Το 2023 “έφυγε”, αφήνοντας πίσω του 63.632 πλειστηριασμούς. Από αυτούς, ολοκληρώθηκαν, με κατακύρωση σε πλειοδότες, οι 9.527, ενώ οι υπόλοιποι είτε ανεστάλησαν είτε απέβησαν άκαρποι ελλείψει πλειοδοτών.
Η πρώτη εβδομάδα του 2024 ξεκινά αναλόγως. Από τα 143 προγράμματα πλειστηριασμών που έχουν αναρτηθεί, οι 106 έχουν ήδη ανασταλεί.
Τα στοιχεία αυτά βρίσκονται προ πολλού στο “μικροσκόπιο” των τεχνοκρατών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και η γκρίνια ήταν εμφανής και στην τελευταία Έκθεση Μεταπρογραμματικής Εποπτείας. Το ζητούμενο για τις Βρυξέλλες δεν είναι οι περισσότεροι, αλλά οι πιο αποτελεσματικοί πλειστηριασμοί, καθώς επιμένουν ότι μόνο έτσι, δηλαδή με πιο πραγματική πίεση, θα “ρολάρει” καλύτερα και ο Εξωδικαστικός και οι διμερείς ρυθμίσεις των “κόκκινων” δανείων.
Σύμφωνα με τα στοιχεία, που επεξεργάστηκε η Κομισιόν, Από τους πλειστηριασμούς που πραγματοποιήθηκαν το 2023, το 75% δεν οδήγησε τελικά σε μεταβίβαση του ακινήτου, λόγω έλλειψης προσφορών. Το ίδιο ποσοστό άγονων πλειστηριασμών καταγράφηκε και το 2022, ελαφρώς μειωμένο σε σχέση με το 78% του 2021, γεγονός που οδηγεί στο συμπέρασμα ότι ο πρόσφατα υιοθετημένος μηχανισμός αυτόματης αναπροσαρμογής των τιμών δεν μπορεί από μόνος του να αντιμετωπίσει το πρόβλημα.
Κατά τους τεχνοκράτες της Κομισιόν, ως παράγοντες που δημιουργούν αντικίνητρα για υποψήφιους αγορααστές- πλειοδότες, χαρακτηρίζονται:
(i) η έλλειψη χρηματοδότησης
(ii) τα ληξιπρόθεσμα ποσά που σχετίζονται με ακίνητα, όπως οι απλήρωτοι λογαριασμοί κοινής ωφέλειας, τα οποία μπορούν να απαιτηθούν έναντι των νέων αγοραστών
(iii) οι καθυστερήσεις στην έξωση των ενοικιαστών
(iv) η έλλειψη πληροφοριών σχετικά με την κατάσταση των ακινήτων
(v) μη φόρτωση στην πλατφόρμα ηλεκτρονικών πλειστηριασμών πιστοποιητικών, αδειών και σχεδίων σχετικών με το ακίνητο που δημοπρατείται
(vi) υπερβολικές καθυστερήσεις στη δικαστική επίλυση των διαφορών μετά τον πλειστηριασμό και στην καταχώριση των συναλλαγών επί της γης μητρώα ή τα κτηματολογικά γραφεία, κ.λπ.
Η προστασία στους ευάλωτους
Για το 2024 έχουν αναρτηθεί ως τώρα 11.472 προγράμματα πλειστηριασμών και η πίεση από τις Βρυξέλλες για βελτίωση του δείκτη αποτελεσματικότητας είναι κάτι παραπάνω από εμφανής, ειδικά από τη στιγμή που συνδέονται με τη λειτουργία της δευτερογενούς αγοράς, δηλαδή με τη διαχείριση των “κόκκινων” δανείων από τα Funds.
Κι ενώ ο Εξωδικαστικός δείχνει να παίρνει μπροστά, προσφέροντας λύσεις πριν φτάσουν πιστωτές- οφειλέτες στην εσχάτη του “σφυριού”, τα “εργαλεία” για τους ευάλωτους δεν έχουν ακόμα ανταπόκριση στους δικαιούχους.
Τα στοιχεία του ΥΠΕΘΟ, για το πρόγραμμα επιδότησης επιτοκίου για δόσεις δανείων των ευάλωτων νοικοκυριών από τις Τράπεζες, είναι αποκαλυπτικά. Οι δυνητικά δικαιούχοι υπολογίζονταν στους 50.000, αλλά από αυτούς μόνο οι 7.000 ζήτησαν άρση του τραπεζικού τους απορρήτου όπως απαιτείται, για να μπουν στο πρόγραμμα! Επιπλέον, σύμφωνα με τα στοιχεία που επικαλείται η Κομισιόν, χρήση του ενδιαμέσου προγράμματος- μέχρι τη λειτουργία του Ειδικού Φορέα Απόκτησης και Επαναμίσθωσης- έχουν κάνει μόνο 163 ευάλωτοι δανειολήπτες, με ό,τι μπορεί να συνεπάγεται αυτό για τον κίνδυνο πλειστηριασμού της κύριας κατοικίας τους.
Στόχος του Φορέα είναι ο ευάλωτος δανειολήπτης να μένει στο σπίτι του για 12 χρόνια πληρώνοντας ένα μικρό ενοίκιο και κατοχυρώνοντας παράλληλα το δικαίωμα επαναγοράς από το φορέα. Με τον τελευταίο νόμο για τους Servicers, καταργήθηκε το «πέναλτι» που υποχρέωνε τον οφειλέτη να πληρώσει τα μισθώματα των 12 ετών ακόμα και στην περίπτωση που αγόραζε το σπίτι του νωρίτερα, ενώ προβλέφθηκε ότι ο Φορέας θα αποκτά τα ακίνητα με έκπτωση 30% επί της εμπορικής αξίας, έκπτωση από την οποία θα ωφεληθεί και ο δανειολήπτης, καθώς θα μειωθεί αντίστοιχα η τιμή επαναγοράς του σπιτιού του.
Ο Φορέας αυτός θα είναι ιδιωτικός και δεν έχει λειτουργήσει ακόμη γιατί όπως αναφέρει το ΥΠΕΘΟ, δεν υπάρχει επενδυτικό ενδιαφέρον. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς της Κομισιόν, η νομοτεχνική προετοιμασία δεν αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί πριν από το Φθινόπωρο του 2024.