Στη δημοσιότητα δόθηκε το περιεχόμενο της νέας εγκυκλίου για τις συντάξεις χηρείας, που συνυπέγραψαν ο υπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων Γιάννης Βρούτσης και ο υφυπουργός Κοινωνικής Ασφάλισης Νότης Μηταράκης.
Η εγκύκλιος περιλαμβάνει αναλυτικές οδηγίες προς τον ΕΦΚΑ σχετικά με την καταβολή των συντάξεων χηρείας, καθώς και ένα νέο χρονοδιάγραμμα που εκτιμάται ότι θα οδηγήσει σε ταχύτερη απονομή των νέων συντάξεων -και των αυξήσεων- στους δικαιούχους.
Το υπουργείο Εργασίας επισημαίνει ότι με τον τρόπο αυτό δίνεται «ένα τέλος στον εμπαιγμό και την πολιτική σκοπιμότητα της προηγούμενης ηγεσίας του υπουργείου Εργασίας, η οποία απλά νομοθέτησε για προεκλογικούς λόγους και χωρίς την παραμικρή προετοιμασία, τις αλλαγές στις συντάξεις χηρείας. Το χειρότερο είναι ότι αδιαφόρησε πλήρως και αδικαιολόγητα για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα, χωρίς να εκδώσει την αναγκαία εγκύκλιο και χωρίς να δημιουργήσει το κατάλληλο λογισμικό για την εφαρμογή των ευεργετικών διατάξεων στις συντάξεις χηρείας» προσθέτει το υπουργείο Εργασίας.
Υπενθυμίζεται ότι με την ανάληψη των καθηκόντων του, ο νέος υπουργός Εργασίας Γιάννης Βρούτσης είχε επισημάνει τον κίνδυνο καθυστέρησης στην καταβολή των συντάξεων χηρείας και είχε δώσει εντολές για επιτάχυνση της διαδικασίας.
Η εγκύκλιος για τις συντάξεις χηρείας
Η νέα εγκύκλιος για τις συντάξεις χηρείας φέρνει σημαντικές βελτιώσεις στις διατάξεις του άρθρου .
Οι τρεις αλλαγές που φέρνει η εγκύκλιος είναι η εξής:
α) Aρση των ηλικιακών περιορισμών για τη χορήγηση σύνταξης λόγω θανάτου και μετά την πρώτη τριετία από την επέλευση του χρόνου θανάτου
β) Μειώνεται η χρονική διάρκεια του εγγάμου βίου/συμφώνου συμβίωσης στα 3 έτη (από 5) από την τέλεση του γάμου / σύναψη συμφώνου συμβίωσης, προκειμένου να δικαιωθεί ο επιζών σύζυγος / μέρος συμφώνου συμβίωσης τη σύνταξη λόγω θανάτου και
γ) Αυξάνεται το ποσοστό της χορηγούμενης σύνταξης στον επιζώντα σύζυγο / μέρος συμφώνου συμβίωσης.
Σύμφωνα με σχετικό ρεπορτάζ της «Ναυτεμπορικής», ο συνολικός αριθμός των συντάξεων χηρείας για τις οποίες ο ΕΦΚΑ θα πρέπει να καταβάλει αναδρομικά τις αυξήσεις που αναλογούν σύμφωνα με τον νόμο 4611/2019, ανέρχεται σε 57.522.
Οι βασικές αλλαγές στη διαδικασία χορήγησης των συντάξεων χηρείας
Οι διατάξεις της απόφασης του υπουργείου Εργασίας για τις συντάξεις χηρείας φέρνουν μια σειρά αλλαγών και στη διαδικασία χορήγησης Στην εγκύκλιο επισημαίνονται οι εξής τροποποιήσεις στο καθεστώς των συντάξεων χηρείας:
1. Καταργείται το όριο ηλικίας που απαιτούνταν από το άρθρο 12 του ν. 4387/2016, προκειμένου ο επιζών/μέρος συμφώνου συμβίωσης να συνεχίσει να λαμβάνει τη σύνταξη θανάτου και μετά την πρώτη τριετία. Επομένως, από τις 17 Μαΐου 2019 (ημερομηνία έναρξης ισχύος του άρθρου 19), ο επιζών σύζυγος/μέρος συμφώνου συμβίωσης συνεχίζει να λαμβάνει τη σύνταξη, λόγω θανάτου, ανεξάρτητα από την ηλικία του.
2. Επανακαθορίζεται από την ημερομηνία έναρξης ισχύος του άρθρου 19 του ν. 4611/2019 (δηλαδή από 17.5.2019), το δικαιούμενο ποσοστό σύνταξης, λόγω θανάτου, για τον επιζώντα σύζυγο/μέρος συμφώνου συμβίωσης στο 70% της σύνταξης που εδικαιούτο ο θανών ασφαλισμένος ή ελάμβανε ο θανών συνταξιούχος.
Ειδικές περιπτώσεις συντάξεων χηρείας
Αναλυτικότερα, ο υπολογισμός του νέου ποσού σύνταξης χηρείας του επιζώντος συζύγου/μέρους συμφώνου συμβίωσης έχει, ως εξής:
– Εάν υπάρχει μόνο επιζών ή μέρος που έχει συνάψει σύμφωνο συμβίωσης, το 70%. Εάν ο γάμος/σύμφωνο συμβίωσης έλαβε χώρα, μετά την απονομή της σύνταξης γήρατος του θανόντος και η διαφορά ηλικίας μεταξύ του αποβιώσαντος και του συζύγου- αφαιρουμένου του διαστήματος του γάμου/συμφώνου συμβίωσης – είναι μεγαλύτερη των 10 ετών, το ποσοστό για κάθε πλήρες έτος διαφοράς μειώνεται, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο εδάφιο α της παρ. 4Α του αρ. 12 του ν. 4387/2016, όπως ισχύει.
– Εάν υπάρχει, εκτός από τον επιζώντα και διαζευγμένος (με 10ετή γάμο), το ποσοστό του διαζευγμένου ορίζεται στο 25% του ποσού που δικαιούται ο επιζών σύζυγος, ήτοι 17,5% του ποσού της σύνταξης που εδικαιούτο ο θανών ασφαλισμένος ή ελάμβανε ο θανών συνταξιούχος. Σε αυτήν την περίπτωση, τα ποσοστά που δικαιούνται ο επιζών και ο διαζευγμένος σύζυγος ανακαθορίζονται με βάση τα οριζόμενα στο εδάφιο β της παρ. 4Α του αρ. 12 του ν. 4387/2016, όπως ισχύει.
– Εάν ο θανών καταλείπει ένα τέκνο, αυτό λαμβάνει το 25% του ποσού της σύνταξης του. Εάν το τέκνο είναι αμφιτεροπλεύρως ορφανό και δεν δικαιούται σύνταξη από τους δύο γονείς, τότε λαμβάνει ποσοστό 50%.
Εάν ο θανών καταλείπει περισσότερα του ενός τέκνα, τότε:
Ι) Εάν υπάρχει επιζών σύζυγος ή/και διαζευγμένος, στα τέκνα θα επιμεριστεί ισόποσα το ποσοστό σύνταξης που απομένει, μετά την αφαίρεση από το 100% της σύνταξης του θανόντος του ποσοστού 70% που δικαιούται ο επιζών ή/και ο διαζευγμένος (δηλαδή στα τέκνα επιμερίζεται το 30%).
ΙΙ) Εάν δεν υπάρχουν άλλα δικαιοδόχα πρόσωπα, εκτός των τέκνων, τότε έκαστο θα λάβει το 25% του ποσού της σύνταξης, αρκεί το άθροισμα των ποσοστών τους να μην υπερβαίνει το ποσό της σύνταξης του θανόντος, οπότε και τα ποσοστά αυτά θα πρέπει να επανακαθοριστούν αναλογικά, σύμφωνα με τα οριζόμενα στην παρ. 4Β του αρ. 12 του ν. 4387/2016, όπως ισχύει.