Από τη μια είναι η πρωταρχική ανάγκη προστασίας της δημόσιας υγείας. Από την άλλη, η κραυγή αγωνίας χιλιάδων μικρών εμπορικών επιχειρήσεων που κινδυνεύουν να χάσουν το 20% του ετήσιου τζίρου τους μένοντας κλειστές την περίοδο των Χριστουγέννων. Στη μέση βρίσκεται η κυβέρνηση, που πρέπει να πάρει τις αποφάσεις.
Η λύση του click away, που προκρίνεται για τη λειτουργία της αγοράς, έχει προκαλέσει έντονες αντιδράσεις στους «μικρούς», οι οποίοι θεωρούν ότι είναι ανεφάρμοστη για τους πολλούς και βάζουν θέμα αθέμιτου ανταγωνισμού από τους «μεγάλους». Ο αντίλογος είναι ότι εικόνες σαν αυτή έξω από τα Harrods θα κάνουν πραγματικότητα το 3ο κύμα της πανδημίας, με το ΕΣΥ να παραμένει στα «κόκκινα».
Οι ενστάσεις των μικρών επιχειρήσεων
Το αντεπιχείρημα είναι ότι οι τοπικές αγορές π.χ. στο Χαλάνδρι, στη Νέα Ιωνία, στην Καλλιθέα ή και στην Περιφέρεια, που είναι ενσωματωμένες στον αστικό ιστό, ακόμα κι αν έχουν τα τεχνολογικά «εργαλεία» (e-shops) δεν διαθέτουν τους αναγκαίους εξωτερικούς χώρους για παραδόσεις παραγγελιών. Το ίδιο πρόβλημα, υφίσταται, άλλωστε ακόμα και στα μεγάλα εμπορικά καταστήματα στο κέντρο της Αθήνας, όπου και μόνο η σκέψη να χρησιμοποιηθεί π.χ. ο πεζόδρομος της Ερμού ως σημείο εξυπηρέτησης click away των εκατοντάδων καταστημάτων της περιοχής, προκαλεί ίλιγγο.
Οι φορείς του κλάδου βάζουν, επιπλέον, στο τραπέζι, τον κίνδυνο να ανοίξουν ανεξέλεγκτα οι «μικροί» ρισκάροντας πρόστιμα, προκειμένου να διασώσουν ό,τι μπορούν από το χαμένο χριστουγεννιάτικο τζίρο. «Είναι ζήτημα επιβίωσης» λένε χαρακτηριστικά, συμπληρώνοντας ότι οι «ενέσεις» από την επιστρεπτέα επ’ ουδενί αρκούν για να καλυφθούν οι τρέχουσες υποχρεώσεις για ενοίκια (το 60% παραμένει καταβλητέο), φόρους και εισφορές, λογαριασμούς ΔΕΚΟ.
Οι κίνδυνοι που κρύβει το «click away»
«Η προσπάθεια καθιέρωσης της μεθόδου click away στις αγορές εν μέσω lockdown δημιουργεί σύγχυση και ανησυχία στους χιλιάδες μικρούς και μεσαίους εμπόρους όλης της χώρας. Για την συντριπτική πλειοψηφία των εμπόρων, η συγκεκριμένη μέθοδος αγορών δεν έχει πεδίο εφαρμογής. Η θέσπιση αυτή τη στιγμή του click away ενέχει σοβαρό κίνδυνο ανοίγματος όλης της αγοράς και μάλιστα ανεξέλεγκτα, με προφανείς συνέπειες για τον έλεγχο της πανδημίας. Πιστεύω πως καμία νέα, αδοκίμαστη μέθοδος πωλήσεων δεν μπορεί να υποκαταστήσει τα μικρά ανοικτά εμπορικά καταστήματα που έχουν αποδείξει, εν μέσω πανδημίας, ότι δεν αποτελούν εστίες μετάδοσης του κορωνοϊού. Η Πολιτεία αυτή την δύσκολη εποχή οφείλει να προστατεύσει τόσο την δημόσια υγεία όσο και τον υγιή ανταγωνισμό», τονίζει σε δήλωση του ο πρόεδρος της ΕΣΕΕ, Γιώργος Καρανίκας, μεταφέροντας την αγωνία αλλά και τις έντονες αντιδράσεις των συναδέλφων του.
Τα τελευταία στοιχεία δείχνουν ότι το λιανεμπόριο μπήκε στο δεύτερο lockdown βαθιά τραυματισμένο, με αποτέλεσμα τα πρώτα σημάδια δειλής ανάκαμψης, να σβήσουν από την καραντίνα. Τα πολυκαταστήματα το Σεπτέμβριο «έγραψαν» αύξηση των πωλήσεων τους κατά 1,8% σε σχέση με πέρσι, ωστόσο η «βουτιά» μετά τις εκπτώσεις του Αυγούστου ήταν εντυπωσιακή (-18,7%). Όσο για τα είδη ένδυσης και υπόδησης, παραμένουν σε σκοτεινό τούνελ, καθώς ο Σεπτέμβριος έκλεισε με πτώση πωλήσεων 8,6% σε σχέση με πέρσι και 29,3% σε σχέση με τον Αύγουστο.
Mastercard: Εκτίναξη των ηλεκτρονικών αγορών
Την ίδια ώρα, νέα στοιχεία δείχνουν ότι οι περιορισμοί στις μετακινήσεις αλλά και ο φόβος του κορωνοϊού, έδωσαν απίστευτη ώθηση στις ηλεκτρονικές πωλήσεις.
Σύμφωνα με την Άσπα Παλημέρη, Country Manager της Mastercard για Ελλάδα, Κύπρο και Μάλτα, τα στοιχεία δείχνουν μεταστροφή των καταναλωτών προς το ηλεκτρονικό εμπόριο, με 30% αύξηση στον τζίρο των συναλλαγών σε σχέση με το 2019. Παράλληλα, στον φυσικό κόσμο, η ήδη μεγάλη διείσδυση των ανέπαφων συναλλαγών ενισχύθηκε ακόμη περισσότερο, φθάνοντας στο επίπεδο του 92% επί του συνόλου των συναλλαγών που πραγματοποιούνται με κάρτα.
Παρουσιάζοντας κάποια βασικά μεγέθη της ελληνικής αγοράς πληρωμών με κάρτες, η κα. Παλημέρη επεσήμανε τη σημαντική αύξηση, της τάξεως του 16,6% σε σχέση με το 2019, του τζίρου που πραγματοποιήθηκε με κάρτες έκδοσης ελληνικών τραπεζών σε φυσικά και ηλεκτρονικά καταστήματα – αύξηση που, εύλογα, οφείλεται αποκλειστικά στις πληρωμές σε εγχώριους εμπόρους, μιας και ο όγκος των συναλλαγών με ελληνικές κάρτες εκτός συνόρων μειώθηκε σημαντικά (-12,5% στην περίπτωση των συναλλαγών στην Ευρώπη και -35,3% στην περίπτωση των συναλλαγών εκτός αυτής).
Ωστόσο, η εικόνα είναι αρκετά διαφορετική αν εξετάσει κανείς τα πράγματα από τη σκοπιά της αποδοχής καρτών από ελληνικές επιχειρήσεις, με τον σχετικό τζίρο να υφίσταται μεγάλη πτώση λόγω του μειωμένου αριθμού τουριστών και εν γένει επισκεπτών από άλλες χώρες.