Η μια ανάγνωση της έρευνας της Κομισιόν είναι ότι η Ελλάδα συμπεριλαμβάνεται στη μικρή ομάδα των χωρών, που κατάφερε εν μέση πανδημίας, να περιορίσει δραστικά την «αιμορραγία» εσόδων από τις «τρύπες» του ΦΠΑ.
Η άλλη ανάγνωση είναι ότι ακόμα κι έτσι, η Ελλάδα έχει ένα από τα μεγαλύτερα ποσοστά απώλειας επί των δυνητικών εσόδων ΦΠΑ. Και για να το κάνουμε λιανά, από το 2016 ως και το 2021 έκαναν “φτερά” πάνω από 26 δισ ευρώ!!!
Όσο κι αν αυτό το τρομακτικό μέγεθος απωλειών δεν προέρχεται μόνο από φοροδιαφυγή, αλλά κι από τις στρεβλώσεις του πλαισίου εφαρμογής του ΦΠΑ, όπως δηλαδή συμβαίνει πάνω- κάτω και στην υπόλοιπη Ευρώπη, δεν μπορούμε να αποφύγουμε τους συνειρμούς με τα κατά καιρούς στοιχεία από τους ελέγχους της Φορολογικής Διοίκησης, που αποκάλυψαν απίστευτες περιπτώσεις απόκρυψης εισοδημάτων, «μαύρων» συναλλαγών ακόμα και προκλητικής λαθροχειρίας σε φορολογικούς μηχανισμούς.
Κομισιόν: Στο βάθρο των «πρωταθλητών» στις απώλειες ΦΠΑ η Ελλάδα
Όπως αποτυπώνεται στα συγκριτικά στοιχεία της ετήσιας Έκθεσης της Κομισιόν, η Ελλάδα πάντα βρισκόταν στο... βάθρο των πρωταθλητών στις απώλειες ΦΠΑ. Το 2020, παρά το σοκ του κορωνοϊού, η Ελλάδα κατάφερε να περιορίσει την “τρύπα” των εισπράξεων κατά 3,7 ποσοστιαίες μονάδες κι έτσι να συμπεριληφθεί με την Ουγγαρία, τη Γερμανία και την Ολλανδία, στις χώρες που συμμάζεψαν σημαντικά τις απώλειες ΦΠΑ. Και κάπως έτσι έπεσε στην 4η θέση των χειρότερων επιδόσεων, πίσω από τη Βουλγαρία, τη Μάλτα και την Ιταλία.
Οι απώλειες το 2020 περιορίστηκαν στα 3,178 δισ ευρώ, δηλαδή στο 19,7% από τα έσοδα ΦΠΑ που θα μπορούσαν να είχαν εισπραχθεί. Η τελευταία φορά που αυτός ο “μαύρος” δείκτης έπεσε κάτω από το 20% ήταν το 2004 κι αυτό λέει πολλά για το διαχρονικό πρόβλημα της φοροδιαφυγής και της απώλειας πολύτιμων πόρων, που θα μπορούσαν να ελαφρύνουν το βάρος εργαζομένων- επιχειρήσεων και να ενισχύσουν τις δαπάνες Παιδείας, Υγείας και Πρόνοιας.
Για το 2021 η εκτίμηση είναι ότι οι απώλειες περιορίζονται ακόμα περισσότερο και συγκεκριμένα στο 14% των δυνητικών εισπράξεων ΦΠΑ, δηλαδή στα περίπου 2,4 δισ ευρώ κι αυτό αν μη τι άλλο δεν οφείλεται στην... τύχη αλλά αφενός στην μεγάλη αύξηση των ηλεκτρονικών συναλλαγών άρα και στον περιορισμό των αγορών κάτω από το τραπέζι, αφετέρου στα Hi Tech “εργαλεία” των Φορολογικών Αρχών, που επιτρέπουν ελέγχους στοχευμένους, ακριβείας και εξ αποστάσεως.
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του υπουργείου Οικονομικών, από τα 40 δισ ευρώ που ήταν το 2019 οι ηλεκτρονικές συναλλαγές αναμένεται να φθάσουν φέτος τα 65 δισ. ευρώ κι αυτό δημιουργεί προσδοκίες για ακόμα μεγαλύτερη συμπίεση των απωλειών ΦΠΑ. Παράλληλα, τα ηλεκτρονικά βιβλία, η ηλεκτρονική διαβίβαση των αποδείξεων από τις επιχειρήσεις λιανικής πώλησης και η διασύνδεση των ταμειακών μηχανών με τα POS, αναμένεται να συμβάλλουν στη μείωση της φοροδιαφυγής.
Προβληματισμός στην Ευρώπη για τα 93 δισ. ευρώ που χάθηκαν
Συνολικά στην Ευρώπη, το 2020 χάθηκαν περί τα 93 δισ ευρώ κι όσον κι οι απώλειες περιορίστηκαν κατά περίπου 30 δισ ευρώ, υπάρχει έντονος προβληματισμός. Με αυτό το δεδομένο, συστήνεται στις εθνικές κυβερνήσεις να κινηθούν με ταχύτητα στην ενίσχυση των ψηφιακών διαδικασιών, κάτι που ήδη η ΑΑΔΕ “τρέχει”:
Μετάβαση στην ψηφιακή υποβολή στοιχείων σε πραγματικό χρόνο με βάση την ηλεκτρονική τιμολόγηση για τις επιχειρήσεις που ασκούν διασυνοριακές δραστηριότητες στην ΕΕ:
Η μετάβαση στην ηλεκτρονική τιμολόγηση θα συμβάλει στη μείωση της απάτης στον τομέα του ΦΠΑ κατά 11 δισ. ευρώ ετησίως και στη μείωση του διοικητικού κόστους και του κόστους συμμόρφωσης για τους συναλλασσομένους της ΕΕ κατά περισσότερο από 4,1 δισ. ευρώ ετησίως την επόμενη δεκαετία.
Επικαιροποιημένοι κανόνες ΦΠΑ για τις επιβατικές μεταφορές και τις πλατφόρμες για καταλύματα σύντομης διάρκειας:
Σύμφωνα με τους νέους κανόνες, οι φορείς της οικονομίας των πλατφορμών στους εν λόγω τομείς θα καταστούν υπεύθυνοι για την είσπραξη και την απόδοση του ΦΠΑ στις φορολογικές Αρχές όταν οι πάροχοι υπηρεσιών δεν το πράττουν, για παράδειγμα επειδή είναι μικρές επιχειρήσεις ή μεμονωμένοι πάροχοι.
Καθιέρωση ενιαίας εγγραφής στο μητρώο ΦΠΑ σε ολόκληρη την ΕΕ:
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, οι επιχειρήσεις, και ιδίως οι ΜΜΕ, θα μπορούσαν κατ' αυτόν τον τρόπο να εξοικονομήσουν περίπου 8,7 δισ. ευρώ σε δαπάνες εγγραφής στα μητρώα ΦΠΑ και διοικητικές δαπάνες σε διάστημα δέκα ετών.