Για αιώνες ολόκληρους από τους ερασιτέχνες χρυσοθήρες στα βουνά της Αμερικής, μέχρι τις πιο οργανωμένες μονάδες εξόρυξης πολύτιμων μετάλλων, βασικό στοιχείο για την επιτυχημένη συγκομιδή υπήρξε το νερό.
Όπως το νερό αποτελεί την πηγή ζωής για κάθε τι στον πλανήτη, έτσι και κατά την μεταλλευτική διαδικασία είναι απαραίτητο για την εξόρυξη των μετάλλων. Τι γίνεται όμως με τα απορρίμματα της εξόρυξης, αφού έχει εξαχθεί το πολύτιμο μετάλλευμα. Όλα τα μεταλλεία παράγουν μια μορφή επεξεργασμένων καταλοίπων που ονομάζονται τέλματα.
Για χρόνια η υγρή μάζα των αποβλήτων αυτών αποτελούσε το σημείο τριβής με περιβαλλοντικές οργανώσεις, καθώς ανάμεσα στα βουνά των υπολειμμάτων της εξόρυξης υπήρχαν βαριά και άλλα μέταλλα που θα μπορούσαν να μολύνουν το περιβάλλον και να καταστήσουν μη βιώσιμο τον χώρο για την πανίδα της περιοχής. Ταυτόχρονα, η αλόγιστη σπατάλη νερού υπήρξε μια ακόμη παράμετρο, που δημιουργούσε προβληματισμό στις επιχειρήσεις που ασχολούνται με την εξόρυξη πολύτιμων μετάλλων.
Η απάντηση στα ερωτήματα αυτά που απασχολούν δικαίως τους περιβαλλοντικά ενεργούς πολίτες, αλλά και τις επιχειρήσεις που σέβονται την τοπική κοινότητα, αλλά και το περιβάλλον στο οποίο δραστηριοποιούνται γενικότερα βρίσκεται όπως σε όλες τις παρόμοιες περιπτώσεις στην τεχνολογία. Εδώ και κάποια χρόνια έχει αναπτυχθεί μια μέθοδος διαχείρισης αποβλήτων που ονομάζεται ξηρή απόθεση.
Τι είναι η ξηρή απόθεση;
Οι ξηρές αποθέσεις αποβλήτων κερδίζουν συνεχώς έδαφος στη μεταλλευτική βιομηχανία, καθώς συνδέονται με μικρότερο περιβαλλοντικό αποτύπωμα για την αποθήκευση των αποβλήτων, ενώ επιπλέον ενσωματώνονται καλύτερα στο φυσικό περιβάλλον μετά την ολοκλήρωση της αποκατάστασης. Παραδοσιακά τα τέλματα αποθηκεύονταν σε υγρή μορφή σε μεγάλες εγκαταστάσεις, που αποκαλούνται λίμνες τελμάτων.
Προηγμένη όμως τεχνολογία επιτρέπει στις σύγχρονες μονάδες να αφαιρέσουν το νερό από τα τέλματα αυτά, με αποτέλεσμα να προκύψει ένα αμμώδες, ξηρό υλικό. Αυτό στη συνέχεια στοιβάζεται και συμπιέζεται αποφέροντας τεράστια πλεονεκτήματα σε ό, τι αφορά στο περιβαλλοντικό αποτύπωμα της μεταλλευτικής δραστηριότητας.
Η διεθνής πρακτική έχει δείξει πως η ξηρή απόθεση συμβάλει στην μικρότερη κατάληψη επιφάνειας των τελμάτων, αλλά και στην εξοικονόμηση νερού, το οποίο μπορεί να ανακυκλωθεί και να χρησιμοποιηθεί και πάλι στην παραγωγική διαδικασία.
Την ίδια ώρα, η τεχνολογία των σημείων απόθεσης των στερεών πλέον τελμάτων συμβάλουν σημαντικά στη μείωση των γεωτεχνικών κινδύνων. Αυτό πρακτικά σημαίνει, πως μέσω της μεθόδου αυτής, ένα μεταλλείο μπορεί να εξασφαλίσει πως τα βαρέα μέταλλα που θα μπορούσαν να επηρεάσουν το περιβάλλον δεν θα διαρρεύσουν στο υπέδαφος και τους υδροφόρους ορίζοντες της περιοχής. Υπολογίζεται πως το συνολικό αποτύπωμα του έργου διαχείρισης τελμάτων μειώνεται κατά 40% με την μέθοδο της ξηρής απόθεσης.
Οι εγκαταστάσεις διαχείρισης τελμάτων με την μέθοδο της ξηρής απόθεσης αποτελούν μια ιδιαίτερα δαπανηρή επένδυση, που όμως εκτός από τα περιβαλλοντικά οφέλη προσφέρει και νέες θέσεις εργασίας πλήρους απασχόλησης κατά τη διάρκεια του έργου.
Η Ελληνικός Χρυσός και οι χώροι Ξηρής Απόθεσης
Ο Χώρος Ξηρής Απόθεσης που ήδη λειτουργεί στον Κοκκινόλακκα αποτελεί έναν σύγχρονο, ενοποιημένο και κατάλληλα προστατευμένο χώρο ξηρής απόθεσης στην περιοχή του Μαντέμ Λάκκου. Σχεδιάστηκε και κατασκευάστηκε βάσει της βέλτιστης και πλέον σύγχρονης τεχνολογίας για την ασφαλή και περιβαλλοντικά υπεύθυνη διαχείριση και εναπόθεση των μεταλλευτικών καταλοίπων από τις εγκαταστάσεις της Ολυμπιάδας και του Στρατωνίου.
Όπως μάλιστα διαβάζουμε, σε αυτόν γίνεται διαχείριση και των μεταλλευτικών καταλοίπων της προγενέστερης δραστηριότητας (1976-1995). Στην Ελληνικός Χρυσός τονίζουν την επιτακτική ανάγκη που υπήρχε για κατάργηση των παλαιών χώρων απόθεσης και την δημιουργία ενός νέου ενοποιημένου χώρου, με προτεραιότητα την προστασία του περιβάλλοντος.
Η εταιρεία έχει εντάξει στον σχεδιασμό της τη δημιουργία ενός δεύτερου χώρου ξηρής απόθεσης στις Σκουριές, ένα υψηλής περιεκτικότητας κοίτασμα χρυσού-χαλκού. Κι εδώ προτεραιότητα παραμένει η μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος, απελευθερώνοντας εκτάσεις που δεν θα χρησιμοποιούνταν χωρίς την τεχνολογία αυτή (486 στρέμματα στη λεκάνη του «Λοτσάνικου») και εξοικονομώντας σημαντικές ποσότητες νερού από τη διαδικασία της αφύγρανσης.
Με την ολοκλήρωση μάλιστα της δραστηριότητας, ο χώρος ξηρής απόθεσης θα ενσωματωθεί πλήρως στο ανάγλυφο της περιοχής μέσω του έργου περιβαλλοντικής αποκατάστασης.
Παράλληλα, η Ελληνικός Χρυσός έχει σχεδιάσει και εφαρμόζει ένα από τα πιο ολοκληρωμένα προγράμματα περιβαλλοντικής παρακολούθησης στην Ευρώπη, το οποίο παρακολουθεί και καταγράφει την ποιότητα του αέρα, του εδάφους και των υδάτων, τον θόρυβο και το οικοσύστημα σε περισσότερα από 400 σημεία μέτρησης, ενώ είναι προσβάσιμο από όλους μέσω ειδικής πλατφόρμας στο διαδίκτυο.