Αποκαλυπτικά είναι τα στοιχεία της έρευνας που διενεργήθηκε για λογαριασμό του ΙΟΒΕ, καθώς ούτε λίγο ούτε πολύ προκύπτει πως η εκτίναξη των φόρων στα ακίνητα, μέσω της επιβολής του «χαρατσιού» της ΔΕΗ αλλά και του ΕΝΦΙΑ, έδωσαν τη χαριστική βολή στην οικονομία.
«Το ΕΕΤΗΔΕ και ο ΕΝΦΙΑ επιτάχυναν την ύφεση της ελληνικής οικονομίας, μειώνοντας την καταναλωτική δαπάνη και τις επενδύσεις σε κατοικίες. Επίσης, συντέλεσαν στο πάγωμα της αγοράς ακινήτων, λόγω και της απότομης προοδευτικότητας, αποτρέποντας την εξομάλυνση της κατανάλωσης με χρήση αποταμιεύσεων σε μια περίοδο βαθιάς ύφεσης, δυσκολίας πληρωμής φόρων και αύξησης των προβληματικών δανείων», είναι ένα από τα βασικά συμπεράσματα της μελέτης, η οποία συν τοις άλλοις αποτυπώνει τι πληρώνουν οι Έλληνες συγκριτικά με τους υπόλοιπους Ευρωπαίους, μόνο και μόνο επειδή κατέχουν κάποιο ακίνητο: 1,7% του ΑΕΠ!
Το οξύμωρο είναι ότι η υψηλή φορολογία δεν συνεπάγεται ανάλογη απόδοση φορολογικών εσόδων. Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά η μελέτη, η οικονομική αποτελεσματικότητα υποσκάπτεται από το ύψος του φόρου ιδιοκτησίας ακινήτων σε συνδυασμό με την επιβολή πρόσθετων φόρων στα ακίνητα, όπως ο φόρος εισοδήματος από ενοίκια, ο ΦΠΑ και οι υπόλοιποι φόροι συναλλαγών, οι οποίοι εν πολλοίς έχουν την ίδια ή παρόμοια αιτιολογική βάση. Επιπλέον, η αναποτελεσματικότητα του συστήματος αποτίμησης της αξίας των ακινήτων – οι αντικειμενικές τιμές στις οποίες επιβάλλεται ο ΕΝΦΙΑ δεν ακολουθούν τις εμπορικές τιμές – όπως και η καθολική πληρωμή του φόρου, ακόμα και για ακίνητα που δεν δημιουργούν χρηματικό εισόδημα ή που είναι δεσμευμένα από το δημόσιο και τις τράπεζες, αποτελούν ενδείξεις της αδυναμίας συνεκτίμησης της φοροδοτικής ικανότητας των πολιτών και εγείρουν ζητήματα που σχετίζονται με την επίτευξη οικονομικής δικαιοσύνης και ισότητας μέσω του φορολογικού συστήματος.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει η ανάλυση της δομής του ΕΝΦΙΑ, ο οποίος αποτελείται από τον Κύριο και τον Συμπληρωματικό Φόρο, που λειτουργεί τιμωρητικά για όσους έχουν ακίνητη περιουσία που τιμάται πάνω από 250.000 ευρώ. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, το ΑΕΠ θα είναι υψηλότερο κατά 1,1 έως 1,4 δισεκ. Ευρώ τα χρόνια που έπονται της κατάργησης του Συμπληρωματικού φόρου ακίνητης περιουσίας, συγκριτικά με την περίπτωση στην οποία διατηρείται το υφιστάμενο φορολογικό καθεστώς! Το μεγαλύτερο μέρος της επίδρασης προκύπτει από την αύξηση του διαθέσιμου εισοδήματος, μέρος του οποίου τροφοδοτεί την καταναλωτική δαπάνη. Επομένως, με την κατάργηση του Συμπληρωματικού ΕΝΦΙΑ εκτιμάται ότι ο ρυθμός μεγέθυνσης της ελληνικής οικονομίας τα επόμενα χρόνια θα μπορούσε να είναι κατά 0,60-0,67 ποσοστιαίες μονάδες υψηλότερος από τον προβλεπόμενο!
Ευνοϊκά θα είναι τα αποτελέσματα και για την απασχόληση. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του ΙΟΒΕ, οι νέες θέσεις εργασίας πλήρους απασχόλησης μπορεί να ξεπεράσουν σταδιακά, εντός μια πενταετίας, τις 33.000, μέγεθος ιδιαίτερα σημαντικό δοθέντος του υψηλού ποσοστού ανεργίας στην Ελλάδα.
Επιπλέον, η μείωση του ΦΠΑ στις νέες οικοδομές από 24% σε 13% θα έδινε στους κατασκευαστές τη δυνατότητα μείωσης των τιμών πώλησης νέων κατοικιών κατά περίπου 9%, βελτιώνοντας τη σχετική τιμή των νέων έναντι των παλαιότερων κατοικιών, άρα αυξάνοντας τη ζήτηση για νέες κατοικίες, γεγονός που θα «απορροφούσε» τις απώλειες εσόδων από τη μείωση του συντελεστή.