Η γερμανική πόλη του Μάιντζ, ζει το παραμύθι της Σταχτοπούτας χάρη στην ανάπτυξη του πρώτου εμβολίου κατά του κορωνοϊού.
Το εμβόλιο των Pfizer/BioNTech έχει μια απροσδόκητη παρενέργεια στον γερμανικό δήμο για πρώτη φορά από τότε που ανέπτυξαν οι επιστήμονες: Μετά από τρεις δεκαετίες, η πόλη του Μάιντζ, αναμένεται να χαρακτηριστεί απαλλαγμένη από χρέη, χάρη στα φορολογικά έσοδα που προκύπτουν από την παγκόσμια επιτυχία της εταιρείας.
Ωστόσο, η απόφαση της γερμανικής πόλης να χρησιμοποιήσει τα απροσδόκητα οικονομικά της κέρδη για να μειώσει τους εταιρικούς φορολογικούς συντελεστές με την ελπίδα να προσελκύσει τον συγκεκριμένο κλάδο βιομηχανίας, και ιδίως τις εταιρείες βιοτεχνολογίας, προκαλεί κριτική από γειτονικές πόλεις και οικονομολόγους.
Τα χρέη της γερμανικής πόλης του Μάιντζ
Η πόλη των περίπου 217.000 κατοίκων στο δυτικό κρατίδιο της Ρηνανίας – Παλατινάτου, έχει ένα μεγάλο χρέος από τις αρχές της δεκαετίας του ‘90, όταν οι αρχές έλαβαν ένα δάνειο που έφτασε τα 1,3 δισεκατομμύρια ευρώ. Κατά το πρώτο έτος της πανδημίας, τα δεδουλευμένα έξοδα ανέβηκαν επιπλέον 30 εκατομμύρια ευρώ μόνο σε τόκους.
Αλλά η επιτυχία της BioNTech, της οποίας οι ιδρυτές Ουγκούρ Σαχίν και Οζλέμ Τουρέτσι, συνεργάστηκαν με τον φαρμακευτικό γίγαντα Pfizer για δοκιμές και την κατασκευή του εμβολίου Comirnaty το 2020, έχει μεταμορφώσει την τύχη του Μάιντζ.
Αντί για μια αναμενόμενη δημοσιονομική υπέρβαση 36 εκατομμυρίων ευρώ για το 2021, ο δήμος ανακοίνωσε πλεόνασμα 1,09 δισεκατομμυρίων ευρώ αυτό τον χειμώνα. Με ένα ακόμη πλεόνασμα 490,8 εκατομμυρίων ευρώ το 2022, το Μάιντζ ελπίζει να εκκαθαρίσει το υπόλοιπο χρέος της εντός ενός έτους.
Λόγω της γερμανικής νομοθεσίας περί φορολογικού απορρήτου, η BioNTech, δεν έχει ονομαστεί επίσημα ως η πηγή αυτού που ο δήμος του Μάιντζ αποκαλεί την «ιστορία της Σταχτοπούτας» της πόλης. Αλλά ο πλούτος της εταιρείας που δημιούργησε το πρώτο εμβόλιο που εγκρίθηκε στη Δύση δεν είναι μυστικό. Την περίοδο Ιανουαρίου – Σεπτεμβρίου του 2021, η BioNTech πραγματοποίησε κέρδη προ φόρου 10,3 δισεκατομμυρίων ευρώ, εκ των οποίων πλήρωσε 3,2 δισεκατομμύρια ευρώ σε φόρους – αν και η εταιρεία έχει πολλές εγκαταστάσεις στη Γερμανία και δεν έχει πει σε ποιους δήμους πήγαν τα χρήματα.
Πριν από την πανδημία του κορωνοϊού, το κύριο «δώρο» του Μάιντζ στον κόσμο ήταν το τυπογραφείο, του οποίου ο εφευρέτης, Γιοχάνες Γκούτενμπεργκ ανέπτυξε μια μέθοδο εκτύπωσης στην πόλη το 1440 περίπου.
Όνειρα για μετατροπή της πόλης σε παγκόσμιο κόμβο βιοτεχνολογίας
Ο δήμαρχος του Μάιντζ, Μάικλ Έμπλινγκ, είπε πως η ανάπτυξη του εμβολίου mRNA της BioNTech ήταν εξίσου εξαιρετικής σημασίας. Όπως δήλωσε στον Guardian, ήθελε να χρησιμοποιήσει τα χρήματα των φόρων για να ρυθμίσει τα χρέη της πόλης του, αντί να επενδύσει σε θεαματικά έργα υποδομής. «Μπορεί να πλησιάζουν οι γιορτές των Χριστουγέννων, αλλά για την πόλη μας δεν είναι ώρα για πελώριες λίστες δώρων» είπε ο Έμπλινγκ.
Την ίδια ώρα, το μεγαλύτερο σχέδιο του δημάρχου είναι να αξιοποιήσει την επιτυχία των κατασκευαστών εμβολίων και να μετατρέψει το Μάιντζ σε παγκόσμιο κόμβο βιοτεχνολογίας: ένα οικόπεδο 12 στρεμμάτων κοντά στα εταιρικά γραφεία της BioNTech, η πανεπιστημιακή κλινική και το Γερμανικό Κέντρο Έρευνας για τον Καρκίνο προορίζονται για ανάπτυξη.
Μέσα στα επόμενα 10 χρόνια, η πόλη ελπίζει να δημιουργήσει 5.000 νέες θέσεις εργασίας, εν μέρει δελεάζοντας εταιρείες μέσω πολύ χαμηλότερων εταιρικών φορολογικών συντελεστών, τους οποίους οι γερμανικοί δήμοι μπορού να θέσουν πάνω από τον ομοσπονδιακό εταιρικό φόρο 3,5%. Το Μάιντζ σχεδιάζει να μειώσει τον εταιρικό φόρο του από 440 σε 310 ποσοστιαίες μονάδες, μακράν τον χαμηλότερο μεταξύ των γερμανικών πόλεων με περισσότερους από 50.000 κατοίκους.
Ο δήμος λέει ότι η περικοπή αυτή είναι ένα δώρο όχι μόνο για επιστημονικές start-ups που αναζητούν νέο σπίτι, αλλά και για μικρότερες εταιρείες που έχουν υποφέρει από την πανδημία.
Φυσικά, υπάρχουν και επικριτές
Και παρόλο που εκπρόσωπος του δήμου αρνήθηκε πως ο μειωμένος φορολογικός συντελεστής σχεδιάστηκε για να μην σκεφτεί η BioNTech να μετεγκατασταθεί σε άλλες περιοχές με χαμηλή φορολογία, υπάρχουν αντιρρήσεις. Στο Βισμπάντεν, που υποτίθεται πως είναι ο πλουσιότερος αδερφός του Μάιντζ στον Ρήνο, οι τοπικοί πολιτικοί επέκριναν την Μάιντζ, πως «στερείται εξαιρετικής αλληλεγγύης» ενώ οι οικονομολόγοι προέβλεψαν πως η κίνηση θα μπορούσε να προκαλέσει έναν αγώνα δρόμου μεταξύ άλλων γερμανικών πόλεων.
«Είναι κατανοητό πως το Μάιντζ μείωσε τον φορολογικό συντελεστή, αλλά συμμερίζομαι την κριτική των τοπικών πολιτικών για το μέχρι ποιο σημείο πρέπει να μειωθεί ο συντελεστής αυτός» δήλωσε ο Ρενέ Γκάισλερ, καθηγητής δημόσιας διοίκησης στο Τεχνικό Πανεπιστήμιο Εφαρμοσμένων Επιστημών στο Γουιλντάου. «Μοιάζει με βόμβα. Θα δημιουργήσει τεράστια πίεση σε άλλες πόλεις να ακολουθήσουν το παράδειγμά τους» πρόσθεσε, αμφισβητώντας εάν το σχέδιο θα αποδώσει αναγκαστικά μερίσματα.