Θεραπεία- σοκ στον πληθωρισμό που «καλπάζει» στην Τουρκία, περιμένουν αναλυτές και επενδυτικές τράπεζες στοιχηματίζοντας πόσο μεγάλη θα είναι η πρώτη αύξηση επιτοκίων.
Η τουρκική λίρα συνέχισε να αποδυναμώνεται σε νέο ιστορικό χαμηλό των 23,6 ανά δολάριο, επεκτείνοντας τη μηνιαία απώλεια στο 14% και ανεβάζοντας τη συνολική υποτίμηση σε περίπου 18% από τον δεύτερο γύρο των εκλογών στις 28 Μαΐου. Παράλληλα, οι επενδυτές σταθμίζουν την απροσδόκητη διεύρυνση του ελλείμματος του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών του Απριλίου, η οποία- σύμφωνα με την Trading Economics- υπογραμμίζει την πρόκληση που αντιμετωπίζει η κυβέρνηση Ερντογάν. Παρ' όλα αυτά, τα σενάρια περί χρεοκοπίας και κατάρρευσης, δεν επιβεβαιώνονται.
Με πληθυσμό 85 εκατομμυρίων, η Τουρκία αποτελεί μια τεράστια αγορά. Κατατάσσεται 19η, κατά μέγεθος, οικονομία διεθνώς και 33η στη διευκόλυνση ανάπτυξης επιχειρηματικών δραστηριοτήτων. Επιπλέον, συγκαταλέγεται μεταξύ των χωρών- μελών του ΟΟΣΑ που αναπτύχθηκαν ταχύτατα κατά την 20ετία 2000-2021, σημειώνοντας μέσο ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης κατά κεφαλή εισοδήματος 6%.
Τουρκία: Παραμένει ελκυστικός προορισμός για τους ξένους επενδυτές
Σύμφωνα με την ειδική έκθεση του Γραφείου Οικονομικών κι Εμπορικών Υποθέσεων της ελληνικής πρεσβείας, η Τουρκία παρά το σοκ της τελευταίας τριετίας παραμένει ελκυστικός προορισμός για ξένους επενδυτές λόγω των ευνοϊκών δημογραφικών στοιχείων, της βιομηχανικής βάσης, του χαμηλού κόστους εργατικού δυναμικού, της εγγύτητας στις αγορές και της πρόσβασης στην Ε.Ε. μέσω της Τελωνειακής Ένωσης.
Από την άλλη, δεν μπορεί να παραβλέψει κανείς τα τρωτά σημεία της τουρκικής οικονομίας, όπως αναδύθηκαν έντονα στο προηγούμενο 12μηνο: η εξάρτηση από τις εισροές ξένων κεφαλαίων για την εξυπηρέτηση του εξωτερικού χρέους (δημόσιου και ιδιωτικού), το έλλειμμα στο εμπορικό ισοζύγιο, τα χαμηλά επίπεδα κατανάλωσης, τα χαμηλά συναλλαγματικά αποθέματα και οι περιορισμένες επενδύσεις σε Έρευνα και Τεχνολογία.
Τι μπορεί να προσδοκά η Ελλάδα από την Τουρκία
Τι μπορεί άραγε να προσδοκά η Ελλάδα από την ανασύνταξη της τουρκικής οικονομίας, με δεδομένο, μάλιστα, ότι πρόκειται για τον υπ’ αριθμόν ένα ανταγωνιστή μας στο πεδίο του Τουρισμού;
Σύμφωνα με το Γραφείου ΟΕΥ, παρά την πολιτική και οικονομική αβεβαιότητα, η Τουρκία είναι μεγάλη και πολλά υποσχόμενη αν και ενίοτε περίπλοκη αγορά, που απαιτεί προσαρμοστικότητα και προσφέρει πολλές ευκαιρίες. Τα περιθώρια δραστηριοποίησης για τους αλλοδαπούς επιχειρηματίες παραμένουν ευρύτατα. Από την άλλη, οι διμερείς εμπορικές σχέσεις έχουν καταστεί ετεροβαρείς και λόγω των εμποδίων που ορθώνουν οι τουρκικές Αρχές στα αγροτικά προϊόντα και τρόφιμα από το εξωτερικό.
Για μία δεκαετία, από το 2009, το εμπορικό ισοζύγιο των δύο χωρών ήταν πλεονασματικό υπέρ της Ελλάδας, με εξαίρεση το 2016. Από το 2020 η εικόνα αναστράφηκε, αν και πέρσι το εμπορικό έλλειμμα, παρουσίασε βελτίωση και διαμορφώθηκε στα 389 εκατ. ευρώ (-11,14%), εξέλιξη η οποία οφείλεται κυρίως στη μείωση των τουρκικών εξαγωγών πετρελαιοειδών και ηλεκτρικής ενέργειας (-47%).
Και τι γίνεται, αν εξαιρέσει κανείς τα πετρελαιοειδή που συνθέτουν ως και το 70% των διμερών εμπορικών συναλλαγών; Τι γίνεται, για παράδειγμα, με τα ελληνικά τρόφιμα που ενώ κατακτούν άλλες αγορές, δεν φτάνουν μέχρι τα ράφια της γειτονικής χώρας;
Πώς «μπλοκάρει» η Τουρκία τις εισαγωγές ελληνικών αγροτικών προϊόντων
Βάσει της Συμφωνίας Τελωνειακής Ένωσης Ε.Ε–Τουρκίας, όλα τα αγροτικά προϊόντα -νωπά και μεταποιημένα- προέλευσης Ε.Ε δασμολογούνται στην Τουρκία. Η δασμολόγηση είναι ιδιαίτερα υψηλή -σχεδόν αποτρεπτική για ορισμένα τρόφιμα και ποτά- δεδομένου ότι ανταγωνίζονται κυρίως ομοειδή εγχώρια προϊόντα. Τρανό παράδειγμα η φέτα, που επιβαρύνεται με δασμό 180% (!), ενώ απαγορευτικοί χαρακτηρίζονται οι δασμοί και στο κεφαλοτύρι (138%), στο μέλι (38,5%), στο ελαιόλαδο (31,2%), σε κάποια φρούτα (ως 86,4%), στο ρύζι (ως 45%), στους χυμούς (ως 58,5%).
Δεν είναι, όμως, το μοναδικό “μπλόκο” που βάζει η Άγκυρα στα εισαγόμενα προϊόντα, άρα και στα ελληνικά. Τα φάρμακα από τις χώρες ΕΕ φάρμακα δεν επιβαρύνονται δασμολογικά, αλλά πρέπει να συνοδεύονται από πιστοποιητικό συμμόρφωσης (conformity certificate) του Υπουργείου Υγείας της Τουρκίας. Ποια είναι η... ντρίπλα; Από το 2010, για τα εισαγόμενα από την ΕΕ φαρμακευτικά προϊόντα, η Τουρκία δεν δέχεται τα πιστοποιητικά Ορθής Παραγωγικής Πρακτικής (GMP) τα οποία εκδίδονται από επίσημους φορείς χωρών της ΕΕ, όπως γινόταν έως τότε και γίνονται δεκτά από τις τουρκικές Αρχές μόνον εφόσον συνοδεύονται από πιστοποιητικά τα οποία έχουν εκδοθεί από επίσημους Τούρκους ελεγκτές. Εάν το προϊόν δεν διαθέτει τέτοιο πιστοποιητικό δεν δύναται να πάρει άδεια κυκλοφορίας. Εξαιτίας της πρακτικής αυτής, παρατηρούνται καθυστερήσεις στη διαδικασία εισαγωγής.
Το κερασάκι στην τούρτα; Η Τουρκία έχει ενημερώσει την Ε.Ε. ότι η δαπάνη για αριθμό εισαγόμενων φαρμάκων, δεν θα καλύπτεται από την κοινωνική ασφάλεια παρά μόνο τα εγχωρίως παραγόμενα, προκειμένου να στηριχθεί η εγχώρια παραγωγή. Με το μέτρο αυτό η Ομοσπονδία Ευρωπαϊκών Φαρμακοβιομηχανιών (EFPIA) υπολογίζει ότι αποκλείεται 75% των εισαγόμενων προϊόντων.