Να ξεριζώσει τη γάγγραινα των καταπατημένων εκτάσεων του Δημοσίου επιχειρεί το υπουργείο Οικονομικών, δίνοντας τη δυνατότητα εξαγοράς σε όσους κατέχουν δημόσια γη για πάνω από 30 χρόνια.
Η τελευταία προσπάθεια καταγραφής της καταπατημένης ιδιωτικής περιουσίας του Δημοσίου έδειξε ότι πρόκειται για περίπου 25.000 στρέμματα. Ωστόσο, το ότι συμπεριλαμβάνονται ολόκληροι οικισμοί (π.χ. στην Ηλιούπολη), όπως επίσης ότι υπάρχουν ακόμα σε δικαστική εκκρεμότητα τέτοιες υποθέσεις, ανέκαθεν χαρακτηριζόταν «αγκάθι».
Υπουργείο Οικονομικών: Ποια ακίνητα του Δημοσίου δεν μπορούν να εξαγοραστούν
Με νέο νομοσχέδιο -το προηγούμενο είχε «χαθεί» κάπου στη διαδρομή για τη Βουλή πριν από καμιά δεκαριά χρόνια- το υπουργείο Οικονομικών φιλοδοξεί ότι αυτή τη φορά το τοπίο θα ξεκαθαρίσει, με κερδισμένες και τις δύο πλευρές: και το Δημόσιο θα έχει «καθαρή» την ιδιωτική του περιουσία προσθέτοντας έσοδα στα ταμεία του, και όσοι κατέχουν επί χρόνια αυτά τα ακίνητα θα αποκτήσουν, πλέον, «ισχυρούς» τίτλους στα χέρια τους.
Κατ' αρχάς, γίνεται ξεκάθαρο ότι τα ακίνητα του Δημοσίου που ΔΕΝ μπορούν να εξαγοραστούν είναι όσα:
- Εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής αποφάσεων που κηρύσσουν αναγκαστική απαλλοτρίωση ή επιβάλλουν ρυμοτομική απαλλοτρίωση.
- Εμπίπτουν στη δασική νομοθεσία.
- Εμπίπτουν εντός οριοθετημένου υδατορέματος ή βρίσκονται εντός ζώνης 50 μέτρων από τις όχθες αυτού.
- Κείνται εντός καθορισμένης ζώνης αιγιαλού - παραλίας και εντός χερσαίας ζώνης λιμένα.
- Εμπίπτουν σε χώρο που έχει κηρυχθεί αρχαιολογικός.
- Είναι βακουφικά
- Έχουν περιέλθει στην κυριότητα της Εταιρείας Ακινήτων Δημοσίου.
Επιπλέον, δεν είναι δυνατή η εξαγορά δημοσίου ακινήτου, ακόμα και αν πληρούνται οι προϋποθέσεις, εφόσον συντρέχουν επιτακτικοί λόγοι δημόσιου συμφέροντος, αναγόμενοι σε ζητήματα εθνικής άμυνας, δημόσιας ασφάλειας, δημόσιας υγείας, χωροταξικού ή πολεοδομικού σχεδιασμού, άλλης αιτιολογημένης κρατικής ανάγκης.
Ποιος μπορεί να υποβάλει αίτηση εξαγοράς;
Όποιος ασκεί κατοχή αδιαλείπτως με τίτλο στο όνομα του ιδίου ή των δικαιοπαρόχων του για τουλάχιστον 30 έτη επί δημοσίου ακινήτου και, στην περίπτωση που εντός του δημοσίου ακινήτου υφίσταται κτίσμα, αυτό έχει ανεγερθεί το αργότερο μέχρι την 31η/12/1991 ασκεί κατοχή αδιαλείπτως για τουλάχιστον 40 έτη επί δημοσίου ακινήτου, το οποίο έχει εγερθεί έως την 31η/12/1981 και στο οποίο βρίσκεται η κύρια και μοναδική κατοικία του, η οποία καλύπτει τις στεγαστικές ανάγκες του ιδίου ή της οικογένειάς του, ή ασκεί τουριστική, βιοτεχνική, βιομηχανική δραστηριότητα με χρήση κτιριακών εγκαταστάσεων και άλλων συνοδών έργων που συνδέονται λειτουργικά με αυτές, ή ασκεί αγροτική δραστηριότητα με χρήση ή μη κτιριακών εγκαταστάσεων και άλλων συνοδών έργων που συνδέονται λειτουργικά με αυτές.
Το τίμημα εξαγοράς αντιστοιχεί σε ποσοστό 100% της αντικειμενικής αξίας
Το τίμημα εξαγοράς αντιστοιχεί σε ποσοστό 100% της αντικειμενικής αξίας του οικοπέδου ή γηπέδου. Αν υφίστανται κτίσματα, το ποσό του τιμήματος εξαγοράς προσαυξάνεται κατά ποσοστό 25%. Προβλέπεται, όμως, μια σειρά εκπτώσεων:
- Κατά 1% ανά έτος κατοχής μετά την πάροδο 30 ετών και 40 ετών κατοχής, με ανώτατο όριο έκπτωσης 50%.
- Κατά 30% εάν ο αιτών είναι Άτομο με Αναπηρία 80% και άνω.
- Κατά 20% εάν είναι Άτομο με Αναπηρία 67% και άνω.
- Κατά 20% εάν είναι παλιννοστών ομογενής.
- Κατά 20% εάν είναι πολύτεκνος, με ετήσιο οικογενειακό εισόδημα έως 80.000 ευρώ.
- Κατά 15% εάν είναι τρίτεκνος με ετήσιο οικογενειακό εισόδημα έως 40.000 ευρώ.
- Κατά 15% εάν είναι μακροχρόνια άνεργος.
- Κατά 20% εάν είναι δικαιούχος του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος.
- Κατά 15% εάν εντός του δημοσίου ακινήτου υφίσταται κτίσμα και το κτίσμα αυτό αποτελεί την κύρια και μοναδική κατοικία του αιτούντος.
Ο συνδυασμός όλων των παραπάνω περιπτώσεων δεν μπορεί να οδηγεί σε «κούρεμα» του τιμήματος άνω του 80%. Ειδικές εκπτώσεις προβλέπονται για τις περιπτώσεις όπου η υπόθεση βρίσκεται σε δικαστική εκκρεμότητα.
Οι αιτήσεις και τα σχετικά δικαιολογητικά θα υποβάλλονται σε ειδική ηλεκτρονική πλατφόρμα και θα εξετάζονται από Επιτροπή με 7 τμήματα, η οποία εντός 4 μηνών θα πρέπει να απαντά θετικά ή να απορρίπτει αιτιολογημένα την αίτηση.
Το τίμημα εξαγοράς εξοφλείται είτε εφάπαξ είτε τμηματικά, κατ’ ανώτατο όριο σε 60 ισόποσες άτοκες μηνιαίες δόσεις. Το ποσό κάθε μηνιαίας δόσης δεν μπορεί να υπολείπεται των 100 ευρώ. Σε περίπτωση εφάπαξ εξόφλησης, παρέχεται έκπτωση 10% επί του τιμήματος εξαγοράς.