Η 10ετής οικονομική κρίση, το παρόν της ελληνικής οικονομίας, με τα πλεονεκτήματα και τις αδυναμίες που αυτή περιλαμβάνει, και μαζί οι προκλήσεις από εδώ και πέρα τέθηκαν επί τάπητος στη δίωρη διαδικτυακή εκδήλωση, υπό τον τίτλο «Ελληνική οικονομία. Βιώσιμη απογείωση μετά τη χρεοκοπία;».
Αφορμή για την εκδήλωση αυτή, που συνδιοργάνωσαν το Κέντρο Φιλελεύθερων Μελετών - Μάρκος Δραγούμης και το Ινστιτούτο Δημοκρατίας Κωνσταντίνος Καραμανλής (ΙΔΚΚ) αποτέλεσε η 3η έκδοση του βιβλίου των Θεόδωρου Πελαγίδη και Μιχάλη Μητσόπουλου από τις διεθνείς εκδόσεις MacMillan Palgrave (London), υπό τον τίτλο «Who's to Blame for Greece? - Life After Bankruptcy: Between Optimism and Substandard Growth», ή στα ελληνικά, «Ποιος φταίει για την Ελλάδα - Η ζωή μετά τη χρεοκοπία: Ανάμεσα στην αισιοδοξία και την υποτυπώδη ανάπτυξη».
Ξεκινώντας από τους συγγραφείς, ο καθηγητής Οικονομικής Ανάλυσης στο Πανεπιστήμιο του Πειραιά, υποδιοικητής της Τραπέζης της Ελλάδος και μέλος του Επιστημονικού Συμβουλίου του ΙΔΚΚ, Θ. Πελαγίδης, σημείωσε με έμφαση ότι «το μέλλον είναι εδώ, είναι τώρα. Και το διακύβευμα δεν είναι μόνο οι ρυθμοί μεγέθυνσης να είναι υψηλοί, πρέπει να κάνουμε το άλμα και δεν έχουμε δικαίωμα να αποτύχουμε». Ο έτερος συγγραφέας και διευθυντής του τομέα Επιχειρηματικού Περιβάλλοντος και Ρυθμιστικών Πολιτειών στο Σύνδεσμο Ελληνικών Βιομηχανιών, Μ. Μητσόπουλος, είπε πως «πρέπει να πιστέψουμε ότι το άλμα είναι εφικτό, η θέση της Ελλάδας σήμερα δεν έχει καμία σχέση με αυτό που θα μπορούσε να είναι», κάνοντας λόγο για δυνατότητα αλλαγής κλίμακας στον παραγωγικό τομέα.
Αναλυτικά, ο Θ. Πελαγίδης είχε ξεκινήσει την ομιλία του από την περιγραφή των ευκαιριών που υπάρχουν την τρέχουσα περίοδο, π.χ. με το σημαντικό πακτωλό χρημάτων όπως είπε, μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης και όχι μόνον, χωρίς να υποβαθμίσει και τις δυσκολίες της περιόδου, λόγω της διεθνούς οικονομικής αβεβαιότητας και αναρχίας, όπως και του εξαιρετικά ανταγωνιστικού πλαισίου.
Παίρνοντας αφορμή μάλιστα από την τοποθέτηση, σε συνέδριο, του επιχειρηματία Σπύρου Θεοδωρόπουλου, ότι «έρχεται ένας άγριος πληθωρισμός», ο υποδιοικητής της ΤτΕ σχολίασε ότι «όταν το λέει αυτό ένας άνθρωπος που ασχολείται με τις πρώτες ύλες και τα ενδιάμεσα αγαθά, ιδίως τα τρόφιμα, έχει κάποια σημασία». Κατά συνέπεια, συνέχισε, «θα πρέπει να κάνουμε αυτά που πρέπει να κάνουμε μέσα σε περιβάλλον αβέβαιο, ανταγωνιστικό κι απρόβλεπτο. Και πιθανώς μέσα σε ένα πλαίσιο, όπου ο πληθωρισμός θα επιμείνει, μπορεί να μην είναι στο τέλος ο πληθωρισμός της δεκαετίας του '70, αλλά η μετάβαση σε ένα πληθωρισμό μόνιμα πιο υψηλό». Ενώ συμμερίσθηκε και τις ανησυχίες του επιχειρηματία Σπ. Θεοδωρόπουλου, για «επιστροφή σε έναν παράλογο συνδικαλισμό».
Από τη δική του πλευρά, ο Μιχάλης Μητσόπουλος υπογράμμισε, μεταξύ άλλων, ότι «υπάρχουν προβλήματα και σημαντικές προκλήσεις κι από το διεθνές περιβάλλον κι από το παρελθόν, όπως το χρέος, υπάρχουν και κάποια καλά ''χαρτιά'' για τη χώρα. Αλλά το ισοζύγιο κινδύνου - πλεονεκτημάτων είναι εύθραυστο και για το λόγο αυτό δεν έχουμε περιθώριο να χαλαρώσουμε».
Παραλλήλως, ο συγγραφέας και στέλεχος του ΣΕΒ έκανε αναφορά και στην κατάσταση που κληρονόμησε η παρούσα κυβέρνηση:
«Όταν τελείωσε η περίοδος των μνημονίων στο φορολογικό επίπεδο, η χώρα το είχε παρακάνει, είχαμε τη χειρότερη, λιγότερο ανταγωνιστική, φορολογική πρόταση της Ευρώπης, σε όλες τις διαστάσεις που μπορεί να έχει ένα φορολογικό σύστημα». Όμως, συμπλήρωσε, από τότε «έχουν γίνει πολύ σημαντικά πράγματα, αλλά ήταν τέτοιο το σημείο εκκίνησης που προφανώς δεν είμαστε ανταγωνιστικοί ακόμη παντού, αν και σε κάποιες διαστάσεις, π.χ. στη φορολογία των διανεμόμενων μερισμάτων, η χώρα έχει ανταγωνιστική πρόταση». Σύμφωνα με τον συγγραφέα ωστόσο, υπάρχει ακόμη δρόμος να διανυθεί στο μη μισθολογικό κόστος.
Ανοίγοντας τον κύκλο των πολιτικών, η βουλευτής Επικρατείας της Νέας Δημοκρατίας, Μαριέττα Γιαννάκου, επέκρινε την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - Ανεξαρτήτων Ελλήνων για «καταστροφικά αποτελέσματα, ιδίως για τη μεσαία τάξη», κυρίως στο φορολογικό τομέα, ενώ, από την άλλη, «η κυβέρνηση Μητσοτάκη έχει αναλάβει με επιτυχία -όπως τουλάχιστον αναγνωρίζουν οι περισσότεροι πολίτες- το δύσκολο έργο ανασυγκρότησης της χώρας».
«Η προσδοκία για κατακόρυφη αύξηση του ΑΕΠ είναι εφικτή, αλλά χρειάζεται συστηματική και επίμονη προσπάθεια» είπε η κυρία Γιαννάκου, χαιρετίζοντας σε άλλο σημείο της παρέμβασής της την έλευση εμβληματικών επενδύσεων στη χώρα μας από διεθνείς εταιρείες - κολοσσούς, οι οποίες, όπως παρατήρησε, δίνουν καλό σήμα εμπιστοσύνης στη χώρα και το ανθρώπινο δυναμικό αυτής.
Στο θέμα του χρέους εστίασε από τη δική του πλευρά ο πρώην υπουργός Στέφανος Μάνος:
«Η Ελλάδα χρεοκόπησε το 2010, όταν το χρέος της ήταν 301 δισ. ευρώ, το 2012 μειώσαμε εντυπωσιακά το χρέος κατά 106 δισ. με το PSI. Φέτος, όμως, στο τέλος του χρόνου, το χρέος της Ελλάδας θα είναι 354 δισ.».
Κατά τον Στ. Μάνο, τα στοιχεία αυτά είναι «προάγγελος νέας, οδυνηρής χρεοκοπίας. Όχι του χρόνου, αλλά ίσως σε 4-5 χρόνια, μετά τον πολιτικό ορίζοντα της τωρινής κυβέρνησης, που θα έχει θεμελιώσει τη χρεοκοπία με τις τωρινές της ενέργειες και παραλείψεις».
«Έχουμε ένα τεράστιο χρέος, το οποίο πρέπει να προγραμματίσουμε πώς θα το μειώσουμε. Δεν έχουμε καθόλου πολύ χρόνο μπροστά μας, θα επανέλθουν οι κανόνες στην Ευρώπη σε δύο χρόνια ή σε τρία χρόνια, αν είμαστε τυχεροί», προειδοποίησε ο κ. Μάνος.
Πέντε μηνύματα αισιοδοξίας αλλά και 10 προβλήματα προς αντιμετώπιση έθεσε στη συνέχεια της εκδήλωσης ο ευρωβουλευτής του κυβερνώντος κόμματος, Γιώργος Κύρτσος.
Τα πέντε αισιόδοξα μηνύματα είναι: η ανάκαμψη είναι πιο δυνατή από ό,τι αναμένετο, το Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάκαμψης, που αποτέλεσε -όπως υπογράμμισε ο ευρωβουλευτής- επιτυχία του Νότου και προσωπικώς του Κυριάκου Μητσοτάκη, το γεγονός ότι οι μεταρρυθμίσεις κινούνται στη σωστή κατεύθυνση, ότι το χρέος είναι μεν τεράστιο, είναι ωστόσο ρυθμισμένο (κάτι που αποτελεί σήμα είτε να το μικρύνουμε είτε να αυξήσουμε το ΑΕΠ, διευκρίνισε) και, τέλος, ότι η κρίση μάς δίδαξε πολλά.
Τα θέματα που προβληματίζουν τον Γ. Κύρτσο είναι η δημογραφική γήρανση, το 10% έλλειμμα, το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών, η μη μείωση αχρείαστων δαπανών του κράτους, της περιφερειακής και τοπικής αυτοδιοίκησης, το ασφαλιστικό/συνταξιοδοτικό που δεν το «ακουμπούν» κυβέρνηση και αξιωματική αντιπολίτευση, όπως παρατήρησε. Κι ακόμη, το ενεργειακό, ο πληθωρισμός, ζήτημα για το οποίο εκτίμησε ότι οι επόμενοι έξι μήνες θα είναι πιο δύσκολοι. Αλλά και για το μέρισμα των 350 εκατ. ευρώ υποστήριξε πως στέλνει το λάθος μήνυμα λόγω του ταυτόχρονου ελλείμματος στο 10% - θα μπορούσαν να δοθούν αντισταθμιστικές μειώσεις, αντέτεινε. Τέλος, το επικείμενο ευρωπαϊκό «ξεκαθάρισμα» αλλά και η πανδημία: δεν υπάρχει επιστροφή στην οικονομική κανονικότητα με πανδημία, δήλωσε κλείνοντας.
Η εκδήλωση είχε ξεκινήσει με τους χαιρετισμούς εκ μέρους των διοργανωτών, του Αλέξανδρου Σκούρα, προέδρου του Κέντρου Φιλελεύθερων Μελετών - Μάρκος Δραγούμης (ΚΕΦίΜ) και του Πάνου Σταθόπουλου, διευθυντή του Επιστημονικού Συμβουλίου του Ινστιτούτου Δημοκρατίας Κωνσταντίνος Καραμανλής, οι οποίοι επεσήμαναν ότι είναι η πρώτη «σύμπραξη» των δύο δεξαμενών σκέψης, εκφράζοντας συγχρόνως την ευχή να είναι η απαρχή της συνεργασίας τους.
Τον συντονισμό της εκδήλωσης είχε ο δημοσιογράφος Γιώργος Παπαγεωργίου, ο οποίος χαρακτήρισε το βιβλίο των Πελαγίδη-Μητσόπουλου μια οικονομική τοιχογραφία της δεκαετίας της κρίσης, μαζί με μια «βουτιά» στην προηγούμενη δεκαετία (του '90).