Η κακοκαιρία «Μήδεια» διέλυσε- μεταξύ άλλων- το δίκτυο των αστικών συγκοινωνιών και σε συνδυασμό με τους κλειστούς δρόμους, κατέστησε απαγορευτική την πρόσβαση χιλιάδων εργαζομένων στους χώρους εργασίας τους.
Συνιστά η κακοκαιρία λόγο ανωτέρας βίας; Δικαιούνται αυτοί οι εργαζόμενοι κανονικά τις αποδοχές τους, παρά το ότι δεν εργάστηκαν; Κι αν η επιχείρηση έμεινε κλειστή για τον ίδιο λόγο, ο εργαζόμενος εξακολουθεί να δικαιούται το μισθό του; Η απάντηση από τη ΓΣΕΕ αλλά και εργατολόγους είναι κοινή, ωστόσο σε ουκ ολίγες περιπτώσεις στο πρόσφατο παρελθόν, κακοκαιρίες σαν αυτή που τσάκισε την Αττική- και όχι μόνο- έχουν αποτελέσει σημείο τριβής μεταξύ εργοδοτών- εργαζομένων.
Ο «σπουδαίος λόγος» που δικαιολογεί την πληρωμή των εργαζομένων
Ο κανόνας σε αυτές τις περιπτώσεις είναι ότι οι εργαζόμενοι που δεν θα καταφέρουν να προσέλθουν στην εργασία τους όχι λόγω δικής τους υπαιτιότητας, αλλά εξαιτίας σπουδαίου λόγου που οφείλεται σε αδυναμία μετακίνησής τους λόγω της χιονόπτωσης και των συνεπειών της, δικαιούνται κανονικά της αποδοχές τους για την ημέρα ή τις ημέρες αυτές της κακοκαιρίας, αρκεί να έχει προηγηθεί τουλάχιστον δεκαήμερη πραγματική εργασία στον εργοδότη τους.
Και τι συνιστά «σπουδαίο λόγο»; Τυχόν διακοπή των συγκοινωνιών και επικινδυνότητα όλων των δρόμων, και όχι μόνο των κεντρικών οδικών αρτηριών, εξαιτίας της σφοδρής χιονόπτωσης και του παγετού που ακολουθεί, αλλά και της χαμηλής ορατότητας σε πολλές περιπτώσεις, αποτελούν τυπική περίπτωση σπουδαίου λόγου, που δικαιολογεί, σύμφωνα με την καλή πίστη, τη μη παροχή της εργασίας.
Εφόσον υπάρχουν οι παραπάνω προϋποθέσεις, το δικαίωμα στις αποδοχές της ημέρας κακοκαιρίας θεμελιώνεται όταν η επιχείρηση λειτούργησε κανονικά και ο εργαζόμενος δεν κατόρθωσε, παρά την καταβληθείσα από μέρους του προσπάθεια, να μεταβεί στην εργασία του. Επίσης το δικαίωμα αυτό διατηρείται και όταν η επιχείρηση δεν λειτούργησε κανονικά επειδή ο εργοδότης διέκοψε τη λειτουργία της χωρίς να λάβει τα απαιτούμενα «μέτρα άκρας επιμέλειας και σύνεσης». Ως εκ τούτου, ο εργαζόμενος που δεν κατόρθωσε να μεταβεί στην επιχείρηση, της οποίας τη λειτουργία διέκοψε ο εργοδότης την ημέρα της κακοκαιρίας λόγω της εκτίμησής του πχ ότι δεν θα υπάρξει επαρκής πελατεία ή (και) προσέλευση των εργαζομένων, δικαιούται κανονικά τις αποδοχές της ημέρας αυτής.
Αντίθετα, στην επιχείρηση, που λόγω της ασυνήθους σε ένταση χιονόπτωσης είναι κατ’ αντικειμενική κρίση αδύνατο να λειτουργήσει, τα μέρη απαλλάσσονται αμοιβαία από τις υποχρεώσεις τους σε ό,τι αφορά την παροχή εργασίας κατά την ημέρα που παρέμεινε κλειστή. Έτσι, σε αυτήν την περίπτωση, ο εργαζόμενος δεν δικαιούται αμοιβής.
ΠΡΟΣΟΧΗ! Την ημέρα κατά την οποία ο εργαζόμενος δεν κατορθώσει να μεταβεί στην εργασία του λόγω ακραίων καιρικών συνθηκών, ΔΕΝ μπορεί να χρεωθεί μονομερώς από τον εργοδότη στον μισθωτό ως ημέρα κανονικής αδείας.
Τι προβλέπει ο Αστικός Κώδικας
Σύμφωνα με το άρθρο 657 ΑΚ, ο εργαζόμενος διατηρεί την αξίωσή του για το μισθό, αν ύστερα από δεκαήμερη τουλάχιστον παροχή εργασίας εμποδίζεται να εργαστεί από σπουδαίο λόγο που δεν οφείλεται σε υπαιτιότητά του. Ο εργοδότης έχει δικαίωμα να αφαιρέσει από το μισθό τα ποσά που εξαιτίας του εμποδίου καταβλήθηκαν στον εργαζόμενο από ασφάλιση υποχρεωτική κατά το νόμο.
Επίσης με το άρθρο 658 ΑΚ, το χρονικό διάστημα κατά το οποίο διατηρείται, σύμφωνα με το ως άνω άρθρο 657 ΑΚ, η αξίωση για το μισθό, σε περίπτωση εμποδίου, δεν μπορεί να υπερβεί τον ένα μήνα, αν το εμπόδιο εμφανίστηκε ένα τουλάχιστον έτος μετά την έναρξη της σύμβασης και το μισό μήνα σε κάθε άλλη περίπτωση. Η αξίωση για το διάστημα αυτό υπάρχει κι αν ακόμη ο εργοδότης κατήγγειλε τη σύμβαση, επειδή το εμπόδιο του παρείχε το δικαίωμα αυτό.
Έτσι, για να χαρακτηριστεί ένα περιστατικό ως «ανυπαίτιο κώλυμα» θα πρέπει:
- Να εμποδίζει την παροχή εργασίας από τον εργαζόμενο και όχι την αποδοχή από τον εργοδότη.
- Να συνιστά σπουδαίο λόγο αποχής από την εργασία.
- Να μην οφείλεται σε υπαιτιότητα του εργαζόμενου.
Βασικές περιπτώσεις κωλυμάτων εργασίας:
- Βιολογικά κωλύματα, λόγω ασθένειας, κύησης, τοκετού, λοχείας.
- Εργατικό ατύχημα
- Οδικά κωλύματα, λόγω ανωτέρας βίας, πλημμύρας, χιονοπτώσεων, ακραίων καιρικών φαινομένων, καταλήψεων οδών, τρομοκρατικών ενεργειών, απαγορεύσεων αστυνομίας.
- Στράτευση
- Η παράσταση του μισθωτού στο δικαστήριο ως μάρτυρας ή ένορκος, ενώ όταν είναι κατηγορούμενος μόνο εάν αθωωθεί.
- Άσκηση του εκλογικού δικαιώματος
- Συμμετοχή σε εξετάσεις