Υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης ή μάλλον πολύ υψηλότερους του ευρωπαϊκού μέσου όρου, προβλέπει η Κομισιόν για την Ελλάδα, τόσο για φέτος όσο και για το 2025, σε μια συγκυρία όπου η Ευρωζώνη «σέρνεται» οριακά πάνω από το «0».
Παρά ταύτα, δεν μπορεί να αγνοήσει κανείς τις αποκλίσεις μεταξύ των Εαρινών Προβλέψεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και των εκτιμήσεων που ενσωματώνονται στο ελληνικό Πρόγραμμα Σταθερότητας, το οποίο υποβλήθηκε στις Βρυξέλλες στις 30 Απριλίου.
Ειδικότερα, το ελληνικό Πρόγραμμα προβλέπει επέκταση του ΑΕΠ με ρυθμούς 2,5% φέτος και 2,6% το 2025, ωστόσο η Κομισιόν κρατάει τον πήχη στο 2,2% και 2,3% αντιστοίχως. Ως βασική αιτία της διαφοροποίησης αυτής αναδεικνύεται η μεγάλη απόκλιση τις εκτιμήσεις των δύο πλευρών για τη δυναμική των επενδύσεων.
Συγκεκριμένα, το ΥΠΕΘΟ υπολογίζει ότι αυτές θα “τρέξουν” φέτος με 9,1%, ενώ η Κομισιόν δεν “βλέπει” αύξηση τους πάνω από 6,7%, ενώ ακόμα μεγαλύτερη διαφορά καταγράφεται στις προβλέψεις για το 2025 καθώς η Αθήνα “βλέπει” περαιτέρω αύξηση των επενδύσεων κατά 14,4%, ενώ οι Βρυξέλλες “βλέπουν” 8,4%, παρά το ότι θα έχουν ωριμάσει έργα- δάνεια του Ταμείου Ανάκαμψης.
Πληθωρισμός
Η Κομισιόν εκτιμά ότι και στην Ελλάδα θα υπάρξει αποκλιμάκωση του πληθωρισμού, ωστόσο καταγράφει τις αποκλίσεις από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο και πολύ περισσότερο τις επίμονες ανατιμήσεις στα τρόφιμα.
Όπως σημειώνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, παρά την περαιτέρω πτώση των τιμών της ενέργειας, η διαδικασία αποπληθωρισμού σταμάτησε προσωρινά στα μέσα του 2023 λόγω του επίμονα υψηλού πληθωρισμού των τροφίμων, ο οποίος επιδεινώθηκε από τις επιπτώσεις των πλημμυρών
και τις κολλώδεις τιμές των υπηρεσιών. Ο πληθωρισμός βάσει του ΕνΔΤΚ (Εναρμονισμένος Δείκτης Τιμών Καταναλωτή) ήταν κατά μέσο όρο 4,2% το 2023 και διαμορφώθηκε στο 3,4% τον Μάρτιο του 2024, δηλαδή 1 π.μ. πάνω από τον μέσο όρο της ζώνης του ευρώ.
Οι πιέσεις στις τιμές αναμένεται να υποχωρήσουν μόνο σταδιακά βραχυπρόθεσμα λόγω του επίμονου πληθωρισμού των τροφίμων και της σταθερής αύξησης των μισθών. Οι τιμές καταναλωτή αναμένεται να αυξηθούν κατά 2,8% το 2024 και 2,1% το 2025. Ο πληθωρισμός χωρίς την
ενέργεια και τα τρόφιμα αναμένεται να παραμείνει ελαφρώς υψηλότερος, στο 3,1% και 2,2% το 2024 και το 2025 αντίστοιχα.
Δείτε τον παρακάτω πίνακα
Ο κατακερματισμός της αγοράς εργασίας αναμένεται να επιβραδύνει την ανάπτυξη της απασχόλησης
Το 2023, η αγορά εργασίας συνέχισε να ενισχύεται λόγω της σταθερής οικονομικής δραστηριότητας, με το ποσοστό ανεργίας να μειώνεται κατά 1,4 π.μ. σε 11,1%. Παρά την υψηλή ακόμη ανεργία, τα ποσοστά κενών θέσεων αυξάνονται, υποδεικνύοντας αυξανόμενες ελλείψεις
στην αγορά εργασίας σε ορισμένους τομείς.
Η απασχόληση προβλέπεται να αυξηθεί περαιτέρω, αλλά η αύξηση είναι πιθανό να περιοριστεί από τον κατακερματισμό της αγοράς εργασίας, ιδίως λόγω αναντιστοιχιών δεξιοτήτων και από το χαμηλό ποσοστό δραστηριότητας.
Οι ονομαστικές αποδοχές ανά εργαζόμενο αναμένεται να αυξηθούν με λιγότερο δυναμικό ρυθμό αλλά να παραμείνουν σταθερές, υπερβαίνοντας τον πληθωρισμό, ως αποτέλεσμα της πρόσφατης αύξησης του κατώτατου μισθού, της αύξησης των μισθών στο δημόσιο τομέα και της σύσφιξης
της αγοράς εργασίας.
Το έλλειμμα και το χρέος μειώνονται λόγω της συγκράτησης των δαπανών και της αύξησης των εσόδων
Το έλλειμμα της γενικής κυβέρνησης μειώθηκε από 2,5% του ΑΕΠ το 2022 σε 1,6% το 2023, κυρίως λόγω της σταδιακής κατάργησης των μέτρων που εφαρμόστηκαν για τον μετριασμό των επιπτώσεων των υψηλών τιμών της ενέργειας.
Το έλλειμμα του προϋπολογισμού της γενικής κυβέρνησης προβλέπεται να μειωθεί περαιτέρω στο 1,2% του ΑΕΠ το 2024. Αυτό είναι κυρίως αποτέλεσμα της συγκρατημένης αύξησης των τρεχουσών δαπανών. Η πρόβλεψη λαμβάνει υπόψη τη μεταρρύθμιση της φορολογίας των αυτοαπασχολούμενων
με αύξηση των εσόδων, η οποία αφενός περιλαμβάνει μείωση της πάγιας εισφοράς κατά 50% στους αυτοαπασχολούμενους αφετέρου, εφαρμόζει ένα ελάχιστο εισόδημα για τους αυτοαπασχολούμενους, για τον υπολογισμό των υποχρεώσεων φόρου εισοδήματος.
Σχεδόν όλα τα μέτρα ενεργειακής στήριξης έχουν καταργηθεί σταδιακά: μόνο ορισμένα δευτερεύοντα μέτρα παραμένουν σε ισχύ μετά το 2023, τα οποία μονιμοποιήθηκαν, με δημοσιονομικό κόστος περίπου 0,1% του ΑΕΠ.
Το έλλειμμα της γενικής κυβέρνησης αναμένεται να μειωθεί περαιτέρω στο 0,8% του ΑΕΠ το 2025 με βάση τις αμετάβλητες πολιτικές. Αυτή η πτώση αναμένεται να υποστηριχθεί από τη σιωπηλή αύξηση του δημόσιου μισθολογίου. Αντίθετα, το αναμενόμενο 0,5 pps. Η μείωση των συντελεστών των εισφορών κοινωνικής ασφάλισης και η πλήρης κατάργηση της πάγιας εισφοράς στους αυτοαπασχολούμενους αναμένεται να μειώσουν την αύξηση των εσόδων.
Ο λόγος του δημόσιου χρέους προς το ΑΕΠ μειώθηκε στο 161,9% το 2023 λόγω της αύξησης του ονομαστικού ΑΕΠ και του πλεονάσματος του πρωτογενούς ισοζυγίου. Ο δείκτης αναμένεται να μειωθεί περαιτέρω στο 153,9% του ΑΕΠ το 2024 και στο 149,3% το 2025, βοηθούμενος από την αύξηση των πρωτογενών πλεονασμάτων, την ονομαστική ανάπτυξη και τις προσαρμογές αποθεμάτων που σχετίζονται μεταξύ άλλων με τα σημαντικά έσοδα από τις παραχωρήσεις οδών Εγνατίας και Αττικής Οδού.
Σύμφωνα με την Κομισιόν, οι δημοσιονομικές προοπτικές εξακολουθούν να υπόκεινται σε κινδύνους. Οι αρνητικοί κίνδυνοι πηγάζουν από εκκρεμείς νομικές υποθέσεις, κυρίως τις δικαστικές υποθέσεις κατά της ΕΤΑΔ. Επίσης, με τον αυξανόμενο κατώτατο μισθό, αυξάνονται οι μισθολογικές πιέσεις στον δημόσιο τομέα. Ανοδικά, τα έσοδα θα μπορούσαν να είναι υψηλότερα από ό,τι προβλέπεται σήμερα, λόγω των μέτρων που στοχεύουν στη βελτίωση της φορολογικής συμμόρφωσης.