Ακόμα περισσότερες αιτήσεις στον Εξωδικαστικό για ρύθμιση χρεών, αναμένει το οικονομικό επιτελείο, μόλις υπογραφούν οι αναγκαίες υπουργικές αποφάσεις για την εφαρμογή των νέων βελτιωτικών παρεμβάσεων.
Το πρώτο ενθαρρυντικό στοιχείο είναι ότι για δεύτερο συνεχόμενο μήνα καταγράφηκε ρεκόρ νέων αιτήσεων (συνολικά 8.091 στο δίμηνο Οκτωβρίου- Νοεμβρίου), δείγμα του ότι το “εργαλείο” του Εξωδικαστικού γίνεται όλο και πιο ελκυστικό, ειδικά από τη στιγμή που είδαν το φως της δημοσιότητας οι βελτιώσεις στα “κουρέματα” και τα επιτόκια των ρυθμίσεων. Συνολικά, από το άνοιγμα της πλατφόρμας ως σήμερα, έχουν “πέσει” στο σύστημα περίπου 50.000 αιτήσεις, που βρίσκονται από το αρχικό στάδιο ως το τελευταίο βήμα της οριστικής υποβολής, στις οποίες αντιστοιχούν ούτε λίγο ούτε πολύ περί τα 25 δισ. ευρώ οφειλών.
Ένα από τα ζητούμενα, αν όχι το βασικό, όσων μπαίνουν στον Εξωδικαστικό, είναι η διαγραφή μέρους του χρέους τους, δηλαδή το “κούρεμα”, το οποίο είναι κοινό μυστικό ότι δεν το προσφέρουν απλόχερα οι τράπεζες και οι Servicers, παρά μόνο στις περιπτώσεις όπου κρίνουν δεν υπάρχει εναλλακτική.
Τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία δείχνουν ότι το μέσο “κούρεμα” για οφειλές προς Δημόσιο διαμορφώνεται στο 17,19%, ενώ για χρέη προς τράπεζες- funds ανέρχεται κατά μέσο όρο στο 27%. Ωστόσο, τα μέσα επίπεδα διαγραφής δεν λένε όλη την αλήθεια. Όπως προκύπτει από τις έως τώρα ρυθμίσεις, το 44% αυτών πήρε “κούρεμα” άνω του 30%! Τα επιμέρους στοιχεία έχουν ακόμα μεγαλύτερο ενδιαφέρον, καθώς στις οφειλές από επιχειρηματικά δάνεια το μέσο “κούρεμα” είναι 29,74% και στα καταναλωτικά φτάνει το 33,99%. Πιο “σφιχτές” είναι οι ρυθμίσεις για χρέη από στεγαστικά δάνεια, καθώς το μέσο “κούρεμα” είναι μόλις 13%, με αντίδωρο το μεγάλο ορίζοντα αποπληρωμής, που φτάνει κατά μέσο όρο στα 27 χρόνια.
Μεγαλύτερο «κούρεμα»
Μια από τις βελτιώσεις, που ψηφίστηκαν στο νόμο για τα δάνεια, στοχεύει ακριβώς εκεί, στο μεγαλύτερο δυνατό “κούρεμα”, έτσι ώστε ο Εξωδικαστικός να δίνει πιο βιώσιμες ρυθμίσεις. Μέχρι τώρα, το συνολικό ποσό των διαγραφών φτάνει στο 1,17 δισ ευρώ.
Έτσι, για το σύνολο των οφειλετών που έχουν δάνεια με εμπράγματη εξασφάλιση και όχι μόνο για τους ευάλωτους, βελτιώνεται ο αλγόριθμος από τον οποίο προκύπτει το ύψος της διαγραφής και της οφειλής. Με Υπουργική Απόφαση, το «κούρεμα» γι’ αυτά τα δάνεια αυξάνεται, έως και κατά 28%, σε σχέση με το ισχύον καθεστώς. Για παράδειγμα, σε οφειλή ύψους 100.000 ευρώ με υποθήκη ακίνητο αξίας 100.000, με τον Εξωδικαστικό σήμερα ο οφειλέτης καλείται να πληρώσει 70.440 δηλαδή του γίνεται κούρεμα 29,6%. Με τη νέα ρύθμιση θα πληρώσει 65.000 ευρώ, δηλαδή η οφειλή του μειώνεται επιπλέον κατά 8%.
Ως πρόσθετη ασφαλιστική δικλείδα για τη βιωσιμότητα των ρυθμίσεων, θα οριστεί σε 3% σταθερό και για 3 έτη το επιτόκιο.
Επιτηδευματίες
Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία, το 59% των οφειλών που βρίσκονται στον Εξωδικαστικό αφορούν σε επιτηδευματίες. Πρόκειται για χρέη συνολικού ύψους 15,01 δισ ευρώ, εκ των οποίων τα 11,7 δισ ευρώ είναι προς τράπεζες και funds. Ένα ακόμα ενδιαφέρον στοιχείο, είναι πως από αυτό το “βουνό” των οφειλών, τα 9 δισ ευρώ είναι δάνεια καταγγελμένα, δηλαδή “κατακόκκινα”.
Η πλειοψηφία των αιτήσεων βρίσκονται στο εύρος οφειλής 50-200 χιλ ευρώ, αλλά υπάρχει μια μεγάλη μάζα χρεών που ξεπερνούν η κάθε μια το 1 εκατ ευρώ και αθροίζουν σε 14,92 δισ ευρώ, αποτελώντας το 59% του συνόλου των οφειλών του Εξωδικαστικού! Οι 3.000 από αυτές τις αιτήσεις, όσο κι αν ακούγεται περίεργο, δεν αφορούν σε επιχειρήσεις, αλλά σε επιτηδευματίες.
Ευάλωτα νοικοκυριά
Ένα από τα “αγκάθια” του Εξωδικαστικού είναι οι εγκρίσεις. Αν και από τον Αύγουστο, μετά τον προηγούμενο γύρο βελτιώσεων, ανέβηκε το ποσοστό των ρυθμίσεων, που παίρνουν το “οκ” από τράπεζες και funds, παραμένει γύρω στο 75% επί των αιτήσεων και στο 64% του συνόλου των οφειλών. Υψηλό είναι και το ποσοστό των απορρίψεων (γύρω στο 40%) κι από τους οφειλέτες, οι οποίοι θεωρούν ότι οι προτεινόμενες ρυθμίσεις δεν μπορούν να εξυπηρετηθούν, δηλαδή υπερβαίνουν τις δυνατότητες τους.
Η εκτίμηση του οικονομικού επιτελείου είναι ότι οι εγκρίσεις θα ανέβουν, μετά την ειδική ρύθμιση που πέρασε στο νόμο για τα δάνεια, προς όφελος των ευάλωτων νοικοκυριών. Εφεξής, η πρόταση αναδιάρθρωσης του χρέους των ευάλωτων οφειλετών θα γίνεται κατ΄αρχήν υποχρεωτικά αποδεκτή από τις τράπεζες και τους servicers, οι οποίοι θα πρέπει να προσφεύγουν δικαστικά και αναλαμβάνοντας το κόστος της διαδικασίας, προκειμένου να αμφισβητήσουν την προτεινόμενη ρύθμιση, εάν διαθέτουν στοιχεία που αποδεικνύουν ότι ο ευάλωτος δεν είναι πραγματικά ευάλωτος.