Χασούρα σχεδόν 3 δισ. ευρώ και μάλιστα μόνο από ΦΠΑ, δεν τα λες και λίγα.
Ωστόσο, σε σύγκριση με τα 6,021 δισ. ευρώ του 2017, σίγουρα υπάρχει μεγάλη πρόοδος και το πιο σημαντικό είναι ότι αυτή η ανοικτή “πληγή” δείχνει να κλείνει σιγά- σιγά.
Η πολυαναμενόμενη Έκθεση της Κομισιόν για το “κενό” ΦΠΑ, δηλαδή για τις απώλειες έναντι των δυνητικών εσόδων, επιβεβαίωσε τις πληροφορίες που ανέφεραν ότι η ελληνική “τρύπα” έκλεισε στο 13,7%, έχοντας φτάσει στο απίστευτο 29,1% το 2017, όταν πρακτικά 3 στα 10 ευρώ ΦΠΑ “εξαφανίζονταν” στις τσέπες των επιτήδειων.
Ουσιαστικά το “κενό” ΦΠΑ επέστρεψε στα επίπεδα του 2002, αλλά αυτό δεν μπορεί να είναι αντικείμενο πανηγυρισμών. Η Ελλάδα παραμένει στην πρώτη 5άδα των χωρών με τη μεγαλύτερη “τρύπα” στις εισπράξεις ΦΠΑ (η Ρουμανία με 30,6% προηγείται και ακολουθούν Μάλτα, Σλοβακία, Λετονία) και απέχει ακόμα πολύ από το μέσο όρο της Ευρώπης, που πλέον διαμορφώνεται στο 6,99%.
Οι απώλειες και οι ελαφρύνσεις που έρχονται
Η πραγματική εικόνα των απωλειών αποκαλύπτεται όταν αφήσει κανείς τα ποσοστά και υπολογίσει τους απόλυτους αριθμούς. Ούτε λίγο ούτε πολύ, από το 2017 που η “τρύπα”... ξεχείλωσε, ως και το 2022 που υπάρχουν στοιχεία από την Κομισιόν, η Ελλάδα έχασε το ασύλληπτο ποσό των 25,790 δισ ευρώ!!!
Το τι σημαίνει αυτό για τα μέτρα στήριξης, που θα μπορούσαν να είχαν ληφθεί για τα ευάλωτα νοικοκυριά, για μόνιμες ελαφρύνσεις στη μεσαία τάξη, για μειώσεις έμμεσων φόρων, για ενισχύσεις στην Παιδεία, την Υγεία, δεν χρειάζεται να είναι κανείς οικονομολόγος για να το αντιληφθεί.
Εκτιμήσεις για το 2023 και πολύ περισσότερο για το 2024, η Κομισιόν δεν έχει συμπεριλάβει στην Έκθεση της. Ωστόσο, το γεγονός ότι αποδέχθηκε το μόνιμο αποτύπωμα των μέτρων που λαμβάνονται για τη φοροδιαφυγή και χαλάρωσε τον “κόφτη” των δαπανών στο 3,7%, δηλαδή κατά 0,7 μονάδες, δίνοντας τη δυνατότητα να χωρέσουν όλα τα μέτρα στήριξης του 2025, δείχνει ότι όντως κάτι γίνεται.
Επισήμως, το υπουργείο Οικονομικών υπολογίζει σε 1,8 δισ ευρώ το φετινό όφελος των μέτρων κατά της φοροδιαφυγής, δηλαδή την απόδοση των ψηφιακών “εργαλείων” της ΑΑΔΕ, ενώ για το 2025 δεν έχει συμπεριλάβει- τουλάχιστον όχι ακόμα- πρόσθετα οφέλη. Ωστόσο, ήδη το Γραφείο Προϋπολογισμού του Κράτους στη Βουλή, αλλά και στελέχη της Φορολογικής Διοίκησης εκτιμούν ότι το τελικό όφελος για το 2024 μπορεί να προσεγγίσει τα 2 δισ ευρώ, φέρνοντας πιο κοντά τον στρατηγικό στόχο για έσοδα 2,5 δισ ευρώ από τη φοροδιαφυγή πριν κλείσει η κυβερνητική θητεία.
Ο δρόμος είναι καθαρός και η επισήμανση της Κομισιόν στην Έκθεση της δείχνει πού πρέπει να στοχεύσει το οικονομικό επιτελείο: “ο τομέας των υπηρεσιών έχει υψηλότερο κίνδυνο μη συμμόρφωσης, λόγω της ποικιλομορφίας του και της άυλης μορφής του”. Με απλά λόγια, οι τεχνοκράτες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής θεωρούν ότι στους κλάδους των υπηρεσιών παραμένουν υψηλά τα ποσοστά παραβατικότητας κι εκεί πρέπει να στοχεύσουν τα νέα ηλεκτρονικά “εργαλεία”.
Ο επίσημος σχεδιασμός της ΑΑΔΕ κινείται ακριβώς σε αυτήν την κατεύθυνση (ηλεκτρονικά τιμολόγια και δελτία αποστολής, ηλεκτρονικές επαγγελματικές δαπάνες, προσυμπληρωμένες δηλώσεις εισοδήματος- ΦΠΑ, διασταυρώσεις από πολλαπλές βάσεις δεδομένων με τη βοήθεια της Τεχνητής Νοημοσύνης) κι αν αποδώσει τα προσδοκώμενα, τότε ανοίγει ο δρόμος για νέες μόνιμες μειώσεις άμεσων φόρων.
Τα πρώτα δείγματα γραφής εκτιμάται ότι θα είναι στη διάθεση του οικονομικού επιτελείου μέσα στην Άνοιξη, δίνοντας έτσι τη δυνατότητα του σχεδιασμού για το 2026- 2027 και των παζαριών με τους τεχνοκράτες της Κομισιόν στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου. Η πρόθεση είναι- όπως έχει “φωτογραφήσει” και ο Πρωθυπουργός και ο υπουργός Οικονομικών- να γίνουν παρεμβάσεις στη φορολογική κλίμακα, με νέα κλιμάκια και συντελεστές κυρίως στη ζώνη των εισοδημάτων ως 20.000 ευρώ, να δρομολογηθεί η μείωση των τεκμηρίων, αλλά και να γίνουν διορθώσεις στον ΕΝΦΙΑ αν κριθεί αναγκαίο όταν θα αναπροσαρμοστούν οι αντικειμενικές αξίες το 2026.