Τρίβουν τα χέρια τους στην ΑΑΔΕ βλέποντας τα στοιχεία από την Τράπεζα της Ελλάδας, για τη χρήση καρτών ακόμα και στις μικρές, καθημερινές συναλλαγές, καθώς είναι κοινή η πεποίθηση ότι η μικρομεσαία φοροδιαφυγή δεν μπορεί να περιοριστεί βάζοντας έναν εφοριακό πάνω από κάθε ταμειακή, αλλά αυξάνοντας τις ηλεκτρονικές πληρωμές.
Ο συνολικός αριθμός συναλλαγών με κάρτες πληρωμών το 2018 ανήλθε σε 924 εκατ., από 720 εκατ. συναλλαγές το 2017, παρουσιάζοντας έτσι σημαντική αύξηση κατά 28%. Δεδομένου ότι, οι χρεωστικές κάρτες αποτελούν το κύριο υποκατάστατο της χρήσης μετρητών, το ποσοστιαίο μερίδιο του αριθμού των συναλλαγών, που διενεργήθηκαν με χρεωστικές κάρτες, στο σύνολο του αριθμού των συναλλαγών όλων των τύπων καρτών πληρωμών ανήλθε σε 88%.
Ανοδος 5 δισεκ. στις συναλλαγές με κάρτα
Το δεύτερο και πιο χαρακτηριστικό στοιχείο είναι ότι η αξία των συναλλαγών με κάρτες πληρωμών ανήλθε στα 65 δισεκ. ευρώ, από 60 δισεκ. ευρώ το 2017, καταγράφοντας αύξηση 8% κι αυτό από μόνο του σημαίνει πρακτικά ότι όλο και μεγαλύτερο μέρος των συναλλαγών, περνάνε από ελεγχόμενους διαύλους, τουτέστιν υπάρχει δυνατότητα εκτεταμένων διασταυρώσεων.
Πέρα από το ηλεκτρονικό «μάτι», που πιάνει μεγαλύτερο μέρος της οικονομίας, στην ΑΑΔΕ έχουν κάθε λόγο να χαίρονται για έναν ακόμα στοιχείο: οι φορολογούμενοι δείχνουν να χρησιμοποιούν τις κάρτες τους ακόμα και για μικρής αξίας αγορές, δηλαδή σε συναλλαγές όπου η χρήση μετρητών δημιουργεί «γκρίζες» ζώνες. Ειδικότερα, ο μέσος αριθμός συναλλαγών ανά χρεωστική κάρτα κυμάνθηκε στις 57 συναλλαγές, από 47 το 2017, και ο αντίστοιχος ανά πιστωτική κάρτα στις 39 συναλλαγές, από 35 το 2017. Επιπλέον, η μέση αξία συναλλαγών ανά χρεωστική κάρτα παρουσίασε αύξηση κατά 2%, σε 4.073 ευρώ, από 3.998 ευρώ το 2017.
Αυτό το στοιχείο, που αποτυπώνει την αυξανόμενη χρήση πλαστικού χρήματος στην καθημερινότητα μας, είναι η μέση αξία ανά συναλλαγή. Αυτή συνέχισε, λοιπόν, την πτωτική πορεία της και το 2018 και ανήλθε σε 70 ευρώ, από 82 ευρώ το 2017 και 108 ευρώ το 2016. Η μεγαλύτερη μείωση της μέσης αξίας ανά συναλλαγή εντοπίζεται στις συναλλαγές με χρεωστικές κάρτες καθώς μειώθηκε σε 72 ευρώ, από 85 ευρώ το 2017. Από την ανάλυση των παραπάνω στοιχείων εκτιμάται ότι, όπως και το προηγούμενο έτος, οι κάρτες πληρωμών, και ιδιαίτερα οι χρεωστικές κάρτες, χρησιμοποιούνται κυρίως για μεγάλο αριθμό πληρωμών μικρής αξίας.
Ανοδος στα έσοδα από το ΦΠΑ
Σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα αναλυτικά στοιχεία εκτέλεσης του Προϋπολογισμού, τα έσοδα από το ΦΠΑ- πλην τσιγάρων και καυσίμων- με τη συμπλήρωση του 4μηνου είχαν φτάσει στα 5,045 δις ευρώ, ξεπερνώντας το στόχο κατά 412 εκατ. ευρώ και κατά 421 εκατ. ευρώ τις περσινές εισπράξεις. Πέρα από το ΦΠΑ που αντιστοιχεί στη σύμβαση παραχώρησης του «Ελευθέριος Βενιζέλος», ένα μεγάλο μέρος αυτών των υπερεισπράξεων μπορεί να αποδοθεί στη διεύρυνση της χρήσης πλαστικού χρήματος και στους εντατικότερους προληπτικούς ελέγχους.
Όσον αφορά στην άλλη όψη του νομίσματος, δηλαδή τους κινδύνους από τη χρήση καρτών, τα στοιχεία της ΤτΕ είναι μάλλον καθησυχαστικά, αφού αντιστοιχεί 1 ευρώ αξία απάτης ανά 8,5 χιλ. ευρώ αξία συναλλαγών και 1 συναλλαγή απάτης ανά 6,5 χιλ. συναλλαγές. Τα περισσότερα περιστατικά απάτης εξακολουθούν να εκδηλώνονται στις εξ’ αποστάσεως (card not present) συναλλαγές μέσω διαδικτύου ή ταχυδρομείου/τηλεφώνου και αφορούν κυρίως σε διαδικτυακές συναλλαγές αγορών προϊόντων σε εμπόρους του εξωτερικού με κάρτες που έχουν εκδοθεί στην Ελλάδα, όπως συνέβαινε και κατά τα προηγούμενα έτη.