Τον καθαρά εξωγενή χαρακτήρα των πληθωριστικών πιέσεων που αντιμετωπίζει η ευρωζώνη, περιλαμβανομένης της Ελλάδας, φανερώνουν τα νεότερα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και της Eurostat.
Όπως δήλωσε χθες στο Παρίσι ο Φάμπιο Πανέτα, μέλος του Εκτελεστικού και του Διοικητικού Συμβουλίου της ΕΚΤ, περίπου το 80% του πληθωρισμού που καταγράφηκε στη νομισματική ένωση τον Οκτώβριο αποτελούσε αντανάκλαση πιέσεων που δημιουργούνται εκτός Ευρώπης, δεδομένου ότι η Γηραιά Ήπειρος εισάγει μεγάλο μέρος της ενέργειας και των πρώτων υλών που χρησιμοποιεί.
Συγκεκριμένα, όπως προκύπτει από τα στατιστικά δεδομένα που παρουσίασε ο κ. Πανέτα στο Πανεπιστήμιο Sciences Po, οι ανατιμήσεις που αντιμετωπίζουν οι καταναλωτές από τις αρχές του 2021 οφείλονται σχεδόν εξ ολοκλήρου σε αγαθά των οποίων η παραγωγή συνδέεται με εισαγόμενα συστατικά, όπως η ενέργεια.
Η ενέργεια ήταν υπεύθυνη για πάνω από τη μισή αύξηση του πληθωρισμού στην ευρωζώνη τον περασμένο μήνα, 2,21 από το 4,1%, που αποτελεί μερίδιο-ρεκόρ στην ιστορία του κοινού νομίσματος. Κι αυτό παρά το γεγονός ότι η ενεργειακή κατανάλωση αναλογεί στο 9,5% των δαπανών των νοικοκυριών, σύμφωνα με τους αναλυτικούς πίνακες της Eurostat.
Αντίθετα, τα δεδομένα της ΕΚΤ δείχνουν πως αγαθά που παράγονται κυρίως με ευρωπαϊκή τροφοδοσία έχουν σχεδόν αμετάβλητη συμβολή στην πορεία των τιμών φέτος, που σημαίνει ότι δεν έχουν ουσιαστική συμμετοχή στην ανοδική τάση του πληθωρισμού.
Η κατάσταση αυτή επιτείνεται από τις δυσκολίες που παρατηρούνται στην παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα, οι οποίες έχουν ως συνέπεια καθυστερήσεις στην παράδοση των εισαγόμενων υλών που χρειάζονται οι ευρωπαϊκές βιομηχανίες, αλλά και αύξηση του κόστους παραγωγής.
Ένας ακόμα πληθωριστικός παράγοντας είναι ο περιορισμός των επενδύσεων σε παγκόσμια κλίμακα, εν μέσω πανδημίας, που σημαίνει ότι η παραγωγή ανακάμπτει με αργούς ρυθμούς σε σχέση με τη ζήτηση, μετά την άρση των lockdown.
Η Ελλάδα είχε τον τρίτο χαμηλότερο πληθωρισμό στην ευρωζώνη και την ευρύτερη ΕΕ τον Οκτώβριο, 2,8%. Ωστόσο, όπως όλες οι ευρωπαϊκές χώρες, επηρεάζεται από τις ανατιμήσεις.
Στο πλαίσιο αυτό, η κυβέρνηση έχει λάβει σειρά μέτρων ώστε να προστατεύσει το διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών από τις συνέπειες του πληθωρισμού, με ιδιαίτερη έμφαση στον κρίσιμο παράγοντα της ενέργειας. Μεταξύ άλλων, έχει θεσπίσει επιδότηση των λογαριασμών ρεύματος για τη χαμηλή τάση, έχει διασφαλίσει έκπτωση στις χρεώσεις φυσικού αερίου και έχει ενισχύσει τον φάκελο για το επίδομα θέρμανσης.
Θέση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας είναι ότι οι πληθωριστικές πιέσεις είναι παροδικές, απόρροια της ενεργειακής κρίσης και της απότομης ανάκαμψης των οικονομιών μετά την ύφεση που προκάλεσαν τα παρατεταμένα lockdown, και θα αρχίσουν να υποχωρούν από το 2022. Σημειώνεται ότι η Ευρωτράπεζα έχει ως μεσοπρόθεσμο στόχο πληθωρισμό της τάξης του 2%.