Ως ιστορική χειρονομία προς την ελληνική οικογένεια χαρακτηρίζεται από τους ιδιοκτήτες ακινήτων η εξαγγελία για κατάργηση του φόρου γονικών παροχών αξίας έως 800.000 ευρώ, καθώς επί της ουσίας παύει η φορολόγηση περιουσιακών στοιχείων για την απόκτηση των οποίων έχει ήδη πληρωθεί φόρος.
Το παράδοξο να... ορμά η εφορία, κάθε φορά που ένας γονέας μεταβιβάζει στα παιδιά του ένα περιουσιακό στοιχείο, κυρίως ακίνητο, έρχεται από παλιά. Άλλωστε, πολλάκις το ελληνικό κράτος έχει αποδείξει ότι θεωρεί τα ακίνητα ως... χήνα με τα χρυσά αυγά, καταφεύγοντας εκεί για να κλείσει «τρύπες» με εύκολο τρόπο. Και κάπως έτσι, η οικογενειακή εστία ή το κλασικό σπίτι στο χωριό, για το οποίο έχουν πληρωθεί φόροι αγοράς ή κληρονομιάς, έμπαινε στο... μάτι της εφορίας όταν περνούσε στη νεότερη γενιά.
Τι ισχύει σήμερα για γονικές παροχές πρώτης κατοικίας;
- Απαλλαγή για αξία κατοικίας μέχρι 200.000€ για κάθε ανήλικο ή άγαμο και μέχρι 250.000€ για έγγαμο, η οποία προσαυξάνεται κατά 25.000€ για καθένα από τα δύο πρώτα τέκνα και κατά 30.000€ για το τρίτο και καθένα από τα επόμενα ανήλικα τέκνα, των οποίων την επιμέλεια έχει ο δικαιούχος. Στο ποσό της απαλλαγής περιλαμβάνεται και η αξία μιας θέσης στάθμευσης αυτοκινήτου και ενός αποθηκευτικού χώρου, για επιφάνεια εκάστου έως 20 τ.μ., εφόσον βρίσκονται στο ίδιο ακίνητο και αποκτώνται ταυτόχρονα.
- Απαλλαγή για οικόπεδο αξίας μέχρι 50.000€ για κάθε ανήλικο ή άγαμο και μέχρι 100.000€ για κάθε έγγαμο, προσαυξανόμενη κατά 10.000€ για καθένα από τα δύο πρώτα τέκνα και κατά 15.000€ για το τρίτο και καθένα από τα επόμενα τέκνα.
Η τελευταία ενσωμάτωση στο φορολογικό πλαίσιο
Η τελευταία παρέμβαση, πριν εξαγγελθεί η απαλλαγή έως 800.000 ευρώ, έγινε τον Ιούλιο του 2020. Τότε αποφασίστηκε κι ενσωματώθηκε στο φορολογικό πλαίσιο ότι είναι αφορολόγητες και οι δωρεές από γονείς σε τέκνα χρηματικών ποσών για απόκτηση πρώτης κατοικίας, εφόσον δεν έχει εξαντληθεί το αφορολόγητο. Προϋπόθεση είναι η γονική παροχή χρημάτων να γίνεται για την απόκτηση του συγκεκριμένου ακινήτου, που πληροί τις προϋποθέσεις απαλλαγής πρώτης κατοικίας. Στην περίπτωση που η γονική παροχή χρηματικών ποσών δεν αφορά σε αγορά πρώτης κατοικίας, τότε επιβάλλεται φόρος 10%.
Η ΠΟΜΙΔΑ έθεσε, πάντως, ζητήματα προς διευκρίνιση στο υπουργείο Οικονομικών και συγκεκριμένα:
- Το αφορολόγητο αυτό όριο θα αφορά γονικές παροχές από κάθε γονέα σε κάθε τέκνο, όπως ισχύει σήμερα για το αφορολόγητο των 150.000 ευρώ, ή θα είναι οικογενειακό;
- Αν είναι οικογενειακό θα επιμερίζεται σε ποσό έως 400.000 ευρώ από κάθε γονέα σε κάθε παιδί, ή θα ισχύει ακόμη και αν μόνον ο ένας γονέας μεταβιβάσει ακίνητα αξίας 800.000 ευρώ;
- Το αφορολόγητο αυτό θα περιοριστεί μόνο στα τέκνα, ή θα αφορά και τα εγγόνια, που είναι και το ισχύον, αλλά και το ορθό;
- Το αφορολόγητο αυτό θα ισχύσει μόνο για γονικές παροχές, ή θα αφορά και το φόρο κληρονομιάς, που είναι το ισχύον αλλά και το ορθό;
- Το αφορολόγητο θα καλύπτει και μετρητά ή άλλα συνυπολογιζόμενα περιουσιακά στοιχεία;
Η σημερινή κλίμακα για γονικές παροχές
Κι ενώ το υπουργείο Οικονομικών άνοιξε τα χαρτιά του ως προς τις γονικές παροχές, το... θρίλερ του ΕΝΦΙΑ θα συνεχιστεί για ακόμα δύο μήνες, έως ότου δηλαδή ολοκληρωθεί η άσκηση που «τρέχει» η ειδική ομάδα της ΑΑΔΕ.
«Τα περισσότερα νοικοκυριά το 2022 θα πληρώσουν χαμηλότερο ΕΝΦΙΑ από ό,τι το 2021», σημείωσε ο πρωθυπουργός στην ομιλία του, φανερώνοντας έτσι την πρόθεση να υλοποιηθεί από του χρόνου η προγραμματική δέσμευση για συνολική μείωση του ΕΝΦΙΑ κατά 30%, άρα 8% μεσοσταθμικά εντός του 2022.
Ποιος... θα πληρώσει τη νύφη; «Υπάρχουν περιοχές της χώρας που θα πληρώσουν παραπάνω. Δεν θέλω να τις αναφέρω. Αρκετές περιοχές που είχαν πολύ υψηλές τιμές ακινήτων είχαν βρεθεί με πολύ χαμηλό ΕΝΦΙΑ λόγω αστοχιών στον αντικειμενικό προσδιορισμό των τιμών», συμπλήρωσε ο πρωθυπουργός, επιβεβαιώνοντας έτσι ότι ο σχεδιασμός για την περαιτέρω μείωση του ΕΝΦΙΑ «πατάει» σε αυξημένα έσοδα (300-400 εκατ. ευρώ) από την ένταξη 3.500 περιοχών στο αντικειμενικό σύστημα.
Οι αλλαγές στον ΕΝΦΙΑ
Το ζητούμενο της άσκησης, που βρίσκεται να εξέλιξη, είναι να «κουμπώσουν» οι νέες αντικειμενικές αξίες με τη δομή του ΕΝΦΙΑ, που, όπως όλα δείχνουν, θα γίνει... αγνώριστος. Η αλλαγή, που αναμένεται να αλλάξει τα δεδομένα για χιλιάδες ιδιοκτήτες με ακίνητα αξίας άνω των 250.000 ευρώ, είναι η ενσωμάτωση του Συμπληρωματικού Φόρου στον Κύριο Φόρο. Από εκεί και πέρα πάμε σε αλλαγές κλιμακίων και συντελεστών, με παρεμβάσεις ενδεχομένως και στους ποιοτικούς συντελεστές των ακινήτων, δηλαδή αυτούς που προσαυξάνουν τη φορολογούμενη αξία ανάλογα με την παλαιότητα, τον όροφο, τον αριθμό των προσόψεων.
Ερώτημα που μένει να απαντηθεί είναι τι θα ισχύσει για τα αγροτεμάχια, δηλαδή εάν θα έχουμε κι εκεί αλλαγές στον τρόπο υπολογισμού του φόρου -σήμερα εξαιρούνται από το Συμπληρωματικό Φόρο λόγω τεχνικών προβλημάτων-, όπως επίσης αν θα αναπροσαρμοστούν τα όρια για εκπτώσεις και απαλλαγές.