Υπέρ της έκδοσης κοινού ευρωπαϊκού χρέους για τη χρηματοδότηση της ευρωπαϊκής αεράμυνας τάσσεται νέα έκθεση του Ινστιτούτου Bruegel, μίας εκ των μεγαλυτέρων δεξαμενών σκέψης στην ΕΕ.
Οι αναλυτές του Bruegel υποστηρίζουν ότι η άμυνα έναντι εναέριων απειλών αποτελεί «κλασικό ευρωπαϊκό κοινό αγαθό», τονίζοντας ότι το μεγάλο κόστος της προμήθειας αντιαεροπορικών και αντιβαλλιστικών συστημάτων καθιστά τέτοιες επενδύσεις ανέφικτες για πολλά ευρωπαϊκά κράτη, ή τα αναγκάζει να διαθέσουν ανεπαρκείς πόρους, ειδικά στο πλαίσιο των αυστηρών δημοσιονομικών κανόνων και περιορισμών που υφίστανται στη Γηραιά Ήπειρο.
Στην έκθεση σημειώνεται ότι, με δεδομένες τις απειλές και τα αμυντικά κενά που έχει αναδείξει η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, η έκδοση κοινού χρέους καλύπτεται από τις ευρωπαϊκές συνθήκες και μπορεί να αντιμετωπιστεί ως μία έκτακτη ανάγκη, όπως συνέβη στην περίπτωση της πανδημίας, όταν οι «27» αποφάσισαν τη σύσταση του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.
Οι συντάκτες του Bruegel επισημαίνουν ακόμα ότι η λύση της χρηματοδότησης μέσω χρέους είναι «οικονομικά δικαιολογημένη», καθώς κατ’ αυτόν τον τρόπο η μεγάλη και εμπροσθοβαρής εξοπλιστική δαπάνη εξοφλείται σταδιακά, σε βάθος χρόνου, ενώ οι καρποί της θα είναι ήδη ορατοί.
Η έκθεση έρχεται τέσσερις μήνες μετά την επιστολή του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη και του Πολωνού ομολόγου του, Ντόναλντ Τουσκ, στην πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, στην οποία προτείνουν ένα εμβληματικό ευρωπαϊκό πρόγραμμα για την ανάπτυξη ενός «θόλου» που θα μπορεί να αντιμετωπίσει κάθε είδους ιπτάμενη απειλή, όπως πυραύλους, αεροσκάφη και drones.
Οι δύο ηγέτες σημείωσαν στην επιστολή τους ότι η πρωτοβουλία αυτή θα πρέπει να αναπτυχθεί και χρηματοδοτηθεί «σε ευρωπαϊκό επίπεδο».
Το ζήτημα έχει αποκτήσει μεγαλύτερη σημασία το τελευταίο διάστημα, στον απόηχο παραβιάσεων του ευρωπαϊκού εναέριου χώρου από drones που προέρχονταν από τη Ρωσία. Στις αρχές Σεπτεμβρίου καταγράφηκαν περιστατικά στη Λετονία και τη Ρουμανία.
Η έκθεση που δημοσίευσε το Bruegel αντικατοπτρίζει σε αρκετά σημεία το πνεύμα της επιστολής Μητσοτάκη-Τουσκ, πέραν του ζητήματος της κοινής χρηματοδότησης.
Οι αναλυτές του επιφανούς ινστιτούτου υπογραμμίζουν ότι η επένδυση στην αεράμυνα θα ωφελήσει όλα τα κράτη-μέλη και τους πολίτες της Ένωσης, κάτι που αναδεικνύουν οι δύο πρωθυπουργοί, προσθέτοντας ότι -μεταφέροντας αυτή την επένδυση σε ευρωπαϊκό αντί για εθνικό επίπεδο- μπορεί να επιτευχθεί σημαντική εξοικονόμηση πόρων.
Η Κομισιόν αναμένεται να δημοσιεύσει το επόμενο διάστημα μελέτη για τις χρηματοδοτικές επιλογές όσον αφορά σε έργα για την άμυνα και την ασφάλεια.