Με νύχια και με δόντια, προσπαθούν οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις να αποφύγουν ένα «σκληρό» lockdown, καθώς γνωρίζουν ότι σε μια τέτοια περίπτωση τα σχέδια επί χάρτου για γοργή ανάκαμψη και κάλυψη των απωλειών ως το 2022, θα πεταχτούν στον κάλαθο των αχρήστων λόγω της κρίσης στην αγορά εργασίας.
Η αλήθεια είναι ότι το σοκ της καραντίνας ήταν πρωτοφανές κι αυτό αποδεικνύεται όχι μόνο από τα υψηλότερα μεταπολεμικά ποσοστά ύφεσης, αλλά κι από το βίαιο πλήγμα που δέχθηκαν ολόκληροι κλάδοι της οικονομίας όπως οι αερομεταφορές, τα τουριστικά καταλύματα, η εστίαση, με αποτέλεσμα χρεοκοπίες και χιλιάδες χαμένες θέσεις εργασίας. Ένα νέο τέτοιο σοκ, που μέχρι πρότινος δεν ήταν το βασικό σενάριο εργασίας, ουδεμία κυβέρνηση επιθυμεί να το αντιμετωπίσει μπαίνοντας στο χειμώνα, παρά την εκτίναξη των κρουσμάτων. Η μέθοδος που εφαρμόζεται είναι ένα light lockdown.
Τα light lockdown προκαλούν ζημιά στην νυχτερινή ζωή στην Ευρώπη
Η επιστροφή της πανδημίας, με χιλιάδες νέα κρούσματα ημερησίως στη Βρετανία, στη Γαλλία, την Ισπανία, την Ιταλία, συνοδεύθηκε με νέα, αυστηρότερα περιοριστικά μέτρα, όχι όμως γενικευμένα lockdown. Όπως επισημαίνει το Bloomberg, οι χώρες επί του παρόντος αποφεύγουν οριζόντιες καραντίνες και ρίχνουν το βάρος σε τοπικά lockdown εκεί όπου παρουσιάζονται μεγαλύτεροι αριθμοί κρουσμάτων ή σε περιορισμούς δραστηριοτήτων με αυξημένο συγχρωτισμό, όπως μπαρ και κέντρα διασκέδασης, αφήνοντας ανοικτή όλη την υπόλοιπη οικονομία.
Σε αυτήν ακριβώς τη λογική, η Γαλλία απαγορεύει από το Σάββατο τη λειτουργία των μπαρ μετά τις 10 το βράδυ, κλείνει τα γυμναστήρια για δύο εβδομάδες και περιορίζει τις ιδιωτικές συναθροίσεις, ενώ ανάλογα βήματα κάνουν Ισπανία και Βρετανία.
Σε αντίστοιχες κινήσεις προχωρά και η Ελλάδα, περιορίζοντας τον αριθμό των συμμετεχόντων σε κοινωνικές εκδηλώσεις, αποθαρρύνοντας δημόσιες συναθροίσεις και απαγορεύοντας πολιτιστικές εκδηλώσεις.
Το «κλειδί» γι’ αυτήν τη στρατηγική είναι ο μεγάλος αριθμός tests, η εξαντλητική ιχνηλάτηση και ο συγκριτικά χαμηλότερος ρυθμός θανάτων λόγω του ότι τα νέα κρούσματα αυξάνονται σε μικρότερης ηλικίας πολίτες. Όσο αυτή η λεπτή ισορροπία θα διατηρείται, η αποφυγή των σκληρών περιοριστικών μέτρων θα αποτελεί τη στρατηγική των κυβερνήσεων, έως ότου εμβόλια και φάρμακα θα γείρουν την πλάστιγγα.
Χάθηκαν 495 εκατ. θέσεις εργασίας παγκοσμίως το β’ τρίμηνο του 2020
Η ζημιά είναι ήδη μεγάλη και δεν είναι τυχαίο ότι το Eurogroup συμφώνησε με συνοπτικές διαδικασίες στο «πάγωμα» των δημοσιονομικών κανόνων και το 2021, με ανοικτό το ενδεχόμενο ανάλογης χαλάρωσης και το 2022. Παρά ταύτα, ακόμα και με τα αισιόδοξα σενάρια ανάκαμψης, οι πληγές στην απασχόληση θα αργήσουν να επουλωθούν και είναι ενδεικτικό ότι τα ποσοστά ανεργίας το 2022 δεν θα έχουν επανέλθει στα ποσοστά του 2019.
Η τελευταία μελέτη του ILO για τις επιπτώσεις στην απασχόληση από την επέλαση της πανδημίας είναι πραγματικά αποκαλυπτική, καθώς βασίζεται σε επιδείνωση των προηγούμενων εκτιμήσεων. Οι νέοι υπολογισμοί δείχνουν ότι στο δεύτερο τρίμηνο χάθηκαν παγκοσμίως 495 εκατομμύρια θέσεις πλήρους απασχόλησης αντί των 400 εκατομμυρίων που προέβλεπε η αντίστοιχη μελέτη του Ιουνίου, ενώ για το τρίτο τρίμηνο οι απώλειες υπολογίζονται σε 345 εκατομμύρια και για το τέταρτο τρίμηνο σε 245 εκατομμύρια.
«Βουτιά» άνω του 10% στα εισοδήματα εργαζομένων στην Ευρώπη
Ειδικά όσον αφορά στην Ευρώπη, ο ILO υπολογίζει ότι στο 9μηνο θα χαθούν 79 εκατομμύρια θέσεις πλήρους απασχόλησης. Τι σημαίνει πρακτικά αυτό για τα εισοδήματα των εργαζομένων; «Βουτιά» 10,7%, η οποία μεταφράζεται σε απώλεια 3,5 τρισ δολαρίων, εκ των οποίων 2,2 τρισ από εργαζόμενους στην Ευρώπη κι όλα αυτά σύμφωνα με το βασικό σενάριο, που ΔΕΝ ενσωματώνει αυστηρά περιοριστικά μέτρα στο τέταρτο τρίμηνο του έτους.
Πόσες θέσεις εργασίας κινδυνεύουν στην Ελλάδα
Ειδικά όσον αφορά στην Ελλάδα, η 7η Έκθεση Αξιολόγησης επιβεβαίωσε ότι τηρουμένων των αναλογιών και δεδομένων των συνθηκών, αποφεύχθηκε ένα «τσουνάμι» χρεοκοπιών και απολύσεων- τουλάχιστον έως τώρα- αλλά η αγορά εργασίας έχει «παγώσει». Πρόσφατη έρευνα της ΓΣΕΒΕΕ έδειξε ότι 1 στις 7 των επιχειρήσεων που απασχολούν προσωπικό, θα προχωρήσει σε μείωση των θέσεων απασχόλησης το επόμενο διάστημα, έναντι 6,7% που θα κάνει προσλήψεις, ενώ από την επεξεργασία των επιμέρους στοιχείων εκτιμάται ότι το επόμενο εξάμηνο κινδυνεύουν να χαθούν 105.000 θέσεις απασχόλησης.
Σε αντίστοιχη έρευνα της ΕΣΕΕ, το 55% των επιχειρήσεων θεωρεί ότι θα χρειαστούν τουλάχιστον δύο χρόνια για την αποκατάσταση της ομαλότητας ενώ μία στις δέκα εξαρτά την απάντησή της από το εάν θα υπάρξει δεύτερο κύμα της πανδημίας ή όχι.
Με αυτά τα δεδομένα, το μεγάλο πρόγραμμα 6μηνης επιδότησης 100.000 νέων θέσεων εργασίας, που ανοίγει τον Οκτώβριο, δείχνει να είναι το μεγάλο στοίχημα, που θα κρίνει εν πολλοίς τις ισορροπίες στην αγορά εργασίας ως την ανάκαμψη της οικονομίας.