράγοντες που επηρεάζουν την απόδοση ενός κλιματιστικού, όπως το υψόμετρο του σπιτιού, η ύπαρξη μόνωσης αλλά και ο προσανατολισμός του δωματίου όπου θα τοποθετηθεί.
Ποια η σημασία της ενεργειακής κλάσης ενός κλιματιστικού;
Ενεργειακή κλάση: Επί της ουσίας, με τον όρο «ενεργειακή κλάση» αποδίδεται το πόσο ενεργοβόρο μπορεί να είναι ένα κλιματιστικό – αυτό ισχύει για κάθε συσκευή. Όσο υψηλότερη είναι η ενεργειακή κλάση (από A+++ έως G) ενός κλιματιστικού τόσο λιγότερο ρεύμα καταναλώνει – βέβαια, αυτό επηρεάζει και την τιμή η οποία συνήθως είναι πιο αυξημένη. Για να βεβαιωθείς για την ενεργειακή κλάση του κλιματιστικού που σε ενδιαφέρει μπορείς να ρίξεις μια ματιά στους συντελεστές SEER (Seasonal energy efficiency ratio) και SCOP (Seasonal coefficient of performance) στα τεχνικά χαρακτηριστικά του. Οι δείκτες αυτοί υπολογίζονται διαιρώντας την ετήσια απαιτούμενη θέρμανση ή ψύξη με την ετήσια καταναλισκόμενη ηλεκτρική ενέργεια αντίστοιχα. Ο δείκτης SCOP υπολογίζεται με κριτήριο τις ετήσιες μετρήσεις θερμοκρασίας που έχουν ληφθεί σε τρεις ξεχωριστές κλιματικές ζώνες (ψυχρή, μέση, θερμή). Αντίθετα, ο συντελεστής SEER υπολογίζεται με βάση τις ετήσιες μετρήσεις θερμοκρασίας, που έχουν ληφθεί μόνο στη μέση κλιματική ζώνη. Όσο πιο ψηλός είναι ο εκάστοτε δείκτης, τόσο πιο αποδοτικό είναι το μηχάνημα.
Πώς θα καταλάβεις αν το κλιματιστικό που σε ενδιαφέρει είναι αθόρυβο;
Επίπεδα θορύβου dB: Είναι σχεδόν βέβαιο πως κανείς δεν μπορεί να ξεχάσει τη φασαρία που έκαναν οι παλιότερες συμβατικές εσωτερικές μονάδες, ωστόσο τα σύγχρονα κλιματιστικά τεχνολογίας Inverter δεν προκαλούν τέτοια προβλήματα – όχι σ’ αυτό το βαθμό έστω. Αν θες να βεβαιωθείς πως το κλιματιστικό που σε ενδιαφέρει δε θα θυμίζει τρένο, τότε τσέκαρε τον δείκτη θορύβου (db). Ιδανικά, αν θες την ηρεμία σου, προτίμησε κλιματιστικά με δείκτη θορύβου ίσο ή μικρότερο από 21 dB.
Τι είναι τα κλιματιστικά Inverter;
Τεχνολογία Inverter: Πρόκειται για προδιαγραφές οι οποίες αλλάζουν την ταχύτητα λειτουργίας του συμπιεστή του κλιματιστικού και ελέγχουν τη ροή του ψυκτικού υγρού, προκειμένου να δουλεύει ταχύτερα ή πιο αργά ανάλογα με τις κλιματολογικές συνθήκες. Αυτό σημαίνει πως αφού ένα κλιματιστικό Inverter «πιάσει« την επιθυμητή θερμοκρασία προσαρμόζει τη λειτουργία του και καταναλώνει λιγότερη ενέργεια. Το «κλειδί» εδώ είναι να επιλέξεις ένα κλιματιστικό με τα αιτούμενα Btu για τον δικό σου χώρο για να εξασφαλίσεις την μέγιστη δυνατή ψυκτική ικανότητα με τη λιγότερη δυνατή κατανάλωση ενέργειας.
Χρειάζεσαι κλιματιστικό με λειτουργία αφυγραντήρα ή/και ιονιστή;
Κλιματιστικό με λειτουργία αφυγραντήρα ή/και ιονιστή: Η υγρασία σε ένα δωμάτιο παίζει πολύ μεγάλο ρόλο και όταν αυτή ξεπερνάει το 50% τότε το περιβάλλον θεωρείται ανθυγιεινό. Και εδώ γίνεται απαραίτητη η αφύγρανση (είτε μέσω ψύξης, είτε μέσω θέρμανσης). Πλέον τα σύγχρονα κλιματιστικά απομακρύνουν την υγρασία μέσω των σωληνώσεων, δημιουργώντας τις ιδανικές συνθήκες σε έναν χώρο. Η αφύγρανση είναι απαραίτητη διότι μειώνει την κατανάλωση ενέργειας καθώς η υψηλή υγρασία κάνει το κλιματιστικό να λειτουργεί πιο έντονα. Επίσης, όσον αφορά το κομμάτι του ιονισμού, τα κλιματιστικά τελευταίας τεχνολογίας διαθέτουν φίλτρα άνθρακα και HEPA. Ωστόσο, για τη συλλογή της σκόνης και των πολύ μικρών αλλεργιογόνων σωματιδίων η λειτουργία ιονιστή είναι απαραίτητη. Η συγκεκριμένη λειτουργία είναι ιδιαίτερα ωφέλιμη για όλους, πόσο μάλλον για τα άτομα τα οποία έχουν αλλεργίες ή αναπνευστικά προβλήματα. Μάλιστα, ένα κλιματιστικό με λειτουργία ιονιστή σου είναι απαραίτητη εάν έχεις στο σπίτι μικρά παιδιά ή μωρά.
Σου είναι απαραίτητο ένα κλιματιστικό με λειτουργία Wi-Fi;
Λειτουργία Wi-Fi: Ολοένα και περισσότερα κλιματιστικά δίνουν πλέον τη δυνατότητα να ελέγχονται μέσω κάποιας εφαρμογής στο κινητό ή το τάμπλετ. Σίγουρα, αυτή η λειτουργία μπορεί να σου «λύσει» τα χέρια καθώς μπορείς να ανάβεις το κλιματιστικό πριν καν πας σπίτι, ενώ δεν θα χρειάζεται να θυμάσαι αν το έκλεισες ή όχι αφού θα μπορείς να το τσεκάρεις απ' το smartphone σου. Επομένως, το αν αυτή η λειτουργία σου είναι χρήσιμη έγκειται στο γούστο και το budget σου. Αξίζει να ειπωθεί κάπου εδώ πως υπάρχουν δύο τύποι κλιματιστικών με λειτουργία Wi-Fi. Ειδικότερα, υπάρχουν (1) τα Wi-Fi Direct, τα οποία έχουν ενσωματωμένο το αναγκαίο hardware και (2) τα Wi-Fi Ready που χρειάζονται τον αναγκαίο αντάπτορα (dongle).