«Η αγορά ακινήτων ήδη αντιδρά δυναμικά» σημειώνει παράγοντας του οικονομικού επιτελείου, με φόντο τα νεότερα στοιχεία από τα μεσιτικά γραφεία, τα συμβολαιογραφικά γραφεία και τις τράπεζες, που δείχνουν ότι μετά το «φρενάρισμα» των προηγούμενων μηνών, οι τιμές άρχισαν εκ νέου να ανεβαίνουν.
Μετά το εντυπωσιακό ράλι του 2019, όταν οι τιμές αυξήθηκαν μεσοσταθμικά κατά 7,2% κυρίως λόγω του μεγάλου ενδιαφέροντος ξένων επενδυτών για την αγορά των βραχυχρόνιων μισθώσεων και τη Golden Visa, η... φόρα ανακόπηκε την περασμένη χρονιά, χωρίς όμως να γυρίσουν οι δείκτες σε αρνητικό έδαφος. Αντιθέτως, καταγράφηκε άνοδος τιμών κατά 4,3%. Με το «καλημέρα» του 2021, οι τιμές «έτρεξαν» με ρυθμούς 3,2%, παίρνοντας το rebound από το 2,5% του τέταρτου τριμήνου του 2020. Πλέον, οι προοπτικές είναι ανοδικές, ειδικά στην Αθήνα, όπου η έλλειψη προσφοράς σε συνδυασμό με τη σταθερή ζήτηση ανέβασαν τις τιμές κατά 7,6% τη χρονιά της πανδημίας!
Η άνοδος των τιμών φέρνει, όμως, και άνοδο των ενοικίων, δημιουργώντας μια εστία ανισορροπίας, με δεδομένο ότι τα εισοδήματα δεν ακολουθούν ανάλογη πορεία. «Η αγορά θα βρει σταδιακά την ισορροπία της», εκτιμά ο ίδιος κυβερνητικός παράγοντας. Τα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Στατιστικής Υπηρεσίας δείχνουν ότι το ποσοστό ιδιοκατοίκησης στην Ελλάδα παραμένει πολύ υψηλό, παρά τη δεκαετή οικονομική κρίση και διαμορφώνεται πάνω από το 74%. Αυτό σημαίνει, όμως, πρακτικά ότι υπάρχει ένα 25% που ζει στο ενοίκιο και επηρεάζεται άμεσα από τις αυξητικές τάσεις.
Είναι ενδεικτικό ότι, σύμφωνα με έρευνα της Cerved, το 41% των νοικοκυριών στην χώρα μας είναι επιβαρυμένα με μηνιαία κόστη που αφορούν είτε το ενοίκιο είτε τη δόση του στεγαστικού τους δανείου είτε τα έξοδα διαχείρισης της κατοικίας που ως σύνολο ξεπερνούν το 40% του συνολικού εισοδήματός τους. Με σημαντική απόσταση, ως προς τα βάρη αυτά, ακολουθούν η Βουλγαρία με 29,3 %των νοικοκυριών και η Κύπρος με 17,6%.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις από το οικονομικό επιτελείο, η τάση κατασκευής νέων οικοδομών, που θα αυξήσουν την προσφορά νέων κατοικιών και θα εξισορροπήσουν τις τιμές των ενοικίων, είναι σαφώς βραδύτερη από αυτήν των ανακαινίσεων. Επιπλέον, η επέκταση ή βελτίωση υποδομών, όπως η γραμμή του μετρό, δημιουργούν νέες υπεραξίες και συμβάλλουν στη διατήρηση των ενοικίων σε υψηλά επίπεδα. Αυτό αποτυπώνεται στα στοιχεία του spitogatos.gr, όπου ακόμα κι εκεί που έγιναν διορθώσεις, π.χ. στο κέντρο της Αθήνας, η τιμή ανά τ.μ. παραμένει υψηλή. Σύμφωνα με την τελευταία Έρευνα Εισοδήματος και Συνθηκών Διαβίωσης, τα νοικοκυριά σε ποσοστό 30,4% δηλώνουν ότι αντιμετωπίζουν δυσκολίες να ανταποκριθούν στη μηνιαία δόση του στεγαστικού τους δανείου ή του ενοικίου τους.
Οι τάσεις αυτές αποτυπώνονται στις νέες τιμές ζώνης, οι οποίες θα ανακοινωθούν λίαν συντόμως, αλλά δεν θα τεθούν σε ισχύ νωρίτερα από την Πρωτοχρονιά του 2022, προκειμένου να δοθεί ο αναγκαίος χρόνος στους ενδιαφερόμενους να σταθμίσουν τα οφέλη από την επίσπευση ή αναβολή των όποιων επενδυτικών τους σχεδίων.