Απογοητευτικά είναι και τα νεότερα στοιχεία που αποτυπώνουν τον αριθμό των γεννήσεων στην Ευρώπη, καθώς η ραγδαία γήρανση του πληθυσμού μοιάζει μη αναστρέψιμη.
Σύμφωνα με τη Eurostat, το 2023, γεννήθηκαν 3,67 εκατομμύρια μωρά στην ΕΕ, δηλαδή 5,4% λιγότερα από τα 3,88 εκατομμύρια το 2022. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη ετήσια μείωση που έχει καταγραφεί από το 1961!
Ο συνολικός δείκτης γονιμότητας το 2023 ήταν 1,38 ζωντανές γεννήσεις ανά γυναίκα στην ΕΕ, από 1,46 το 2022. Δυστυχώς, η θέση της Ελλάδας βρίσκεται πολύ χαμηλότερα από τον μέσο ευρωπαϊκό όρο κι αυτό σημαίνει ότι σε ορίζοντα 20- 30 ετών το εργατικό δυναμικό θα έχει συρρικνωθεί, το ασφαλιστικό σύστημα θα πιέζεται και πάνω απ' όλα ο πληθυσμός της χώρας θα φθίνει.
Το 2023, η Βουλγαρία είχε το υψηλότερο συνολικό ποσοστό γονιμότητας στην ΕΕ (1,81 γεννήσεις ανά γυναίκα), ακολουθούμενη από τη Γαλλία (1,66) και την Ουγγαρία (1,55).
Αντίθετα, τα χαμηλότερα ποσοστά γονιμότητας παρατηρούνται στη Μάλτα (1,06 γεννήσεις ανά γυναίκα), την Ισπανία (1,12) και τη Λιθουανία (1,18). Στη χώρα μας, το ποσοστό γονιμότητας βρίσκεται πλέον στο 1,26, όταν στην αρχή της οικονομικής κρίσης (2008) ήταν στο 1,50 και 2,09 στις αρχές της δεκαετίας του 1980.
Η Ευρώπη και η Ελλάδα γερνάνε
Κατά την περίοδο από την 1η Ιανουαρίου 2003 έως την 1η Ιανουαρίου 2023, το μερίδιο των ατόμων ηλικίας 80 ετών και άνω αυξήθηκε σε όλες τις χώρες της ΕΕ, σε επίπεδο ΕΕ κατά 2,3 ποσοστιαίες μονάδες, από 3,7% σε 6%.
Η υψηλότερη αύξηση σημειώθηκε στην Ελλάδα (+3,3 ποσοστιαίες μονάδες, από 3,8% σε 7,1%) και τη Λετονία (επίσης +3,3 ποσοστιαίες μονάδες, από 2,7% σε 6,0%) και η χαμηλότερη στη Σουηδία (+0,2 ποσοστιαίες μονάδες, από 5,3% σε 5,5%).
Κατά την ίδια περίοδο, το ποσοστό των ατόμων ηλικίας 65 ετών και άνω αυξήθηκε σε όλες τις χώρες της ΕΕ. Σε επίπεδο ΕΕ, η αύξηση ήταν 5,1 ποσοστιαίες μονάδες, από 16,2% σε 21,3%.
Στον αντίποδα, κατά την περίοδο από την 1η Ιανουαρίου 2003 έως την 1η Ιανουαρίου 2023, το μερίδιο των παιδιών και των νέων εφήβων (ηλικίας κάτω των 15 ετών) μειώθηκε σε επίπεδο ΕΕ κατά 1,5 ποσοστιαίες μονάδες, από 16,4% σε 14,9%.
Μείωση παρατηρήθηκε σε όλες τις χώρες της ΕΕ, εκτός από την Τσεχία (+0,6 ποσοστιαίες μονάδες), την Εσθονία και τη Σλοβενία (και οι δύο +0,01 ποσοστιαίες μονάδες), με τις μεγαλύτερες μειώσεις στη Μάλτα (-6,0 ποσοστιαίες μονάδες) και την Κύπρο (-4,9 ποσοστιαίες μονάδες). Την 1η Ιανουαρίου 2023, το μερίδιο των παιδιών και των νέων εφήβων ήταν το υψηλότερο στην Ιρλανδία (19,3%) και το χαμηλότερο στην Ιταλία (12,4%).
Ένας άλλος τρόπος ανάλυσης της γήρανσης της κοινωνίας στην ΕΕ είναι η εξέταση της μέσης ηλικίας του πληθυσμού. Η μέση ηλικία αυξήθηκε κατά την περίοδο 2003-2023: ήταν 39 έτη το 2003, 42,2 έτη το 2013 και 44,5 έτη το 2023 (την 1η Ιανουαρίου). Αυτό σημαίνει αύξηση της μέσης ηλικίας στην ΕΕ κατά 5,5 έτη κατά τη διάρκεια αυτής της 20ετούς περιόδου.
Μεταξύ των χωρών της ΕΕ, η υψηλότερη διάμεση ηλικία την 1η Ιανουαρίου 2023 παρατηρήθηκε στην Ιταλία (48,4 έτη), ακολουθούμενη από την Πορτογαλία (47), τη Βουλγαρία (46,8) και την Ελλάδα (46,5), ενώ η χαμηλότερη καταγράφηκε στην Κύπρο (38,4 έτη), την Ιρλανδία (39,1), το Λουξεμβούργο (39,7) και τη Μάλτα (40,1). Κατά την περίοδο 2003-2023, η μέση ηλικία αυξήθηκε περισσότερο στην Πορτογαλία (8,5 έτη) και τη Ρουμανία (8,3) και λιγότερο στη Σουηδία (1,1) και το Λουξεμβούργο (2).