Ιδιοκτήτες μπαρ που δηλώνουν συστηματικά κάτω από 7.000 ευρώ «καθαρό» εισόδημα, συνεργεία αυτοκινήτων με κάτι παραπάνω από 6.000 ευρώ, και ο κατάλογος της φοροδιαφυγής δεν έχει τέλος.
Δεν πρόκειται για σενάριο ταινίας επιστημονικής φαντασίας, ούτε για τη «φωτογραφία» κάποιας κακής χρονιάς, αλλά για τη συνήθη εικόνα που αποτύπωναν επί έτη τα εκκαθαριστικά χιλιάδων επαγγελματιών -προφανώς όχι όλων-, χωρίς οι αρμόδιες υπηρεσίες να «ιδρώνουν» ιδιαίτερα.
Η αλήθεια είναι ότι ψηφίστηκαν δεκάδες διατάξεις, υπογράφηκαν χιλιάδες αποφάσεις και εγκύκλιοι, εκπονήθηκαν σχέδια επί σχεδίων για την αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής στους κόλπους των επαγγελματιών, αλλά αποτέλεσμα ουδέν.
Το σχέδιο του ΥΠΕΘΟ έρχεται, θεωρητικά, να μοιράσει λίγο πιο δίκαια την πίτα των φορολογικών βαρών, έστω με το αναχρονιστικό «εργαλείο» των τεκμηρίων, καθώς, για να αποδώσουν τα νέα ηλεκτρονικά «εργαλεία» και να κλείσουν οι «τρύπες», θα απαιτηθεί τουλάχιστον μια πενταετία. Αυτό ακριβώς είναι το επιχείρημα του οικονομικού επιτελείου στις πιέσεις που δέχεται για αλλαγές, ακόμα κι από στελέχη του κυβερνώντος κόμματος. Κι όπως λένε χαρακτηριστικά αρμόδιες πηγές, «τα αυτιά μας είναι ανοικτά, αλλά η φιλοσοφία του σχεδίου δεν πρόκειται να αλλάξει».
Στην πραγματικότητα, το ΥΠΕΘΟ είναι έτοιμο να ακούσει και να επεξεργαστεί προτάσεις για ασφαλιστικές δικλίδες που μπορεί να αποτρέψουν αδικίες έστω σε οριακές περιπτώσεις, αλλά η αρχιτεκτονική του νέου συστήματος δεν πρόκειται να αλλάξει. Όπως άλλωστε τονίζουν επισήμως κι ανεπισήμως από το ΥΠΕΘΟ, οι ψυχροί αριθμοί δικαιώνουν απολύτως τη δρομολογούμενη παρέμβαση.
Φοροδιαφυγή: Μέσο εισόδημα για μισθωτούς 12.300 ετησίως -Το 85% των επαγγελματιών δηλώνουν κάτω από 10.000
Ξεκινώντας με τη γενική εικόνα, δηλαδή το ποιος πληρώνει τι στην Εφορία, τα στοιχεία από την επεξεργασία των περσινών και φετινών φορολογικών δηλώσεων μιλάνε μόνα τους. Από τη μία, το μέσο φορολογητέο εισόδημα για 3,5 εκατομμύρια μισθωτούς είναι 12.300 ευρώ ετησίως και ο μέσος φόρος που καλούνται να καταβάλουν είναι 1.160 ευρώ. Αντίστοιχα, οι συνταξιούχοι πληρώνουν κατά μέσο όρο 847 ευρώ φόρο εισοδήματος. Από την άλλη, το 85% των ελευθέρων επαγγελματιών δηλώνει ετήσιο εισόδημα κάτω των 10.000 ευρώ. Ο μέσος φόρος εισοδήματος που εισπράττει το κράτος από αυτούς τους 425.000 επιτηδευματίες είναι 217 ευρώ, ποσό που ανεβαίνει στα 867 ευρώ με το τέλος επιτηδεύματος.
Συνολικά, οι μισθωτοί δήλωσαν πέρσι 35,6 δισ. ευρώ και οι συνταξιούχοι επιπλέον 25,4 δισ. ευρώ, ενώ, από τα 8,9 δισ. ευρώ των βεβαιωμένων φόρων, τα 3,8 δισ. ευρώ αφορούν στους μισθωτούς και τα 1,9 δισ. ευρώ στους συνταξιούχους. Δηλαδή, με απλά λόγια, μισθωτοί και συνταξιούχοι πλήρωσαν συνολικά 5,7 δισ. ευρώ φόρων σε σύνολο 8,9 δισ. ευρώ. Από την άλλη, το δηλωθέν εισόδημα των ασκούντων επιχειρηματική δραστηριότητα ελευθέρων επαγγελματιών ήταν 11,9 δισ. ευρώ και οι φόροι που βεβαιώθηκαν 1,9 δισ. ευρώ
Ας δούμε όμως και κάποια ενδιαφέροντα στοιχεία για το μέσο «καθαρό» κέρδος που δήλωσαν πέρσι ελεύθεροι επαγγελματίες:
- Ψυκτικοί: 10.226 ευρώ
- Υδραυλικοί: 7.617 ευρώ
- Ηλεκτρολόγοι: 9.432 ευρώ
- Ελαιοχρωματιστές: 7.834 ευρώ
- Μαραγκοί: 7.993 ευρώ
- Συνεργεία αυτοκινήτων: 6.017 ευρώ
- Ταξί: 3.726 ευρώ
- Εστίαση: 14.059 ευρώ
- Catering: 16.187 ευρώ
- Ιδιοκτήτες μπαρ: 6.860 ευρώ
- Δικηγόροι: 14.405 ευρώ
- Καθαρισμός κτιρίων: 8.793 ευρώ
- Οδοντίατροι: 8.121 ευρώ
- Ειδικά ιατρικά επαγγέλματα: 23.105 ευρώ
- Κομμωτήρια: 3.439 ευρώ
Η παρέμβαση που δρομολογείται γίνεται με φόντο και τα συγκριτικά στοιχεία με την υπόλοιπη Ευρώπη. Όπως προκύπτει από τη σχετική μελέτη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, από το 2009 ως σήμερα η συμμετοχή των ελευθέρων επαγγελματιών στο σύνολο των φόρων κινείται πάνω-κάτω στα ίδια επίπεδα. Το 2009 και το 2011/2012 έφτασε μάλιστα στο υψηλότερο σημείο -στο 2,5% και 2,6%-, για να υποχωρήσει τελικά στο 2,1%.
Με αυτή την «επίδοση» η Ελλάδα κατατάσσεται στη 17η θέση, με τον μέσο όρο της Ευρωζώνης να διαμορφώνεται στο 5,2%. Αντιθέτως, η φορολογία στα νοικοκυριά αντιστοιχεί στο 3,3% του συνόλου των φόρων, έναντι 2,5% που είναι ο μέσος όρος στην Ευρωζώνη, κι αυτό φέρνει την Ελλάδα στο 9ο σκαλοπάτι της ευρωπαϊκής κατάταξης.