Ο διορισμός του Mισέλ Μπαρνιέ ως πρωθυπουργού από τον Γάλλο πρόεδρο Emmanuel Macron την περασμένη εβδομάδα σηματοδότησε το τέλος μιας περιόδου πολιτικής αβεβαιότητας στη Γαλλία μετά τις πρόωρες εκλογές του Ιουλίου.
Ωστόσο, οι προκλήσεις της Γαλλίας απέχουν πολύ από το να τελειώσουν, με τη χώρα να αντιμετωπίζει οξύτατες δημοσιονομικές προκλήσεις και μια συνεχιζόμενη απειλή που συνιστά η ακροδεξιά αντιπολίτευση του Εθνικού Συναγερμού.
Το πρώτο καθήκον του βετεράνου συντηρητικού και πρώην διαπραγματευτή του Brexit Μπαρνιέ είναι να επιβλέψει τη διαμόρφωση ενός σχεδίου προϋπολογισμού για το 2025 σε χρόνο ρεκόρ, καθώς πρέπει να τεθεί σε ψηφοφορία στην Εθνοσυνέλευση της Γαλλίας τον Οκτώβριο, σημειώνει το CNBC.
Σχέδιο μείωσης του ελλείμματος
Η δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία της ευρωζώνης πρέπει επίσης να υποβάλει σχέδιο μείωσης του ελλείμματος στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, εάν θέλει να αποφύγει την πειθαρχική διαδικασία, καθώς το δημοσιονομικό της έλλειμμα, που θεωρείται «υπερβολικό» από το εκτελεστικό σκέλος της ΕΕ, εξακολουθεί να παραβιάζει τους κανόνες της ΕΕ. Η Γαλλία ζήτησε αυτή την εβδομάδα από την Επιτροπή να παρατείνει την προθεσμία της 20ής Σεπτεμβρίου για την υποβολή προτάσεων μείωσης του χρέους.
Οι χώρες της ΕΕ υποχρεούνται να διατηρούν τα δημοσιονομικά τους ελλείμματα εντός του 3% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος (ΑΕΠ) και το δημόσιο χρέος τους εντός του 60% του ΑΕΠ. Το δημοσιονομικό έλλειμμα της Γαλλίας ανερχόταν στο 5,5% του ΑΕΠ το 2023 και το δημόσιο χρέος ξεπερνούσε το 110%, πράγμα που σημαίνει ότι η Γαλλία πρέπει να προβεί σε απότομες περικοπές δαπανών και να προβεί σε αυξήσεις φόρων, αν θέλει να έχει οποιαδήποτε πιθανότητα να μειώσει το έλλειμμά της.
Πρόκειται για μια ιδιαίτερα δύσκολη πρόκληση για τον Μπαρνιέ, έναν συντηρητικό από το δεξιό κόμμα Les Republicains με μικρή υποστήριξη στο πολυδιασπασμένο γαλλικό κοινοβούλιο.
Ο διορισμός του Μπαρνιέ έχει ήδη προκαλέσει μαζικές διαμαρτυρίες στη Γαλλία, με το Νέο Λαϊκό Μέτωπο, έναν αριστερό συνασπισμό τεσσάρων κομμάτων, να είναι έξαλλος που ο Μακρόν απέρριψε τον δικό του υποψήφιο για την πρωθυπουργία - παρά το γεγονός ότι η συμμαχία κέρδισε το μεγαλύτερο ποσοστό ψήφων στις εκλογές του Ιουλίου.
Στην καλύτερη περίπτωση, ο Μπαρνιέ μπορεί πιθανότατα να υπολογίζει στην υποστήριξη 47 βουλευτών από το δικό του κεντροδεξιό κόμμα Les Republicains, καθώς και 166 από την κεντρώα συμμαχία του Μακρόν και έως και 21 ανεξάρτητων (και συνολικά 228 βουλευτές).
Αλλά είναι πολύ πιθανό να αντιμετωπίσει ισχυρή αντιπολίτευση από το NPF (με 193 έδρες) και θα μπορούσε να είναι στο έλεος του Εθνικού Συναγερμού (με 142 έδρες), για υποστήριξη.
Αναλυτές υποστηρίζουν ότι η πολιτική επιβίωση του Μπαρνιέ «εξαρτάται επομένως από τις ιδιοτροπίες και τους προσωπικούς-πολιτικούς υπολογισμούς της Λεπέν».
«Ανά πάσα στιγμή μπορεί να προσθέσει τις 142 ψήφους της στη συνέλευση στις 193 που κατέχει η Αριστερά. Αυτό θα παρήγαγε πολύ περισσότερες ψήφους από τις 289 που απαιτούνται για να πέσει η κυβέρνηση Μπαρνιέ», δήλωσε ο Mujtaba Rahman, διευθύνων σύμβουλος Ευρώπης στο Eurasia Group, σε σημείωμά του τη Δευτέρα.
Η ακροδεξιά της Γαλλίας, εν τω μεταξύ, φαίνεται να απολαμβάνει την ευκαιρία να επηρεάσει την κυβέρνηση με την υπόσχεση της υποστήριξης ή την απειλή της διαφωνίας.
Ο 28χρονος Μπαρντελά, πρόεδρος του Εθνικού Συναγερμού, περιέγραψε τον Μπαρνιέ ως πρωθυπουργό «υπό παρακολούθηση» και το κόμμα, το οποίο εξακολουθεί να λειτουργεί υπό την αιγίδα της φυσιογνωμίας της Μαρίν Λεπέν, αναμένεται ευρέως να πιέσει την κυβέρνηση του Μπαρνιέ να ακολουθήσει πολιτικές σύμφωνες με τη δική του αντιμεταναστευτική ατζέντα και την υπόσχεση να βελτιώσει το βιοτικό επίπεδο των Γάλλων πολιτών.
Ανάμεσα σε μια αριστερά που αισθάνεται ότι «στερήθηκε» μια εκλογική νίκη και την ακροδεξιά που γνωρίζει ότι παίζει βασικό ρόλο στο αν η κυβέρνηση Μπαρνιέ θα επιβιώσει ή θα πέσει, οι αναλυτές λένε ότι η Γαλλία είναι πιθανό να αντιμετωπίσει συνεχή αστάθεια στο εγγύς μέλλον.
Προϋπολογισμός, η μεγάλη πρόκληση
Η ψήφιση ενός προϋπολογισμού που θα επαναφέρει τα δημόσια οικονομικά της Γαλλίας στη σωστή τροχιά είναι η άμεση πρόκληση που αντιμετωπίζει η κυβέρνηση Μπαρνιέ - και αυτό δεν θα είναι εύκολο έργο, προειδοποιούν αναλυτές και οικονομολόγοι.
«Ο Μπαρνιέ θα αντιμετωπίσει μια σκληρή πρώτη εβδομάδα στην εξουσία, καθώς θα έρθει αντιμέτωπος με μια βαθιά δημοσιονομική κρίση με την πιο εύθραυστη κυβέρνηση στην πρόσφατη γαλλική ιστορία», τόνισε ο Rahman της Eurasia Group.
«Ο μεγάλος άγνωστος είναι το κατά πόσο η Λεπέν θα είναι πρόθυμη να αντιμετωπίσει την πιο άμεση κρίση που αντιμετωπίζει ο Μπαρνιέ και η χώρα: τις επώδυνες επιλογές που απαιτούνται για να μη βυθιστεί η Γαλλία σε μια καταστροφική δημοσιονομική κρίση μέχρι το τέλος του τρέχοντος έτους», επεσήμανε.
Προειδοποιώντας ότι η θητεία του Μπαρνιέ «θα μπορούσε να διακοπεί ανά πάσα στιγμή» αν η ακροδεξιά της Λεπέν ενωθεί με την αριστερά για να υποστηρίξει μια πρόταση μομφής, είπε ότι είναι πιο πιθανό, προς το παρόν, ότι η Λεπέν «θα υποστηρίξει παθητικά την κυβέρνηση Μπαρνιέ αν προωθήσει τις προτεραιότητές της για τη μετανάστευση, το κόστος ζωής και την αναλογική εκπροσώπηση, αλλά η στρατηγική της Λεπέν θα παραμείνει ρευστή και καιροσκοπική και θα μπορούσε να αλλάξει από εβδομάδα σε εβδομάδα».
Αυτό σημαίνει ότι οι τρόποι με τους οποίους η κυβέρνηση του Μπαρνιέ προσελκύει την υποστήριξη των αντιπάλων της - και πώς ο Εθνικός Συναγερμός θα αντιδράσει στο σχέδιο προϋπολογισμού της κυβέρνησης και στις έκτακτες περικοπές δαπανών (που προβλέπονται από το υπουργείο Οικονομικών σε περίπου 16 δισεκατομμύρια ευρώ ή 17,6 δισεκατομμύρια δολάρια) - θα παρακολουθούνται στενά.
Η Eurasia Group σημείωσε ότι η Λεπέν και ο Εθνικός Συναγερμός είναι πιθανό να θέλουν να αποφύγουν την πτώση της Γαλλίας σε πολιτική και οικονομική κρίση, με στόχο να εμφανιστούν ως η «υπεύθυνη» αντιπολίτευση στα μάτια των ψηφοφόρων (ειδικά καθώς το κόμμα προσβλέπει στις προεδρικές εκλογές του 2027).
Στο «έλεος» της Λεπέν
Ωστόσο, ο Μπαρνιέ «θα είναι στο έλεος των τελικά ιδιοτελών υπολογισμών της Λεπέν και της ακροδεξιάς», δήλωσε η εταιρεία συμβούλων πολιτικών κινδύνων. Του έδινε 55% πιθανότητες να πετύχει και να παραμείνει στο ρόλο μέχρι το 2025.
Ωστόσο, ο Άντριου Κένινχαμ, επικεφαλής οικονομολόγος της Capital Economics για την Ευρώπη, προειδοποίησε ότι ο Μπαρνιέ θα δυσκολευτεί να περάσει τον προϋπολογισμό του 2025.
«Αμφιβάλλουμε ότι ο 'Mr Brexit' θα μπορέσει να περάσει έναν προϋπολογισμό που θα επαναφέρει τα δημόσια οικονομικά σε θετική τροχιά. Για να περάσει από το κοινοβούλιο, ο προϋπολογισμός του 2025 θα πρέπει να γίνει αποδεκτός από τον Εθνικό Συναγερμό της Μαρίν Λε Πεν, ο οποίος μέχρι πρόσφατα υποστήριζε μεγάλες φορολογικές περικοπές και την ανατροπή των συνταξιοδοτικών μεταρρυθμίσεων του Μακρόν το 2023», σημείωσε σε ανάλυση.
«Επιπλέον, ο απερχόμενος υπουργός Οικονομίας Bruno le Maire αποκάλυψε νωρίτερα αυτή την εβδομάδα ότι το δημοσιονομικό έλλειμμα θα είναι 5,6% φέτος, ελαφρώς υψηλότερο από πέρυσι (5,5%) και πολύ πάνω από το 5,1% που αναμενόταν προηγουμένως», πρόσθεσε, με τα έσοδα τόσο από το φόρο πωλήσεων όσο και από το φόρο εταιρειών να είναι χαμηλότερα από τα αναμενόμενα φέτος.
«Συνολικά, υποψιαζόμαστε ότι τα spreads των γαλλικών κρατικών ομολόγων θα παραμείνουν πάνω από τα προεκλογικά τους επίπεδα και μπορεί ακόμη και να αυξηθούν περαιτέρω», σημείωσε ο Kenningham.
Η απόδοση των γαλλικών 10ετών κρατικών ομολόγων βρίσκεται σήμερα στο 2,86%, αφού εκτινάχθηκε περίπου στο 3,3% στο αποκορύφωμα της πολιτικής αβεβαιότητας το καλοκαίρι. Το spread (ή η διαφορά στην απόδοση, η οποία αντικατοπτρίζει το ασφάλιστρο κινδύνου που ζητούν οι επενδυτές για την κατοχή ενός πιο επικίνδυνου ομολόγου) μεταξύ των αποδόσεων του γερμανικού και του γαλλικού 10ετούς ομολόγου βρίσκεται σήμερα στις 71 μονάδες βάσης, έχοντας μειωθεί από πάνω από 81 μονάδες βάσης στα τέλη Ιουνίου.