Είναι μια αγορά 125 εκατομμυρίων ανθρώπων, υψηλού διαθέσιμου εισοδήματος, με εξελισσόμενα καταναλωτικά πρότυπα. Παρά ταύτα η Ελλάδα δεν έχει καταφέρει καν να αυξήσει τις τουριστικές ροές από την Ιαπωνία.
Η παρουσία πολυπληθούς αντιπροσωπείας του ιαπωνικού ΣΕΒ στην Αθήνα δεν είναι τυχαία, ειδικά αν αναλογιστεί κανείς το μεθοδικό τρόπο σκέψης των Ιαπώνων. Σε μια συγκυρία όπου συντελούνται τεκτονικές αλλαγές στον παγκόσμιο οικονομικό χάρτη, επαναχαράσσονται οι εμπορικοί δρόμοι και διαμορφώνονται νέες οικονομικές συμμαχίες, είναι προφανές ότι η Αθήνα έχει κάθε λόγο να επιθυμεί τη σύσφιξη των σχέσεων της με τη χώρα του Ανατέλλοντος Ηλίου.
Αυτήν τη στιγμή, υπάρχουν περίπου 45 ιαπωνικές επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στη χώρα μας, σε τομείς όπως η ναυτιλία, τα καπνά, τα αυτοκίνητα, τα ηλεκτρονικά, τα φάρμακα, μηχανήματα, κλπ. Όμως στην πλειοψηφία τους αφορούν αποκλειστικά εμπορικές δραστηριότητες. Πολύ σημαντική βέβαια είναι η επένδυση στη ΣΕΚΑΠ, όπως και η συμμετοχή της Hitachi στην κατασκευή του μετρό της Θεσσαλονίκης. Αξιόλογη είναι και η ίδρυση του κέντρου υποστήριξης της Canon στην Ελλάδα. Όπως σημειώνει, όμως, σε ειδικό ενημερωτικό σημείωμα το Γραφείο Οικονομικών κι Εμπορικών Υποθέσεων στο Τόκιο, παρόλο που η Ιαπωνία συγκαταλέγεται μεταξύ των χωρών που πραγματοποιούν τις μεγαλύτερες άμεσες επενδύσεις στο εξωτερικό, οι Ιαπωνικές ΑΞΕ στη χώρα μας είναι πολύ μικρές και περιορίζονται κυρίως σε εμπορικά δίκτυα.
Η σύνθεση της ομάδας που συναντήθηκε με τον Πρωθυπουργό (Japan Airlines Co. Ltd., Hitachi Ltd., Hitachi Europe GmbH, Nomura Holdings Inc., Sumitomo Deutschland GmbH, ANA Holdings Inc., Mitsubishi Electric Europe B.V. και Sumitomo Life Insurance Company) επιβεβαιώνει το ιαπωνικό ενδιαφέρον για επενδύσεις σε “νευραλγικά” πεδία:
- Υποδομές: ενδιαφέρον για συμμετοχή σε έργα ανά την Ελλάδα. Πετυχημένη περίπτωση ήταν η συμμετοχή της Hitachi στην κατασκευή του μετρό της Θεσσαλονίκης, ενώ δεν πρέπει να λησμονεί κανείς το ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τη δημιουργία του πλωτού σταθμού FSRU στην Αλεξανδρούπολη
- Ενέργεια: αποτελεί τον κλάδο με τις καλύτερες προοπτικές, όπως φάνηκε και από την επίσκεψη ομάδας 3 Ελλήνων υφυπουργών στην Ιαπωνία τον περασμένο Ιανουάριο. Μεγάλο ενδιαφέρον υπάρχει από τους Ιάπωνες για μονάδες παραγωγής ενέργειας από την επεξεργασία απορριμμάτων. Επίσης υπάρχει ενδιαφέρον για επένδυση στο δίκτυο διανομής ηλεκτρικής ενέργειας, ενώ θετικές είναι και οι προοπτικές για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
- Τεχνολογία: Ενδιαφέρον παρουσιάζει η ανάπτυξη συνεργασίας μεταξύ ελληνικών νεοφυών επιχειρήσεων, ειδικά από τον κλάδο της τεχνολογίας με μεγάλες Ιαπωνικές επιχειρήσεις.
Τουρισμός
Αυτό που προκαλεί εντύπωση είναι ότι ο αριθμός των Ιαπώνων που επισκέπτονται την Ελλάδα παραμένει εξαιρετικά χαμηλός συγκριτικά με εκείνον άλλων τουριστών προερχόμενοι από χώρες παρόμοιου οικονομικού μεγέθους και βιοτικού επιπέδου. Είναι ενδεικτικό ότι ακόμα και το 2019, που ήταν “θερμό” τουριστικά για τη χώρα μας, είχαν επισκεφθεί την Ελλάδα μόλις 110.368 Ιάπωνες!
Σημαντικός παράγοντας για την περιορισμένη επισκεψιμότητα των Ιαπώνων τουριστών είναι, τόσο η έλλειψη απευθείας αεροπορικής σύνδεσης, όσο και προγραμμάτων προώθησης του τουριστικού προϊόντος της Ελλάδας, ώστε να καθιερωθεί στην συνείδηση του Ιάπωνα πολίτη ως εξαιρετικός τουριστικός προορισμός, ο οποίος περιλαμβάνει πολλές μορφές εναλλακτικού τουρισμού. Μετά το σοκ του κορωνοϊού, που “βύθισε” τους Ιάπωνες τουρίστες σε μόλις 500 χιλιάδες, η χώρα πιθανότατα από το 2023 θα επανέλθει στην ομαλότητα. Το γεγονός ότι η επανεκκίνηση του ιαπωνικού τουρισμού γίνεται ουσιαστικά από το μηδέν, δημιουργεί κάποιες ευκαιρίες για τη χώρα μας, να τοποθετηθεί έγκαιρα και σε σωστή βάση, ώστε να αποκτήσει πλεονέκτημα και να πετύχει ένα καλύτερο σε σχέση με το παρελθόν μερίδιο στην αγορά.
Εξαγωγές
H Συμφωνία Ελευθέρου Εμπορίου ΕΕ-Ιαπωνίας που τέθηκε σε ισχύ την 1η Φεβρουαρίου 2019, δημιουργεί ένα εξαιρετικά ευνοϊκό περιβάλλον για τις εξαγωγές μας, μέσω της κατάργησης ή μείωσης φόρων, της υιοθέτησης αφορολόγητων ποσοστώσεων και της άρσης μη δασμολογικών εμποδίων. Από την άλλη, τα ελληνικά προϊόντα είναι συχνά χαμηλής εντάσεως τεχνολογίας και προστιθέμενης αξίας, επομένως αντιμετωπίζουν έντονο ανταγωνισμό από χώρες φθηνού εργατικού κόστους.
Ελληνικά τρόφιμα (όπως τυριά και κυρίως φέτα, ελαιόλαδο, είδη ζαχαροπλαστικής και αρτοποιίας, κονσερβοποιημένα φρούτα, βιολογικές υπερτροφές, βότανα):
Η Ιαπωνία είναι μεταξύ των μεγαλύτερων εισαγωγέων γεωργικών προϊόντων και τροφίμων, καθώς έχει πολύ χαμηλό συντελεστή αυτάρκειας. Οι Ιάπωνες πάντα έδειχναν ενδιαφέρον για την υγιεινή διατροφή. Τα προϊόντα βιολογικής καλλιέργειας δεν έχουν τη διάδοση που έχουν στις δυτικές χώρες, αλλά τα τελευταία χρόνια αρχίζουν να γίνονται δημοφιλή. Οι ελληνικές πιστοποιήσεις βιολογικών προϊόντων γίνονται δεκτές, αλλά όχι για τα προϊόντα ζωικής προέλευσης, για τις οποίες όμως η ΕΕ προτίθεται να διαπραγματευτεί σχετική συμφωνία αμοιβαίας αναγνώρισης
Ελληνικά κρασιά:
Με τη συμφωνία ΕΕ – Ιαπωνίας οι δασμοί για το κρασί καταργήθηκαν, ενώ η Ιαπωνία δεσμεύτηκε να καταργήσειςτα μη δασμολογικά εμπόδια, όπως την άρση των περιορισμών στη χρήση διάφορων πρόσθετων. Τα τελευταία χρόνια γίνεται μια οργανωμένη προσπάθεια προώθησης του ελληνικού οίνου, η οποία φαίνεται να αποδίδει.
Καλλυντικά:
Στην Ιαπωνία υπάρχει σημαντική ζήτηση για καλλυντικά από φυσικά συστατικά, όπως το ελαιόλαδο. Επίσης ιδιαίτερη προτίμηση υπάρχει για τα βιολογικά προϊόντα υψηλής ποιότητας. Αρκετές ελληνικές επιχειρήσεις έχουν πετύχει να τοποθετήσουν επιτυχώς τα προϊόντα τους στην Ιαπωνική αγορά. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα καλλυντικά με βάση της μαστίχα, για την οποία όμως πρέπει να κινηθεί η διαδικασία αναγνώρισής της ως οιονεί φάρμακο ή πρόσθετο οιονεί φαρμάκων, ώστε να είναι δυνατή η προβολή των θετικών επιπτώσεών της στην υγεία.