Οι ευρωβουλευτές και τα 27 κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης έφθασαν σήμερα σε συμφωνία επί μηχανισμού που θα συνδέει την εκταμίευση των ευρωπαϊκών πόρων με το κράτος δικαίου, αίροντας τα βασικά εμπόδια για την έγκριση του ευρωπαϊκού προϋπολογισμού και του σχεδίου ανάκαμψης απέναντι στην επιδημία του κορωνοϊού.
Η προσωρινή συμφωνία στην οποία κατέληξαν οι διαπραγματευτές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και τα κράτη μέλη προβλέπει ότι οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης που δεν σέβονται το κράτος δικαίου (ανεξαρτησία της δικαιοσύνης, ελευθερία της έκφρασης…) μπορούν να χάσουν την πρόσβαση προς τους ευρωπαϊκούς πόρους, σύμφωνα με ανακοίνωση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.
Η συμβιβαστική συμφωνία, η οποία θα πρέπει τώρα θα εγκριθεί από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και τις κυβερνήσεις των χωρών μελών της ΕΕ, αποτελεί σημαντικό βήμα για την απεμπλοκή των δύσκολων διαπραγματεύσεων για τον προϋπολογισμό ανάμεσα στα κράτη και τους ευρωβουλευτές, μετά την σύνοδο κορυφής του Ιουλίου και την συμφωνία των 27 για τον νέο ευρωπαϊκό προϋπολογισμό και το σχέδιο οικονομικής ανάκαμψης που συμφωνήθηκε κατά τις εργασίες της.
Οι ευρωβουλευτές απαιτούσαν την θέσπιση ισχυρού μηχανισμού για τον σεβασμό του κράτους δικαίου, κόκκινη γραμμή για να δώσουν την αναγκαία έγκρισή τους στον προϋπολογισμό 2021-2027 και στο σχέδιο οικονομικής ανάκαμψης ύψους 750 δισεκατομμυρίων ευρώ.
Προς το παρόν, δεν υπάρχει συμφωνία για το δεύτερο μέρος των διαπραγματεύσεων, το συνολικό ύψος του προϋπολογισμού, την αύξηση του οποίου επιδιώκει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
«Είναι ένα σημαντικό βήμα στις προσπάθειές μας για την οριστικοποίηση του πολυετούς προϋπολογισμού και του σχεδίου ανάκαμψης», δήλωσε ο Μίχαελ Κλάους, ο γερμανός πρεσβευτής που είναι επιφορτισμένος με τις διαπραγματεύσεις εξ ονόματος των 27, καθώς η Γερμανία ασκεί την κυλιόμενη προεδρία της Ευρωπαϊκής Ενωσης.
«Ο μηχανισμός αυτός θα συμβάλει στην καλύτερη προστασία του προϋπολογισμού απέναντι στις παραβιάσεις του κράτους δικαίου, οι οποίες έχουν ως αποτέλεσμα την κακή χρήση των ευρωπαϊκών πόρων», πρόσθεσε.
«Το Κοινοβούλιο και η γερμανική προεδρία κατέληξαν σε ιστορική συμφωνία…Στόχος ήταν να καταλήξουμε σε έναν αποτελεσματικό μηχανισμό και το καταφέραμε», έγραψε στο Twitter ο φινλανδός ευρωβουλευτής και επικεφαλής της διαπραγματευτικής ομάδας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Πέτρι Σαρβαμαα.
Η Ουγγαρία και η Πολωνία, οι οποίες βρίσκονται το στόχαστρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με την κατηγορία της εισαγωγής μεταρρυθμίσεων που παραβιάζουν την ανεξαρτησία της δικαιοσύνης, είχαν απορρίψει γερμανική πρόταση για το κράτος δικαίου, η οποία χρησίμευσε ως βάση για τις διαπραγματεύσεις.
«Δεν θα υπάρχουν πλέον ευρωπαϊκά χρήματα για εκείνους που παραβιάζουν τους κανόνες … Αυτός ο μηχανισμός θα γίνει απαράκαμπτο στοιχείο του πολυετούς προϋπολογισμού και του σχεδίου ανάκαμψης», δήλωσε ο Ντατσιάν Τσιόλος, πρόεδρος της ομάδας Renew Europe του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. «Είναι απαράδεκτο ορισμένες χώρες της ΕΕ να συνεχίζουν να χρησιμοποιούν τα χρήματα των ευρωπαίων φορολογουμένων για να παραβιάζουν τα θεμελιώδη δικαιώματα των πολιτών… Η Ευρωπαϊκή Ενωση δεν είναι "ΑΤΜ", είναι πάνω απ΄όλα μία ένωση αξιών και θεμελιωδών δικαιωμάτων τα οποία θα πρέπει να υπερασπιζόμαστε».
Η συμφωνία προβλέπει ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, αφού διαπιστώσει την ύπαρξη παραβίασης του κράτους δικαίου εκ μέρους ενός κράτους μέλους, προτείνει την ενεργοποίηση του μηχανισμού αιρεσιμότητας και το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα έχει στην διάθεσή του έναν μήνα για να εγκρίνει κυρώσεις με απόφαση που θα λαμβάνεται με ειδική πλειοψηφία.