Το πλήρες πακέτο των μέτρων υποστήριξης προκειμένου να επουλωθούν οι πληγές των πυρόπληκτων από τις τις φωτιές των τελευταίων ημερών καθώς και ένα σχέδιο ανασυγκρότησης ειδικά για την Εύβοια για την επόμενη ημέρα της καταστροφικής πύρινης λαίλαπας ανακοινώθηκε χθες.
Την αρχή έκανε ο πρωθυπουργός στο υπουργικό συμβούλιο, ενώ τη σκυτάλη πήραν οι αρμόδιοι υπουργοί για να εξειδικεύσουν τα μέτρα. Ο κ. Μητσοτάκης έθεσε ως προτεραιότητα την ενίσχυση κατοίκων και επιχειρήσεων που χτυπήθηκαν από τις τελευταίες πυρκαγιές «πρώτα και πάνω απ' όλα της βόρειας Εύβοιας, αλλά και της βόρειας Αττικής, της Ηλείας, αλλά και της Μάνης».
Όπως τόνισε ο πρωθυπουργός τα μέτρα θα αφορούν τρία επίπεδα με το πρώτο να είναι το επίπεδο των άμεσων αποζημιώσεων για κάθε πυρόπληκτο σε όποια περιοχή της χώρας και αν βρίσκεται. Προτεραιότητα θα δοθεί επίσης σε μία σειρά από μέτρα ανακούφισης για όλους όσοι δοκιμάστηκαν από τη φωτιά. Έτσι, θα ανασταλούν οφειλές και φορολογικές τους υποχρεώσεις, ενώ ειδικά για τους δυο Δήμους της βόρειας Εύβοιας η αναστολή αυτή θα ισχύσει για όλους τους κατοίκους- ανεξάρτητα από το αν οι ίδιοι έχουν πληγεί- καθώς η κυβέρνηση κρίνει ότι συνολικά η περιοχή αυτή έχει υποστεί μια πολύ μεγάλη οικονομική ζημιά.
Το δεύτερο επίπεδο είναι το επίπεδο των έργων αποκατάστασης (καθαρισμοί, συγκομιδή κορμών, τα βασικά αντιπλημμυρικά έργα, αναδασώσεις, ενίσχυση της πρόληψης), και το τρίτο επίπεδο είναι το επίπεδο του μεσομακροπρόθεσμου σχεδιασμού της παραγωγικής ανασυγκρότησης, ειδικά της περιοχής της βόρειας Εύβοιας, με τη σύσταση μίας ειδικής επιτροπής ανασυγκρότησης, οικονομικής ανασυγκρότησης της βόρειας Εύβοιας, με επικεφαλής τον Σταύρο Μπένο.
Αναφερόμενος ειδικά στα μέτρα για όσους έχουν χάσει τις κατοικίες τους, ο κ. Μητσοτάκης τόνισε ότι η στεγαστική συνδρομή θα ανέρχεται για κατοικίες που καταστράφηκαν ή έχουν ζημιές έως 150.000 ευρώ. Σημείωσε ότι θα καταβληθεί άμεση προκαταβολή 20.000 ευρώ, 12.000 ευρώ ή 5.000 ευρώ ανάλογα με τον βαθμό φθοράς κάθε κτιρίου, ενώ στάθηκε ιδιαίτερα στο γεγονός ότι η διαδικασία θα είναι απλή και τα ποσά αυτά θα καταβάλλονται με μία απλή αίτηση από τις 18 Αυγούστου στην πλατφόρμα arogi.gov.gr.
Όσον αφορά στις επιχειρήσεις, η αποζημίωση θα ανέλθει στο 70% των απωλειών τους, με το 20% να δίνεται ως προκαταβολή. Για τα δε ακίνητά τους θα λαμβάνουν αμέσως προκαταβολή 22.000 ευρώ, 12.000 ευρώ ή 5.000 ευρώ, ανάλογα με τις ζημιές τους.
Επίσης, αγροτικές, οι κτηνοτροφικές εκμεταλλεύσεις με κτίρια, θα μπορούν και αυτές να εισπράξουν αθροιστικά τις ίδιες προκαταβολές. Επιπλέον, θα μπορούν να λάβουν και ενίσχυση έως 4.000 ευρώ για τις καλλιέργειές τους, ανάλογα με την έκταση. Και αυτό πέραν των αποζημιώσεων που θα χορηγήσει ο ΕΛΓΑ για την παραγωγή τους.
Τέλος, ο κ. Μητσοτάκης επισήμανε ότι κάτοικοι και επιχειρήσεις που χτυπήθηκαν από τη φωτιά απαλλάσσονται από τον ΕΝΦΙΑ, αναστέλλονται οι ασφαλιστικές, φορολογικές και δανειακές υποχρεώσεις τους, όπως και οι πλειστηριασμοί, και καθιερώνεται επιδότηση ενοικίου ύψους έως 500 ευρώ μέχρι να επισκευαστούν τα σπίτια τους.
Η εξειδίκευση των μέτρων στήριξης των πυρόπληκτων από τον Σταϊκούρα
Τη σκυτάλη πήρε χθες το απόγευμα ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας εξειδικεύοντας τα μέτρα που ανακοινώθηκαν στο υπουργικό και τα οποία βασίζονται σε άμεση παροχή στεγαστικής συνδρομής και στην αποζημίωση των οικοσκευών.
Στο πλαίσιο αυτό θα κατατεθεί συμπληρωματικός προϋπολογισμός 500 εκατ. ευρώ και έως ότου ολοκληρωθούν οι έλεγχοι για τη στεγαστική συνδρομή (80% δωρεάν κρατική αρωγή και 20% δάνειο με εγγύηση του Δημοσίου), παρέχεται άμεσα η πρώτη αρωγή:
Ειδικότερα:
Για τις κατοικίες
- Για όσες έχουν καταστραφεί ολοσχερώς, 20.000 ευρώ, εκ των οποίων 14.000 ευρώ είναι η προκαταβολή για τη στεγαστική συνδρομή και 6.000 ευρώ η αποζημίωση για την οικοσκευή.
- Για όσες δεν έχουν καταστραφεί ολοσχερώς αλλά είναι προσωρινά μη κατοικήσιμες, 12.000 ευρώ, εκ των οποίων 8.000 ευρώ είναι η προκαταβολή για τη στεγαστική συνδρομή και 4.000 ευρώ η αποζημίωση για την οικοσκευή.
- Για κατοικίες με σοβαρές ζημιές αλλά κατοικήσιμες, 5.000 ευρώ, εκ των οποίων 3.000 ευρώ είναι η προκαταβολή για τη στεγαστική συνδρομή και 2.000 ευρώ η αποζημίωση για την οικοσκευή.
Λοιπά κτίσματα και επιχειρηματικά ακίνητα
- Για κτίρια που έχουν καταστραφεί ολοσχερώς, προκαταβολή 14.000 ευρώ για στεγαστική συνδρομή.
- Για κτίρια με σοβαρές ζημιές που είναι προσωρινά μη λειτουργικά, 8.000 ευρώ για στεγαστική συνδρομή.
- Για κτίρια με σοβαρές ζημιές αλλά λειτουργικά, 3.000 ευρώ για στεγαστική συνδρομή.
Διαδικασία χορήγησης
Θα ανοίξει πλατφόρμα στην ΑΑΔΕ (arogi.gov.gr) όπου οι πολίτες θα καταθέτουν με υπεύθυνη δήλωση την έκταση της ζημιάς που έχουν υποστεί για κάθε ακίνητο. Η πλατφόρμα θα ανοίξει τις αμέσως επόμενες ημέρες και η καταβολή της πρώτης αρωγής θα ξεκινήσει μέσα στις επόμενες εβδομάδες. Παράλληλα, θα γίνεται η καταγραφή από το υπουργείο Υποδομών, για να προσδιοριστεί το τελικό ποσό της ζημιάς μετά από την υποβολή φακέλου από τον πληττόμενο.
Το επιπλέον ποσό για τη στεγαστική συνδρομή θα καταβληθεί μετά την ολοκλήρωση της εξέτασης του φακέλου, ενώ εάν δεν υποβληθεί φάκελος ή προσδιοριστεί μικρότερο ύψος ζημιάς σε σχέση με την προκαταβολή, η διαφορά θα λογιστεί ως αχρεωστήτως καταβληθείσα.
Επιχορήγηση επιχειρήσεων
Άμεση χορήγηση πρώτης αρωγής για επιχειρήσεις που διαθέτουν κτιριακές εγκαταστάσεις, συμπεριλαμβανομένων των κτηνοτροφικών, χοιροτροφικών και πτηνοτροφικών μονάδων και των αγροτικών εκμεταλλεύσεων, για μηχανολογικό εξοπλισμό, πρώτες ύλες, εμπορεύματα, μέσα παραγωγής και κατεστραμμένα οχήματα, ως εξής:
- 8.000 ευρώ σε επιχειρήσεις που οι εγκαταστάσεις έχουν καταστραφεί ολοσχερώς.
- 4.000 ευρώ όπου οι εγκαταστάσεις δεν έχουν καταστραφεί ολοσχερώς, αλλά έχουν υποστεί σοβαρές ζημιές που καθιστούν αδύνατη την άσκηση επιχειρηματικής δραστηριότητας.
- 2.000 ευρώ σε λοιπές επιχειρήσεις με σοβαρές ζημιές σε εξοπλισμό, πρώτες ύλες, εμπορεύματα ή οχήματα, αλλά είναι λειτουργικές.
Επίσης προβλέπεται η άμεση χορήγηση πρώτης αρωγής για αγροτικές εκμεταλλεύσεις που δεν έχουν υποστεί ζημιές οι εγκαταστάσεις τους ή δεν διαθέτουν εγκαταστάσεις και έχουν υποστεί ζημιές σε πολυετείς καλλιέργειες, ως εξής:
- 4.000 ευρώ εφόσον έχουν πληγεί εκτάσεις άνω των 50 στρεμμάτων.
- 2.000 ευρώ εφόσον έχουν πληγεί εκτάσεις μεταξύ 10 και 50 στρεμμάτων.
- 1.000 ευρώ για μικρότερες καλλιέργειες.
Το ασφαλισμένο στον ΕΛΓΑ ζωικό κεφάλαιο αποζημιώνεται από τον ΕΛΓΑ. Για τις μονοετείς καλλιέργειες, σε συνεργασία με το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και τον ΕΛΓΑ, δρομολογείται η άμεση αντιμετώπιση των ζημιών, στο πλαίσιο των εξατομικευμένων ενισχύσεων ήσσονος σημασίας.
Σε συνεργασία με την ΑΑΔΕ, δημιουργείται και θα είναι διαθέσιμη τις επόμενες ημέρες ειδική πλατφόρμα, μέσω της ίδιας διαδικτυακής πύλης, για τη χορήγηση της πρώτης αρωγής, όπου οι δικαιούχοι θα μπορούν να αιτηθούν και να λάβουν τις επόμενες εβδομάδες την οικονομική στήριξη. Παράλληλα, σε συνεργασία με τις αρμόδιες επιτροπές των περιφερειών και με την συμμετοχή του ΕΛΓΑ, όπου απαιτείται, το υπουργείο Οικονομικών θα χορηγεί προκαταβολή 20% επί της εκτιμηθείσας ζημιάς στις πληττόμενες επιχειρήσεις, από τις πρώτες εβδομάδες μετά την οριοθέτηση των πληττόμενων περιοχών. Αυτή η προκαταβολή θα είναι συμπληρωματική εφόσον η ζημία υπερβαίνει το ποσό της πρώτης αρωγής. Η χορήγηση της προκαταβολής συμπεριλαμβάνει τις αγροτικές εκμεταλλεύσεις.
Τέλος, προβλέπεται η επιχορήγηση μέρους της συνολικής εκτιμηθείσας ζημίας σε πληττόμενες επιχειρήσεις, συμπεριλαμβανομένων αγροτικών εκμεταλλεύσεων. Συγκεκριμένα, με την ολοκλήρωση της εκτιμητικής διαδικασίας από τις αρμόδιες επιτροπές των περιφερειών, θα επιχορηγηθεί, ενσωματώνοντας την πρώτη αρωγή και την προκαταβολή, έως το 70%, της συνολικής εκτιμηθείσας ζημίας με βάση τον ν. 4797/2021, για την αποκατάσταση των ζημιών και την επαναλειτουργία τους.
Για την άμεση ολοκλήρωση της διαδικασίας επιχορήγησης των πληττόμενων επιχειρήσεων θα ενεργοποιηθεί το άρθρο 18 του ν. 4797/2021, που αφορά σε εξαιρετικές περιπτώσεις μεγάλης έκτασης ζημιών και θα χορηγηθεί αποζημίωση στις επιτροπές- με απόφαση των υπουργών Οικονομικών και Εσωτερικών- για να επιτευχθεί η έγκαιρη πραγματοποίηση του καταγραφικού και εκτιμητικού έργου.
Πρόσθετες παρεμβάσεις
- Απαλλαγή για τις πληττόμενες επιχειρήσεις και των αγροτικών εκμεταλλεύσεων από το επιστρεπτέο μέρος της «επιστρεπτέας προκαταβολής». Η απαλλαγή γίνεται με την έκδοση σχετικής βεβαίωσης, κατόπιν εξέτασης της ζημίας από τις επιτροπές των περιφερειών.
- Τα ακίνητα (κτίσματα, οικόπεδα, αγροκτήματα) που έχουν αποδεδειγμένα καταστραφεί ολοσχερώς ή έχουν λειτουργικές ζημιές που τα καθιστούν μη κατοικήσιμα, απαλλάσσονται από τον ΕΝΦΙΑ των ετών 2021, 2022 και 2023. Η εν λόγω διαδικασία θα δρομολογηθεί αρχικά μέσα από την ίδια πλατφόρμα της ΑΑΔΕ, και κατόπιν θα πιστοποιείται με την εξέταση του φακέλου από την αρμόδια υπηρεσία του υπουργείου Υποδομών.
- Επιδότηση ενοικίου/ συγκατοίκησης από 300 έως 500 ευρώ μηνιαίως, για την κάλυψη δαπανών προσωρινής στέγασης των μόνιμων κατοίκων, οι κατοικίες των οποίων επλήγησαν από τις πυρκαγιές.
- Στα φυσικά και νομικά πρόσωπα που επλήγησαν και είναι δικαιούχοι των μέτρων της στεγαστικής συνδρομής ή/και της επιχορήγησης για τις επιχειρήσεις, αναστέλλεται η πληρωμή όλων των εκκρεμών- βεβαιωμένων και ληξιπρόθεσμων- φορολογικών υποχρεώσεων για 6 μήνες. Αντίστοιχα, με απόφαση του υπουργείου Εργασίας δίνεται η δυνατότητα να ανασταλούν για 6 μήνες οι ασφαλιστικές εισφορές των πληττόμενων επιχειρήσεων και επιτηδευματιών.
- Σε συνεργασία με την Ελληνική Ένωση Τραπεζών δρομολογείται, από μέρους των πιστωτικών ιδρυμάτων, η αναστολή πληρωμής κάθε μορφής ενήμερων υποχρεώσεων για τα φυσικά και νομικά πρόσωπα που επλήγησαν και είναι δικαιούχοι των μέτρων της στεγαστικής συνδρομής ή/και της επιχορήγησης για τις επιχειρήσεις. Σε αυτά συμπεριλαμβάνονται τα δάνεια που έχουν χορηγηθεί μέσω του Εγγυοδοτικού Προγράμματος και του ΤΕΠΙΧ ΙΙ της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας.
- Για τα φυσικά και νομικά πρόσωπα, καθώς και τις νομικές οντότητες που επλήγησαν και είναι δικαιούχοι των μέτρων της στεγαστικής συνδρομής ή/και της επιχορήγησης για τις επιχειρήσεις, αναστέλλεται η διενέργεια κάθε πράξης αναγκαστικής εκτέλεσης επί της κινητής ή ακίνητης περιουσίας τους. Το χρονικό διάστημα της αναστολής θα εξαρτηθεί από το μέγεθος της ζημίας. Η αναστολή καταλαμβάνει, ιδίως, τη διενέργεια πλειστηριασμών, κατασχέσεων, αποβολών και προσωπικών κρατήσεων.
- Επιχορήγηση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και αποκατάστασης των υποδομών με 20 εκατ. ευρώ αρχικά.
Επιπλέον παρεμβάσεις σε δήμους της Εύβοιας
Τα μέτρα αναστολής φορολογικών, ασφαλιστικών και δανειακών υποχρεώσεων και διενέργειας πράξεων αναγκαστικής εκτέλεσης ισχύουν για το σύνολο των νομικών και φυσικών προσώπων στους δήμους Μαντουδίου- Λίμνης- Αγίας 'Αννας και Ιστιαίας- Αιδηψού, ανεξαρτήτως εάν έχουν υποστεί μεμονωμένες ζημιές από τις πυρκαγιές.
Επιπλέον, ειδικά για το 2021, το σύνολο των ακινήτων που βρίσκονται σε αυτούς τους δύο πληττόμενους δήμους, απαλλάσσονται από τον ΕΝΦΙΑ. Επιπρόσθετα, οι επιχειρήσεις- εργοδότες του ιδιωτικού τομέα, ανεξαρτήτως κλάδου και επιχειρηματικής δραστηριότητας, στους πληττόμενους δήμους της Εύβοιας, μπορούν να θέτουν σε αναστολή τις συμβάσεις εργασίας μέρους ή όλων των εργαζομένων τους, έως και για διάστημα 3 μηνών. Οι επιχειρήσεις- εργοδότες για όσο χρονικό διάστημα κάνουν χρήση του μέτρου της αναστολής των συμβάσεων εργασίας, υποχρεούνται να μην προβούν σε μειώσεις προσωπικού με καταγγελία των συμβάσεων εργασίας. Σε περίπτωση πραγματοποίησής τους, οι καταγγελίες αυτές είναι άκυρες.
Παράλληλα συστήνεται ο Λογαριασμός Κρατικής Αρωγής του ν. 4797/2021 για τη συγκέντρωση των εισφορών των ιδιωτών με στόχο τη στήριξη των πληγέντων, με αυστηρούς κανόνες λογοδοσίας και σε καθεστώς πλήρους διαφάνειας.
Μεσοπρόθεσμα μέτρα ενίσχυσης της πολιτικής προστασίας και αποκατάστασης του φυσικού πλούτου της χώρας. Για τον σκοπό αυτό, έχει προβλεφθεί από τους πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης του ΕΣΠΑ, η αξιοποίηση 16 δισ. ευρώ έως το 2027, εκ των οποίων 10,5 δισ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης για την Πράσινη Μετάβαση και 5,5 δισ. ευρώ από το ΕΣΠΑ ως προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή.
Στο πλαίσιο αυτό, υλοποιούνται άμεσα οι εξής μεταρρυθμιστικές πρωτοβουλίες:
Α. Εθνικό Πρόγραμμα Πολιτικής Προστασίας «ΑΙΓΙΣ»:
Μετά την υπογραφή στις 28 Ιανουαρίου 2021 της σχετικής σύμβασης χρηματοδότησης από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, εγκρίθηκε τον Ιούνιο εφέτος το μεγαλύτερο διαχρονικά πρόγραμμα αναβάθμισης της πολιτικής προστασίας, με την ονομασία «ΑΙΓΙΣ».
Η συνολική χρηματοδότησή του είναι ύψους 1,76 δισ. ευρώ, με 595 εκατ. ευρώ να προέρχονται από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, 408 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης και 757 εκατ. ευρώ από το ΕΣΠΑ της περιόδου 2021- 2027.
Μεταξύ άλλων προβλέπονται:
- Προμήθεια ελικοπτέρων και αεροσκαφών πυρόσβεσης.
- Προμήθεια ελικοπτέρων μεταφοράς προσωπικού και ομάδων πρώτης απόκρισης.
- Αγορά υπερσύγχρονων οχημάτων για το Πυροσβεστικό Σώμα και ειδικά μέσα περιπολίας.
- Πλωτά μέσα διάσωσης και μεταφοράς ασθενών.
- Πτυσσόμενες γέφυρες για αντιμετώπιση φυσικών καταστροφών.
- Εναέρια κέντρα διοίκησης και συντονισμού και προμήθεια σμηνών drones.
- Προμήθεια υπερσύγχρονων ευφυών συστημάτων πυρανίχνευσης και πυρόσβεσης.
- Προμήθεια συστημάτων έγκαιρης προειδοποίησης για φυσικές και ανθρωπογενείς καταστροφές.
- Προμήθεια μηχανολογικού εξοπλισμού και μηχανημάτων έργου.
- Δημιουργία 13 Περιφερειακών Επιχειρησιακών Κέντρων Πολιτικής Προστασίας και 64 Τοπικών Κέντρων Επιχειρήσεων.
Β. Εθνικό Σχέδιο Αναδάσωσης και υλοποίηση Αντιπλημμυρικών Έργων:
Έχουν αρχικά προβλεφθεί 224 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης για την αναδάσωση 165.000 στρεμμάτων. Το έργο στοχεύει στην αποκατάσταση καμένων περιοχών αλλά και στην ποιοτική διαφοροποίηση των νέων αναδασωμένων εκτάσεων, με νέες ποικιλίες, ανθεκτικότερες στις θερινές πυρκαγιές.
Επιπλέον, έχουν προβλεφθεί 110 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης για επενδύσεις πολλαπλών χρήσεων, με στόχο τον περιορισμό των κινδύνων πλημμύρας, την παροχή νερού για αρδευτικούς σκοπούς σε περιοχές με μεγάλη ξηρασία κατά τη θερινή περίοδο και την ενίσχυση της αποτελεσματικής διαχείρισης υδάτων, σε επιλεγμένες περιοχές στην Ελλάδα.
Επιπρόσθετα προβλέπονται άλλα 100 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης για δράσεις προστασίας της βιοποικιλότητας.
Παράλληλα, δρομολογούνται μέσω ΕΣΠΑ πρόσθετες δράσεις για την βιοποικιλότητα, ύψους 1,5 δισ. ευρώ που περιλαμβάνουν και αναδασώσεις.
Γ. Έκδοση πράσινου ομολόγου:
Το υπουργείο Οικονομικών, σε συνεργασία με τον ΟΔΔΗΧ, αμέσως μετά την ολοκλήρωση του μεγαλύτερου μέρους του δανειακού και διαχειριστικού προγράμματος για το τρέχον έτος, ξεκίνησε έρευνα, από τις αρχές του Ιουνίου, για τη δημιουργία πλαισίου έκδοσης ελληνικών κρατικών χρεογράφων τα πιστωτικά έσοδα των οποίων θα χρησιμοποιηθούν για έργα, δράσεις και προγράμματα του Δημοσίου με αποκλειστικό προσανατολισμό στην πράσινη και βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη.
Σύμφωνα με τον σχεδιασμό, η πρώτη έκδοση ενός τέτοιου κρατικού τίτλου μεσομακροχρόνιας διάρκειας θα αποτελέσει μέρος της εκδοτικής στρατηγικής του Δημοσίου για το επόμενο έτος.