Πιο επίσημο δεν γίνεται. Αν και το πρόβλημα της εκρηκτικής αύξησης του ενεργειακού κόστους και ειδικά του ηλεκτρικού ρεύματος, είναι κοινό, οι Ευρωπαίοι για μια ακόμα φορά όχι απλώς δεν μπορούν να βρουν κοινή γραμμή, αλλά χωρίζονται στα δύο, σε Βόρειους και Νότιους.
Από την προηγούμενη εβδομάδα, πριν καν καθίσουν οι Αρχηγοί κρατών στο τραπέζι του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, είχε διαφανεί η απόσταση που χωρίζει τον ευρωπαϊκό Βορρά από τον ευρωπαϊκό Νότο, ως προς τα μέτρα που πρέπει να ληφθούν, όχι μόνο για να αντιμετωπιστεί η τρέχουσα ενεργειακή κρίση αλλά και για να προληφθεί η επόμενη. Το κείμενο συμπερασμάτων ήταν τόσο γενικόλογο που «φώναζε» ότι δεν υπάρχει κοινή λύση στον ορατό ορίζοντα, ενώ το «μπαλάκι» στους υπουργούς Ενέργειας και την Κομισιόν ενίσχυσε την αίσθηση ότι θα εφαρμοστεί για μια ακόμα φορά η μέθοδος της… στρουθοκαμήλου.
Το χάσμα μεταξύ Βόρειων και Νότιων
Το κείμενο, που συνυπέγραψαν οι Βόρειοι- και μάλιστα με διευρυμένη σύνθεση- ένα μόλις 24ωρο πριν από την έκτακτη Σύνοδο των υπουργών Ενέργειας, επισφραγίζει ένα ακόμα ναυάγιο, με θύματα όχι μόνο τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις που βρίσκονται αντιμέτωποι με πρωτοφανείς ανατιμήσεις στο ενεργειακό κόστος, αλλά και τους ίδιους τους ευρωπαϊκούς θεσμούς. Γερμανοί, Αυστριακοί, Δανοί, Εσθονοί, Φινλανδοί, Ιρλανδοί, Λουξεμβούργιοι, Λιθουανοί και Ολλανδοί συνυπογράφουν ένα κείμενο το οποίο με δύο τίτλους λέει τα εξής: 1) «ναι» στα προσωρινά μέτρα ανακούφισης των ευάλωτων και των επιχειρήσεων 2) «όχι» σε μέτρα που αντιβαίνουν στην εσωτερική αγορά φυσικού αερίου και ηλεκτρικού ρεύματος.
«Καλωσορίζουμε την εργαλειοθήκη, που παρουσιάστηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στα κράτη - μέλη, προκειμένου να αντιμετωπίσουν τις ανατιμήσεις εντός του ισχύοντος ευρωπαϊκού πλαισίου για το κλίμα και την ενέργεια», σημειώνει το κείμενο, υπογραμμίζοντας τη λέξη «εντός». Στις επόμενες, λίγες παραγράφους του κοινού ανακοινωθέντος, οι Βόρειοι πολύ απλά υποστηρίζουν ότι η κρίση δεν οφείλεται στην ενεργειακή μετάβαση, ότι η κατάσταση θα ομαλοποιηθεί την Άνοιξη κι ότι δεν θα πρέπει να γίνονται παρεμβάσεις στην εσωτερική αγορά αερίου και ηλεκτρικού ρεύματος, που «χτίστηκε» τις προηγούμενες δεκαετίες. «Γι’ αυτό, δεν μπορούμε να υποστηρίξουμε κανένα μέτρο που αντιβαίνει στην εσωτερική αγορά αερίου και ηλεκτρικού ρεύματος, όπως για παράδειγμα η ad hoc μεταρρύθμιση της χονδρικής αγοράς ηλεκτρικού ρεύματος», καταλήγει το κείμενο, πετώντας το γάντι στους Νότιους.
«Οχι» στην αποσύνδεση φυσικού αερίου - ηλεκτρικού ρεύματος από τους Βόρειους
Επί της ουσίας, οι Βόρειοι λένε «όχι» στην αποσύνδεση φυσικού αερίου- ηλεκτρικού ρεύματος, υποστηρίζοντας ότι έτσι θα δημιουργηθούν περισσότερα προβλήματα και στρεβλώσεις, ενώ στην πρόταση των Νότιων για κοινή προμήθεια φυσικού αερίου ως μέτρο αποσυμπίεσης των τιμών, ακόμα και η Κομισιόν βάζει τη λέξη «εθελοντική» και την υπονομεύει εκ προοιμίου. Το κείμενο των «9», που αναδεικνύει για μια ακόμα φορά τη διαχωριστική γραμμή Βορρά - Νότου, δεν έχει, πάντως, απαντήσεις σε ερωτήματα που αναδεικνύει η ίδια η πραγματικότητα. Πώς είναι δυνατόν να θεωρείται ιερό τοτέμ η εσωτερική αγορά ενέργειας, η οποία «χτίστηκε» υπό τελείως διαφορετικές συνθήκες και να αγνοείται το γεγονός ότι η εξάρτηση της Ευρώπης από τις εισαγωγές φυσικού αερίου, απειλεί τελικά τις οικονομίες και την κοινωνική συνοχή; Πώς θα αντιμετωπίσει η Ευρώπη την ανεπάρκεια αποθηκευτικών χώρων ενέργειας στη μακρά περίοδο μετάβασης, όπου ανάλογες κρίσεις φαντάζουν σχεδόν βέβαιες; Πώς θα αποτρέψει φαινόμενα κερδοσκοπίας σε βάρος τελικά των Ευρωπαίων καταναλωτών, με το τζογάρισμα των τιμών δικαιωμάτων ρύπων;
Ο πανευρωπαϊκός χάρτης αποδεικνύει ότι το πρόβλημα είναι κοινό, έστω κι αν οι Βόρειοι κλείνουν τα μάτια. Τα γεωπολιτικά παιχνίδια Γερμανίας- Ρωσίας, με φόντο το Nord Stream 2, μπορεί να εξιτάρουν κάποιους πολιτικούς και τεχνοκράτες, αλλά σε καμία περίπτωση δεν αγγίζουν τους Ευρωπαίους καταναλωτές, των Ελλήνων συμπεριλαμβανομένων, οι οποίοι θα περάσουν δια πυρός και σιδήρου τους επόμενους 5-6 μήνες.
Σήμερα, μετά από ένα σύντομο διάλειμμα 2 ημερών, η χονδρική τιμή του ρεύματος στην Ελλάδα σπάει ξανά το φράγμα των 200 ευρώ (218,06 ευρώ/MWh) και δεν είναι τυχαίο ότι στο μείγμα ενέργειας, το φυσικό αέριο με τη σταθερά υψηλή τιμή, έχει το μεγαλύτερο ποσοστό.
Μετά από αυτά δεν πρέπει να προκαλεί έκπληξη ότι οι καταγγελίες για τις αυξήσεις στους λογαριασμούς ηλεκτρικού ρεύματος έχουν εκτοξευθεί το τελευταίο 3μηνο. Όπως προέκυψε από ημερίδα, που διοργάνωσε η ΕΚΠΟΙΖΩ, από την επεξεργασία των λογαριασμών που έλαβε, διαπιστώνει αυξήσεις στο ανταγωνιστικό σκέλος του λογαριασμού από 30% - 170%!
Αποτέλεσμα είναι να αιφνιδιάζονται οι καταναλωτές διότι δεν ενημερώνονται για τον τρόπο υπολογισμού, δεν παρέχονται εξηγήσεις, δεν υπάρχει αιτιολόγηση και σαφώς υπάρχει αδιαφάνεια, η οποία θέτει και ζητήματα νομιμότητας ως προς μέρος του ύψους αυτού.