Μετά τις πλαστικές σακούλες, έρχεται η ώρα και για τα πλαστικά μιας χρήσης, που χρησιμοποιούνται για την πώληση καφέδων, λοιπών ροφημάτων αλλά και φαγητών.
Έχοντας μπει για τα καλά στη διαδικασία της «πράσινης μετάβασης» και με στόχο την απαλλαγή από τα πλαστικά μιας χρήσης, το πρώτο βήμα πριν από την απαγόρευση είναι η επιβολή ειδικής εισφοράς, έτσι ώστε να αποθαρρύνονται και οι καταναλωτές. Σε δέκα ημέρες, λοιπόν, το take away καφέ ή άλλων προϊόντων που σερβίρονται σε πλαστικές συσκευασίες μιας χρήσης, θα αποκτήσει ένα ωραιότατο… καπέλο.
Εισφορά προστασίας του περιβάλλοντος
Σύμφωνα με τη σχετική Απόφαση της ΑΑΔΕ, που έρχεται να εφαρμόσει τη σχετική διάταξη του 2020, από την 1η Ιανουαρίου 2022 επιβάλλεται εισφορά προστασίας του περιβάλλοντος για τα πλαστικά προϊόντα μίας χρήσης, που διατίθενται ως συσκευασία των τροφίμων και των ποτών κατά την πώλησή τους από επιχειρήσεις μαζικής εστίασης και από επιχειρήσεις λιανικού εμπορίου, οι οποίες πωλούν τρόφιμα και ποτά. Αυτό που πρέπει να γίνει σαφές είναι ότι η καταβολή της εισφοράς επιβάλλεται στους καταναλωτές ανά τεμάχιο προϊόντος, δηλαδή το πλαστικό κάλυμμα ή το καπάκι λογίζεται ως διακριτό προϊόν, για το οποίο επιβάλλεται αυτοτελώς η εισφορά.
Ποιο είναι το ύψος της εισφοράς; Ανέρχεται σε 4 λεπτά προ ΦΠΑ, ανά τεμάχιο πλαστικού προϊόντος. Έτσι αν κάποιος από τον Ιανουάριο αγοράζει π.χ. κρύο espresso, θα επιβαρυνθεί με 4 λεπτά για το ποτήρι κι άλλα 4 λεπτά για καπάκι του ποτηριού. Αν σε αυτά προσθέσουμε και ΦΠΑ 13%, τότε η συνολική επιβάρυνση φτάνει στα 9 λεπτά κι επειδή ως γνωστόν η στρογγυλοποίηση σπανίως ή ποτέ βαίνει υπέρ του καταναλωτή, το πράσινο «καπέλο» θα φτάσει στα 10 λεπτά.
Η νέα εισφορά δεν αφορά, όμως, μόνο σε πλαστικά ποτήρια και πλαστικά καπάκια μιας χρήσης. Καταλαμβάνει, επίσης, δοχεία όπως κουτιά, με ή χωρίς κάλυμμα, εντός των οποίων τοποθετούνται τρόφιμα τα οποία:
α) προορίζονται για άμεση κατανάλωση είτε επιτόπου είτε εκτός του καταστήματος
β) συνήθως καταναλώνονται από το δοχείο,
γ) είναι έτοιμα για κατανάλωση χωρίς περαιτέρω προετοιμασία, ιδίως μαγείρεμα, βράσιμο ή ζέσταμα, συμπεριλαμβανομένων των περιεκτών που χρησιμοποιούνται για γεύματα ταχυφαγείων ή άλλα γεύματα έτοιμα προς άμεση κατανάλωση, εκτός από περιέκτες ποτών, πιάτα, πακέτα και περιτυλίγματα που περιέχουν τρόφιμα.
Μπορούν να αποφύγουν οι καταναλωτές το «καπέλο»; Σύμφωνα με το νόμο, οι επιχειρήσεις υποχρεούνται να εξυπηρετούν τον καταναλωτή με τη χρήση δικών του επαναχρησιμοποιήσιμων προϊόντων αντί των πλαστικών συσκευασιών, να διαθέτουν σε χαμηλότερη τιμή τα μη συσκευασμένα τρόφιμα και ποτά, όταν πωλούνται σε επαναχρησιμοποιήσιμο προϊόν του καταναλωτή, καθώς και να αναγράφουν στις πινακίδες, τους τιμοκαταλόγους ή να ενημερώνουν με οποιονδήποτε τρόπο για την τιμή πώλησης των τροφίμων και ποτών που διατίθενται χωρίς συσκευασία, κάτι που προφανώς θα δημιουργήσει ένα μικρό- ή μεγαλύτερο- αλαλούμ.
Η επιχείρηση μπορεί, πάντως, να αρνηθεί να εξυπηρετήσει τον καταναλωτή στην περίπτωση που το επαναχρησιμοποιήσιμο προϊόν του είναι προδήλως ακατάλληλο προς τη συγκεκριμένη χρήση κι αυτό «υπόσχεται» σκηνές απείρου κάλλους.
Τι ισχύει για τους αυτόματους πωλητές τροφίμων
Επιπλέον, οι επιχειρήσεις ή οι μεμονωμένοι ιδιώτες που εκμεταλλεύονται αυτόματους πωλητές τροφίμων ή ροφημάτων κάθε κατηγορίας υποχρεούνται: α) να εξασφαλίζουν ότι τα εν λόγω πλαστικά προϊόντα μίας χρήσης διατίθενται κατ’ επιλογή του καταναλωτή, ο οποίος δύναται εναλλακτικά να χρησιμοποιήσει, αντί των ανωτέρω πλαστικών προϊόντων, ίδια επαναχρησιμοποιήσιμα προϊόντα, β) να διαθέτουν σε χαμηλότερη τιμή τα τρόφιμα και τα ποτά, όταν πωλούνται σε επαναχρησιμοποιήσιμα προϊόντα του καταναλωτή και γ) να αναγράφουν στις πινακίδες, τους τιμοκαταλόγους ή να ενημερώνουν με οποιονδήποτε τρόπο για την τιμή πώλησης τροφίμων και ποτών που διατίθενται σε επαναχρησιμοποιούμενο προϊόν του καταναλωτή.
«Πάτημα» για μεγαλύτερες ανατιμήσεις στον καφέ
Ειδικά όσον αφορά στην περίπτωση του καφέ, το ερώτημα είναι μήπως η εισφορά χρησιμοποιηθεί ως «πάτημα» για μεγαλύτερες ανατιμήσεις, καθώς η τιμή της πρώτης ύλης εξακολουθεί να… καλπάζει. Αν και οι προσδοκίες για καλλίτερες καιρικές συνθήκες στη Βραζιλία και χαμηλότερη ζήτηση, έριξαν την τιμή της ποικιλίας Arabica στα περίπου 224 δολάρια, αυτή παραμένει 80% υψηλότερη από την αρχή του 2021.
Αν συνυπολογίσει, δε, κανείς ότι σε αυτήν την υψηλή τιμή, προστίθεται το συνολικά αυξημένο λειτουργικό κόστος των επιχειρήσεων εστίασης, είναι προφανές ότι ακόμα κι εκείνοι που δεν προχώρησαν ως τώρα σε αυξήσεις στους καταλόγους τους, είναι πολύ πιθανόν να το κάνουν τώρα…