Δεν έχει περάσει πολύς χρόνος από τότε που εφοριακοί με μπλοκάκια και στυλό ανά χείρας προσπαθούσαν να εντοπίσουν εστίες φοροδιαφυγής σε λογιστήρια επιχειρήσεων.
Με τα ηλεκτρονικά «εργαλεία» που ενσωματώθηκαν σταδιακά στις ελεγκτικές διαδικασίες, οι «τρύπες» άρχισαν να κλείνουν, αλλά αυτό που έρχεται θα εκτινάξει τον φοροελεγκτικό μηχανισμό στο μέλλον. Η ΑΑΔΕ προχώρησε στη διενέργεια Προκαταρκτικής Διαβούλευσης του Σχεδίου της Διακήρυξης για την ανάθεση Σύμβασης Προμήθειας Συστήματος Προηγμένης Επιχειρησιακής Νοημοσύνης (BI) και ανάλυσης δεδομένων (Data Analytics) και όλα αλλάζουν.
Τεχνητή νοημοσύνη
Τι εστί τεχνητή νοημοσύνη; Μια συλλογή τεχνολογιών που, συνδυάζοντας δεδομένα, αλγόριθμους και αυξημένη υπολογιστική ισχύ, είναι σε θέση να μαθαίνει και να λαμβάνει αποφάσεις που μέχρι πρόσφατα λαμβάνονταν αποκλειστικά από ανθρώπους, με στόχο την επίτευξη καθορισμένων στόχων. Με απλά λόγια, εκεί που χρειάζονταν δεκάδες ελεγκτές και εκατοντάδες εργατοώρες πάνω από υπολογιστές, για να ανιχνεύουν, να διασταυρώνουν και να επεξεργάζονται στοιχεία από πολλές βάσεις δεδομένων, πλέον η διαδικασία θα ολοκληρώνεται σε χρόνο-μηδέν.
Με μόλις 6,8 εκατ. ευρώ -τόσος είναι ο Προϋπολογισμός για την απόκτηση και συντήρηση του συστήματος- η ΑΑΔΕ φιλοδοξεί να αφήσει οριστικά πίσω της τις αστοχίες των ελεγκτικών διαδικασιών.
Μηχανισμοί υποστήριξης των δημόσιων ελεγκτικών φορέων για την πάταξη της φοροδιαφυγής και τον έλεγχο των δημοσίων συμβάσεων
Για την υποστήριξη της στρατηγικής ενάντια στη διαφθορά, προωθούνται λύσεις επεξεργασίας μεγάλων δεδομένων και τεχνητής νοημοσύνης για την υποστήριξη των ελεγκτικών μηχανισμών του Δημοσίου. Μέσω των λύσεων αυτών θα υποστηριχθεί η υλοποίηση ειδικών μεταρρυθμιστικών παρεμβάσεων σε κρίσιμα πεδία πολιτικής, όπως η πάταξη της φοροδιαφυγής και της εισφοροδιαφυγής.
Επιπροσθέτως, θα πραγματοποιηθεί έρευνα με σκοπό τον εντοπισμό συμπεριφορών υψηλού ρίσκου και μοτίβων που παραπέμπουν σε πιθανά φαινόμενα διαφθοράς. Τα ευρήματα θα οδηγήσουν στη βελτίωση της διαχείρισης των δημόσιων συμβάσεων καθώς και άλλων ευαίσθητων διαδικασιών της Δημόσιας Διοίκησης.
Παράλληλα, θα αναπτυχθούν λύσεις τεχνητής νοημοσύνης που θα ενισχύουν τις ελεγκτικές υπηρεσίες του Δημοσίου. Για παράδειγμα, θα προωθηθεί η εφαρμογή μεθόδων μηχανικής μάθησης για τη βελτίωση της στόχευσης των ελέγχων, κατευθύνοντας τους επιτόπιους και τους ουσιαστικούς ελέγχους για την αποτελεσματική διερεύνηση περιστατικών απάτης και την αντιμετώπιση του οικονομικού εγκλήματος.
Εφαρμογή παρακολούθησης του συστήματος εισροών εκροών στο εμπόριο καυσίμων
Αντικείμενο της παρέμβασης είναι η ανάπτυξη συστήματος αξιοποίησης και παρακολούθησης σε πραγματικό χρόνο των δεδομένων που δημιουργούνται από τα εγκατεστημένα συστήματα εισροών-εκροών με χρήση αλγορίθμων τεχνητής νοημοσύνης.
Το σύστημα θα μπορεί να παράγει προειδοποιήσεις για μη κανονικές συμπεριφορές, καθώς και να παρέχει κρίσιμες πληροφορίες για τη λήψη αποφάσεων. Η παρέμβαση θα συμβάλει στην αποτελεσματικότερη εποπτεία της αγοράς καυσίμων και στην υποστήριξη του υγιούς ανταγωνισμού μέσω στοχευμένων ελέγχων για την αντιμετώπιση του λαθρεμπορίου καυσίμων.
Σύστημα υποστήριξης του μηχανισμού είσπραξης δημοσίων εσόδων
Περιλαμβάνει την ανάπτυξη κοινού αποθετηρίου μεταδεδομένων, την προμήθεια κατάλληλων λύσεων λογισμικού και την ανάπτυξη τεχνικών και εργαλείων μηχανικής μάθησης, ώστε να υποστηρίζονται οι διαδικασίες ελέγχου ως προς την είσπραξη οφειλών.
Σύστημα εντοπισμού οικοδομικών αυθαιρεσιών σε δασικές περιοχές και στον αιγιαλό
Σύστημα που θα χρησιμοποιεί αλγόριθμους τεχνητής νοημοσύνης προκειμένου να εντοπίσει οικοδομικές αυθαιρεσίες σε προστατευόμενες περιοχές, δάση και αιγιαλούς.
Η μετάπτωση σε περιβάλλον τεχνητής νοημοσύνης δεν θα γίνει αύριο. Αν όλα πάνε καλά και δεν ξαναχτυπήσει ο «δαίμων» των δημοσίων συμβάσεων, θα παραδοθεί σε 24 μήνες από την υπογραφή της σύμβασης, ωστόσο από τον 7ο μήνα θα είναι δυνατή η πιλοτική λειτουργία του νέου λογισμικού.
Οι αλλαγές
Από την υλοποίηση του έργου, θα αλλάξουν όλα:
Η διασύνδεση με τα πληροφοριακά συστήματα του ελέγχου: Παροχή δεδομένων για την υλοποίηση έμμεσων τεχνικών ελέγχων και ελεγκτικών διασταυρωτικών επαληθεύσεων
Η ανάλυση δεδομένων για σκοπούς στόχευσης ελέγχων: Άντληση και ανάλυση δεδομένων της ΑΑΔΕ σε συνδυασμό με δεδομένα από εξωτερικές πηγές (παγκόσμιο ιστός, κοινωνικά δίκτυα, ανοιχτά δεδομένα κ.λπ.) για την αποδοτικότερη επικαιροποίηση ανάλυσης κινδύνων στη στόχευση και προτεραιοποίηση των ελέγχων, σε συμφωνία και προς επίτευξη των στόχων του στρατηγικού και επιχειρησιακού σχεδίου της ΑΑΔΕ
Η έγκαιρη ανίχνευση περιστατικών φοροδιαφυγής: Ανίχνευση σε πραγματικό χρόνο ύποπτων περιστατικών φοροδιαφυγής και λαθρεμπορίου
Η ανακάλυψη δυναμικών σχέσεων μεταξύ των φορολογουμένων: Όπως έχει αποδειχτεί από εφαρμογές άλλων ευρωπαϊκών χωρών, είναι πολύ σημαντικό βήμα για την εύρεση απάτης και φοροδιαφυγής
Η κατηγοριοποίηση φορολογουμένων: Κατηγοριοποίηση της αναμενόμενης συμπεριφοράς φορολογουμένων, π.χ. στρατηγικός κακοπληρωτής, πιθανότητα φοροδιαφυγής κ.λπ.
Το profiling φορολογουμένων: Εύρεση μη εμφανών ομοιοτήτων μεταξύ των φορολογουμένων όπως προκύπτουν μετά από δημογραφική, οικονομική και συμπεριφορική ανάλυση του συνόλου του πληθυσμού των φορολογουμένων. Χρησιμοποιείται στην εκτίμηση κινδύνου και σε άλλες περιπτώσεις χρήσης.
Η εκτίμηση ρίσκου και αξιολόγηση κινδύνου: Αξιολόγηση των φορολογουμένων ως προς το ρίσκο μη πληρωμής
Η πρόβλεψη εσόδων και οφειλών: Πρόβλεψη εσόδων και οφειλών συνολικά και ανά φορολογούμενο ή ανά ΔΟΥ, ανά γεωγραφική περιοχή, ανά επάγγελμα, ή οποιαδήποτε άλλη διάσταση βάση των ιστορικών στοιχείων συμπεριφοράς των φορολογουμένων.