Ρυθμούς ανάπτυξης πάνω από τον κοινοτικό μέσο όρο, μείωση του πληθωρισμού από την επόμενη χρονιά αλλά επίμονες πιέσεις στις τιμές των τροφίμων, αύξηση των «καθαρών» μισθών, «ψαλίδισμα» του χρέους, περαιτέρω μείωση του ελλείμματος.
Αυτές είναι οι βασικές διαπιστώσεις της Κομισιόν για την Ελλάδα, στο πλαίσιο των Φθινοπωρινών της Προβλέψεων για την Ευρωπαϊκή Ένωση, σε μια συγκυρία όπου οι τριγμοί από την ενεργειακή κρίση δεν έχουν ξεπεραστεί ακόμα, οι επιπτώσεις από την εκτόξευση των επιτοκίων μόλις τώρα εμφανίζονται κι ενώ η αβεβαιότητα από τις εξελίξεις στη Μέση Ανατολή προκαλεί προβληματισμό.
Σταθερή η ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας, λέει η Κομισιόν
Σύμφωνα με την Κομισιόν, η ελληνική οικονομία σημείωσε σταθερή ανάπτυξη το πρώτο εξάμηνο του 2023, με κύριο μοχλό την κατανάλωση και τις καθαρές εξαγωγές. Η ιδιωτική κατανάλωση ωφελήθηκε από την ανεκπλήρωτη ζήτηση, ιδίως στις υπηρεσίες, ενώ μια σημαντική μείωση των εισαγωγών προκάλεσε τη θετική συμβολή των καθαρών εξαγωγών που είχαν υποαποδώσει τα τελευταία τρίμηνα.
Η επενδυτική δραστηριότητα επιβραδύνθηκε σημαντικά μετά την έξαρση της τελευταίο τρίμηνο του 2022. Ο αντίκτυπος των καταστροφικών πλημμυρών στη Θεσσαλία στη συνολική ανάπτυξη εκτιμάται ότι θα είναι περιορισμένος ενώ με την αύξηση της εγχώριας ζήτησης μετά την πλήρη ανάκαμψη του τουρισμού, η αύξηση του πραγματικού ΑΕΠ για το υπόλοιπο διάστημα του έτους αναμένεται να είναι σταθερή, με μέσο όρο 2,4% για το σύνολο του 2023.
Καθώς η ανάκαμψη μετά την πανδημία εξασθενεί, η οικονομική δραστηριότητα αναμένεται να επιβραδυνθεί. Παρόλα αυτά, η αύξηση του ΑΕΠ αναμένεται να παραμείνει πάνω από το μακροπρόθεσμο δυναμικό ανάπτυξης κατά τη διάρκεια του χρονικού ορίζοντα των προβλέψεων, δηλαδή ως το 2025, υποστηριζόμενη από την εφαρμογή του Ταμείου Ανάκαμψης και τη σταδιακή βελτίωση του εξωτερικού περιβάλλοντος.
Ρυθμός ανάπτυξης
Για το μέλλον, ο ρυθμός αύξησης της ιδιωτικής κατανάλωσης αναμένεται να επιβραδυνθεί, καθώς η ανερχόμενη ζήτηση σταδιακά εξαντλείται, αλλά εξακολουθεί να παραμένει σταθερή εν μέσω της αναμενόμενης αύξησης των μισθών. Συνολικά, η οικονομική ανάπτυξη προβλέπεται να διαμορφωθεί σε 2,3% και 2,2% το 2024 και 2025, αντίστοιχα.
Ανεργία- μισθοί
Θετικά είναι τα νέα κι από το μέτωπο της ανεργίας. Η αύξηση της απασχόλησης αναμένεται να συνεχιστεί, αν και με βραδύτερο ρυθμό, ενώ το ποσοστό ανεργίας προβλέπεται να μειωθεί στο 9,6% έως το 2025, το χαμηλότερο επίπεδο εδώ και πάνω από ένα δεκαετία. Σημειωτέον ότι αυτή η εκτίμηση δικαιώνει την απόφαση της κυβέρνησης να “ξεπαγώσει” τις τριετίες νωρίτερα από τις αρχικές προβλέψεις για την αποκλιμάκωση της ανεργίας.
Η αγορά εργασίας έχει αρχίσει να παρουσιάζει, πάντως, τα πρώτα σημάδια έλλειψης εργατικού δυναμικού σε βασικούς τομείς (κατασκευές, υπηρεσίες). Με την αύξηση των ονομαστικών μισθών
και την επιβράδυνση του πληθωρισμού, οι πραγματικές αποδοχές των εργαζομένων αναμένεται να γίνουν θετικές το 2023 μετά από συρρίκνωση το 2022.
Τιμές
Ο γενικός πληθωρισμός αναμένεται να είναι κατά μέσο όρο 4,3% το 2023 και να παραμείνει πάνω από 2% κατά τη διάρκεια της πρόβλεψης. Οι πρόσφατες μηνιαίες μετρήσεις υποδηλώνουν άνοδο του πληθωρισμού της ενέργειας και των υπηρεσιών, ενώ οι τιμές των τροφίμων επηρεάζονται από τις πρόσφατες πλημμύρες στην περιοχή της Θεσσαλίας, μια περιοχή-κλειδί για την αγροτική παραγωγή.
Σε πιο μακροπρόθεσμο ορίζοντα, η αναμενόμενη εντονότερη αύξηση των μισθών που συνδέεται με τη στενότητα της αγοράς εργασίας αναμένεται να προσθέσει ανοδικές πιέσεις στις τιμές. Οι τιμές καταναλωτή προβλέπεται να αυξηθούν κατά 2,8% και 2,1% το 2024 και το 2025.
Έλλειμμα- Χρέος
Το έλλειμμα της γενικής κυβέρνησης προβλέπεται να παραμείνει σε γενικές γραμμές αμετάβλητο το 2023, φθάνοντας το 2,3% του ΑΕΠ. Ωστόσο, πίσω από αυτό το συνολικό ισοζύγιο κρύβεται η βελτίωση του πρωτογενούς ισοζυγίου, το οποίο αναμένεται να καταγράψει πλεόνασμα 1,1% του ΑΕΠ φέτος, από 0,1% το 2022.
Σύμφωνα με την Κομισιόν, η βελτίωση αυτή οφείλεται κυρίως στη σταδιακή κατάργηση των μέτρων για την άμβλυνση των (οικονομικών και κοινωνικών) επιπτώσεων των υψηλών τιμών της ενέργειας και στα καλύτερα από τα αναμενόμενα φορολογικά έσοδα, ιδίως από το ΦΠΑ και τις ασφαλιστικές εισφορές. Αυτοί οι κινητήριοι παράγοντες αντισταθμίστηκαν μόνο εν μέρει από τις αυξημένες δαπάνες που σχετίζονται με τις δυσμενείς επιπτώσεις των πρόσφατων φυσικών καταστροφών. Η βελτίωση του πρωτογενούς ισοζυγίου αντισταθμίζεται σε γενικές γραμμές από τις υψηλότερες δαπάνες για τόκους.
Το 2024, το έλλειμμα της γενικής κυβέρνησης προβλέπεται να μειωθεί στο 0,9% του ΑΕΠ. Αυτό μπορεί να οφείλεται κυρίως στη σταδιακή κατάργηση έκτακτων μέτρων όπως το επίδομα προσωπικής διαφοράς και το market pass, ωστόσο συνυπολογίζονται οι αυξημένες δαπάνες για το νέο Μισθολόγιο και την αύξηση του αφορολογήτου για τα παιδιά. Στα “συν” και ο νέος φόρος διανυκτέρευσης, που προορίζεται για τον “κουμπαρά” έναντι φυσικών καταστροφών.
Σύμφωνα με την Κομισιόν, το έλλειμμα της γενικής κυβέρνησης αναμένεται να μειωθεί περαιτέρω στο 0,8% του ΑΕΠ το 2025, ωστόσο στις προβλέψεις αυτές δεν έχει ενσωματωθεί το θετικό όφελος (606 εκ ευρώ) από το νέο τρόπο φορολόγησης των επαγγελματιών, σε συνδυασμό με το “ψαλίδισμα” του Τέλους Επιτηδεύματος ένα χρόνο νωρίτερα.
Όσο για το Χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ, αναμένεται να μειωθεί καθ' όλη τη διάρκεια του χρονικού ορίζοντα των προβλέψεων, κυρίως λόγω της αύξηση του ονομαστικού ΑΕΠ, αλλά και υποβοηθούμενη από τα πρωτογενή πλεονάσματα. Ειδικότερα, αναμένεται να μειωθεί σε 160,9% το 2023, στο 151,9% το 2024 και στο 147,9% το 2025.