Η επίθεση του Ιράν εναντίον του Ισραήλ το Σάββατο πυροδότησε έντονες ανησυχίες για τις επιπτώσεις που ενδεχομένως μπορεί να έχει στην παγκόσμια οικονομία.
Αγορές, εμπορεύματα, εφοδιαστική αλυσίδα, πληθωρισμός, κόστη μεταφορών είναι τα βασικότερα προβλήματα που θα μπορούσε να προκαλέσει μια γενικευμένη σύρραξη στη Μέση Ανατολή.
Πετρέλαιο
Οι τιμές του πετρελαίου μπρεντ διαπραγματεύονται στα 90 δολάρια το πρωί της Δευτέρας και μεταξύ των αναλυτών επικρατεί έντονη ανησυχία ότι θα μπορούσαν να φτάσουν ή και να ξεπεράσουν τα 100 ευρώ, στην περίπτωση που οι εντάσεις στη Μέση Ανατολή γενικευτούν.
Οι πιθανές χαμηλότερες ιρανικές εξαγωγές θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε περαιτέρω αύξηση των τιμών του πετρελαίου και της βενζίνης.
«Η κατάσταση είναι ρευστή και αν το Ισραήλ αποφασίσει να μην προβεί σε αντίποινα, οι εντάσεις στην αγορά θα χαλαρώσουν», εκτιμούν πολλοί αναλυτές.
Οι ανησυχίες εντός συνόρων για τις τιμές στα καύσιμα
Στην Ελλάδα, όπως προανήγγειλε την Κυριακή ο υφυπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Χάρης Θεοχάρης, «είναι προφανές ότι αυτή η περίοδος, που υπάρχει αναταραχή, είναι η περίοδος που όλοι οι μηχανισμοί πρέπει να είναι σε εγρήγορση. Είτε έχουν σχέση με την αισχροκέρδεια είτε έχουν σχέση με τη φοροδιαφυγή. Τις επόμενες ημέρες θα είναι στους δρόμους τα κλιμάκια της ΑΑΔΕ και της ΔΙΜΕΑ, ώστε να πραγματοποιούν ελέγχους».
Ναυτιλία
Ένας ακόμη παράγοντας ανησυχίας είναι ο αντίκτυπος στη ναυτιλία μέσω του Στενού του Ορμούζ, μέσω του οποίου διέρχεται περίπου το ένα πέμπτο του όγκου της συνολικής παγκόσμιας κατανάλωσης πετρελαίου καθημερινά, σημειώνει το ειδησεογραφικό πρακτορείο ειδήσεων Reuters.
Οι τιμές του αργού περιλάμβαναν ήδη ένα ασφάλιστρο κινδύνου και ο βαθμός στον οποίο θα διευρυνθεί περαιτέρω εξαρτάται σχεδόν αποκλειστικά από τις εξελίξεις κοντά στο Ιράν γύρω από το Στενό του Ορμούζ», επισημαίνουν οι αναλυτές.
«Το πιο επίφοβο σενάριο είναι το κλείσιμο του Στενού του Ορμούζ», δήλωσε ο Rasmussen της Global Risk Management. «Δεν νομίζω ότι το Ιράν θα κλείσει το στενό, αλλά οι κίνδυνοι αυξάνονται», σημείωσε.i
Πληθωρισμός
Σε μια περίοδο που σχεδόν όλες οι κυβερνήσεις και κεντρικές τράπεζες του πλανήτη προσπαθούν να αντιμετωπίσουν τον πληθωρισμό, ενδεχόμενη ανάφλεξη των συγκρούσεων στη Μέση Ανατολή θα μπορούσε να επιμηκύνει περισσότερο τις παραδόσεις εμπορευμάτων ανεβάζοντας το τελικό κόστος που θα κληθούν να πληρώσουν οι καταναλωτές στα «ράφια».
Εξάλλου, υπάρχει ακόμα το ανοιχτό μέτωπο με τους Χούθι στην Ερυθρά Θάλασσα που προκάλεσε αυξήσεις στους εμπορευματικους ναύλους και συνεχίζει να ταλανίζει την παγκόσμια οικονομία.
Πιθανή κλιμάκωση των εντάσεων είναι εξαιρετικά πιθανό να φέρει και αυξήσεις διεθνώς στα αεροπορικά εισιτήρια λόγω αύξησης των τιμών των καυσίμων, ακύρωση δρομολογίων και αλλαγή διαδρομών που θα αυξήσει τον χρόνο και συνεπώς και το κόστος των πτήσεων..
Λογαριασμοί ενέργειας
Ένα επιπλέον πρόβλημα ενδεχομένως να προστεθεί στους λογαριασμούς ενέργειας στην περίπτωση που οι τιμές του φυσικού αερίου ανέβουν ακόμα υψηλότερα μετά την επίθεση του Ιράν στο Ισραήλ και με το ενδεχόμενο μιας απάντησης από το Ισραήλ να παραμένει εξαιρετικά πιθανό.
Την Δευτέρα οι τιμές του φυσικού αερίου διαπραγματεύονται πάνω από τα 30 ευρώ ανά μεγαβατώρα -με την άνοδο να φτάνει κάποια στιγμή το πρωί κοντά στο 5%, επιστρέφοντας στα επίπεδα του χειμώνα. Να σημειωθεί ότι τον Φεβρουάριο και τον Μάρτιο οι τιμές είχαν αποκλιμακωθεί και είχαν φτάσει σε προ ενεργειακής κρίσης επίπεδα, στα 22 ευρώ.
Διεθνείς αγορές και κεντρικές τράπεζες
Η ιστορία έχει δείξει ότι σε περιόδους αναταραχών, τα χρηματιστήρια είναι ιδιαίτερα ευαίσθητα με τα σκαμπανεβάσματα στις τιμές των μετοχών να είναι σύνηθες φαινόμενο.
Οι χρηματοπιστωτικές αγορές θα αντιμετωπίσουν τη νέα εβδομάδα ανησυχώντας για τη γεωπολιτική, με μεγάλο ενδιαφέρον για το αν το άνευ προηγουμένου χτύπημα του Ιράν στο Ισραήλ το Σαββατοκύριακο πυροδοτεί γύρους αντιποίνων.
Με τους επενδυτές να ταλαιπωρούνται ήδη από τον στάσιμο πληθωρισμό και την προοπτική τα επιτόκια να παραμείνουν ψηλότερα για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, η κλιμάκωση της κρίσης στη Μέση Ανατολή ενδεχομένως να προκαλέσει νέα αστάθεια στις αγορές αν οι συγκρούσεις κλιμακωθούν.
Στην περίπτωση περαιτέρω κλιμάκωσης, το ντόμινο των εξελίξεων θα συμπεριλάβει και τις κεντρικές τράπεζες και κυρίως την Fed. O στάσιμος πληθωρισμός στις ΗΠΑ εγείρει ανησυχίες για το αν η Ομοσπονδιακή Τράπεζα είναι έτοιμη να μειώσει τα επιτόκια.
Επίσης, η ΕΚΤ μπορεί να έχει προεξοφλήσει την πρώτη μείωση επιτοκίων τον Ιούνιο, παρόλα αυτά κανείς δεν μπορεί να εγγυηθεί την στάση που θα κρατήσει στο ενδεχόμενο στο οποίο η κατάσταση στην μέση Ανατολή
«ξεφύγει», συνυπολογίζοντας ότι ο υψηλός ναι μεν υποχωρεί αλλά δεν έχει αποτελέσει ακόμα παρελθόν.
Οι ασιατικές αγορές υποχώρησαν την Δευτέρα, καθώς οι επενδυτές στάθμισαν τον αντίκτυπο των μαζικών επιθέσεων του Ιράν με μη επανδρωμένα αεροσκάφη και πυραύλους στο Ισραήλ κατά τη διάρκεια του Σαββατοκύριακου.
Αντίθετα τα ευρωπαϊκά χρηματιστήρια με εξαίρεση το Λονδίνο, άνοιξαν με θετικό πρόσημο.
Χρηματιστήριο Αθηνών
Το ελληνικό χρηματιστήριο άνοιξε με «βουτιά« άνω του 1%, στον απόηχο των εξελίξεων στην Μέση Ανατολή, για να διευρύνει τις απώλειες στο -1,30% στις 13:00, εξαιτίας της «νευρικότητας» που επικρατεί στις αγορές.
Οι αγορές στο σύνολό τους, κινούνται επιφυλακτικά και οι αναλυτές αναμένουν το άνοιγμα της «Μέκκας» των χρηματιστηρίων -Wall Street- για να μπορέσουν να βγάλουν πιο ασφαλή συμπεράσματα.