Οι τράπεζες του εξωτερικού αρχίζουν να είναι και πάλι ελκυστικός προορισμός για τα ελληνικά νοικοκυριά.
Στο πρόσφατο παρελθόν και στα χρόνια της έντονης οικονομικής κρίσης στη χώρα, πολλοί αποταμιευτές επέλεξαν να μεταφέρουν τα χρήματά τους σε χρηματοπιστωτικά ιδρύματα του εξωτερικού. Η κατάσταση είχε εξομαλυνθεί και οι Έλληνες πολίτες είχαν αρχίσει να δείχνουν και πάλι εμπιστοσύνη στις ελληνικές τράπεζες. Ωστόσο το τοπίο φαίνεται πως αλλάζει και πάλι.
Τον τελευταίο καιρό παρατηρείται μια έντονη ανάκαμψη των ξένων τραπεζών στη χώρα μας, έχοντας στο επίκεντρο τις αποταμιεύσεις που έχον αυξηθεί σημαντικά τα τρία τελευταία χρόνια. Υπολογίζονται ότι αυτά τα χρήματα έχουν ξεπεράσει τα 190 δισεκατομμύρια ευρώ. Το μεγάλο «όπλο» των ξένων τραπεζών είναι οι υψηλότερες αποδόσεις σε καταθέσεις.
Στον αντίποδα οι ελληνικές τράπεζες επηρεαζόμενες από τις περισσότερες ευρωπαϊκές δεν έχουν προσαρμόσει τα επιτόκια καταθέσεων για τους πελάτες τους. Αντίθετα περιμένουν την επόμενη αύξηση των επιτοκίων από την ΕΚΤ για να προχωρήσουν σε προσαρμογές. Ωστόσο αυτές δεν είναι μεγάλες και εύκολα θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν ανεπαίσθητες.
Τι κάνουν οι Ελληνικές Τράπεζες
Η Alpha Bank ήταν η πρώτη που ανακοίνωσε ότι πλέον προσφέρει ετησιοποιημένες αποδόσεις έως 0,20 σε προθεσμιακές καταθέσεις. Οι υπόλοιπες κινούνται κατά μέσο όρο με 0,10%. Την ίδια ώρα ο πληθωρισμός στη χώρα βρίσκεται σε διψήφια νούμερα τους τελευταίους μήνες.
Πάντως αξίζει να σημειωθεί ότι και οι υπόλοιπες τράπεζες αναμένεται να ακολουθήσουν το παράδειγμα της Alpha Bank. Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι πρόκειται να ανακοινώσουν ελκυστικότερα προγράμματα προσφέροντας εγγυημένη απόδοση ή εγγύηση κεφαλαίου.
Μπορεί οι τράπεζες να προχωρούν με αργούς ρυθμούς σε ότι έχει να κάνει με τα αποταμιευτικά, αλλά δείχνουν ιδιαίτερο ζήλο στις αυξήσεις επιτοκίων σε νέα και υφιστάμενα δάνεια όταν η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ανακοίνωσε αύξηση επιτοκίου κατά 75 μονάδες βάσης.
Το μέσο επιτόκιο επιχειρηματικής πίστης, μη συγχρηματοδοτούμενη, ξεπερνά το 8,50%. Σε ό,τι έχει να κάνει με τα νέα στεγαστικά ξεκινούν από το 5%. Με απλά και κατανοητά λόγια οι τράπεζες εξασφαλίζουν ρευστότητα από τα χρήματα των πελατών τους με κόστος από 0,10% έως 0,20% αλλά χορηγούν δάνεια σε επιχειρήσεις και ιδιώτες με σημαντικά μεγαλύτερο επιτόκιο.
Η πολιτική που ακολουθούν οι τράπεζες έχει προκαλέσει έντονο προβληματισμό να νοικοκυριά. Οι πολίτες βλέπουν τις δόσεις των δανείων και πιστωτικών καρτών να αυξάνονται και δεν φαίνεται να υπάρχει αποκλιμάκωση στον ορίζοντα. Όλα αυτά έρχονται να προστεθούν σε ένα κλίμα ανατιμήσεων σε βασικά αγαθά.
Τι προσφέρουν οι ξένες τράπεζες
Από την πλευρά τους Ελβετικές και Αμερικανικές τράπεζες αλλά και οι Challenger Banks (τράπεζες που κάποιος μπορεί εύκολα να ανοίξει λογαριασμό ακόμα και από το κινητό του με μια απλή ταυτοποίηση στοιχείων), έχουν αρχίσει να κερδίζουν το χαμένο έδαφος. Τα παραπάνω χρηματοπιστωτικά ιδρύματα έχουν ήδη αρχίσει να προσφέρουν επιτόκια προθεσμιακών καταθέσεων σε ευρώ και αυτά φτάνουν και το 2,5%.
Μπορεί πλέον οι ελβετικές τράπεζες να μη μπορούν να προσφέρουν ανωνυμία συναλλαγών και προστασία δεδομένων όπως ίσχυε στο παρελθόν, αλλά με τα επιτόκια που έχουν μπορούν να κερδίσουν και πάλι πολλούς πελάτες.
Οι Αμερικανικές τράπεζες έχουν το πλεονέκτημα ότι η FED έχει ήδη ξεπεράσει το 3,5% στο βασικό επιτόκιο. Την ίδια ώρα η ισοτιμία του δολαρίου είναι σε υψηλά επίπεδα και αυτό τους δίνει τη δυνατότητα να προσφέρουν επιτόκια της τάξης του 5%. Απαραίτητη προϋπόθεση σε αυτή την περίπτωση είναι να δεχτεί ο καταθέτης να μετατρέψει τα ευρώ σε δολάρια και να τα κρατήσει στον λογαριασμό του για τουλάχιστον ένα χρόνο.
Έρχεται νέα αύξηση επιτοκίου από την ΕΚΤ
Την προσεχή Πέμπτη (27/10) η ΕΚΤ αναμένεται να προχωρήσει σε νέα αύξηση του επιτοκίου. Η αγορά αναμένει μια αύξηση κατά 75 μονάδες βάσης, ενώ υπάρχουν φωνές εντός του διοικητικού συμβουλίου της ΕΚΤ που μιλάνε για νέα αύξηση και πάλι κατά 75 μονάδες βάσης μέχρι το τέλος του 2022.
Τι σημαίνουν όλα αυτή στην πράξη για τα νοικοκυριά ; Κάθε δάνειο κυμαινόμενου επιτοκίου που είναι συνδεμένο με το Euribor, δηλαδή η πλειοψηφία των δανείων, θα ακριβύνει κατά 30%. Την ίδια ώρα τα επιτόκια των καταθέσεων θα παραμείνουν σε χαμηλά επίπεδα.
Αξίζει κανείς να κάνει τη σύγκριση. Το βασικό επιτόκιο της ΕΚΤ στο ευρώ θα πλησιάζει το 3% την ώρα που τα επιτόκια καταθέσεων στην Ελλάδα θα παραμείνουν στο 0,5% και σίγουρα κάτω από την μονάδα.
Οι κυβερνήσεις και οι κεντρικές τράπεζες ζητούν από τους πολίτες να περιορίσουν την κατανάλωση για να κερδηθεί η μάχη με τον πληθωρισμό, αλλά την ίδια ώρα η πολιτική των εμπορικών τραπεζών κάνει την αποταμίευση εξαιρετικά δύσκολη. Στο κοκτέιλ της...απογοήτευσης για τις ελληνικές τράπεζες θα πρέπει να συμπεριλάβουμε και τις ιδιαίτερα «τσουχτερές» προμήθειες που προβλέπονται για μια απλή συναλλαγή.
Στα 50,7 δισ. η ρευστότητα των τραπεζών
Το ρευστό που διατηρούν αυτή τη στιγμή οι συστημικές τράπεζες στην Ελλάδα της τάξης των 50,7 δισεκατομμυρίων ευρώ. Αυτά τα χρήματα τα έχουν δανειστεί από την ΕΚΤ με αρνητικό επιτόκιο, αλλά οι τράπεζες τα επανατοποθετούσαν ως κατάθεση στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα με επιτόκια που σήμερα είναι +0,75 και πρόκειται να αυξηθούν στο μέλλον.
Κάποια στιγμή αναμένεται αυτή η ανισορροπία εύκολου κέρδους να διορθωθεί με παρέμβαση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και αυτά τα κέρδη θα μηδενιστούν. Μέχρι να γίνει όμως αυτό οι τράπεζες δεν έχουν διάθεση να αυξήσουν τα επιτόκια καταθέσεων.
Έχοντας στη φαρέτρα τους τα κέρδη από τον δανεισμό του Δημοσίου με τα ομόλογα και τα έντοκα,με τα κέρδη από την αύξηση των επιτοκίων των δανείων που έχουν ήδη χορηγήσει αλλά και τις υψηλές προμήθειες για τις απλές και καθημερινές συναλλαγές, οι Ελληνικές τράπεζες μπορούν να παρουσιάσουν υψηλές κερδοφορίες. Αυτό θα τους επιτρέψει να διεκδικήσουν μεγάλα μπόνους και δικαίωμα διανομής μερισμάτων.
Βέβαια, πρέπει να τονίσουμε ότι η ΕΚΤ αντιστέκεται στις προτάσεις για μπόνους και μερίσματα. Τονίζει ότι οι τράπεζες είναι υγιείς από πλευράς ρευστότητας, αλλά έχουν αρκετό δρόμο ακόμα σε ό,τι έχει να κάνει με τα κεφάλαια.