Τον οδυνηρό αντίκτυπο για την οικονομία της Κύπρου, τον τουρισμό της και τον κλάδο των υπηρεσιών από τις κυρώσεις που επέβαλε η ΕΕ στη Ρωσία, αναλύει το Politico.
Η Κύπρος οικοδόμησε επί δεκαετίες μια οικονομία που φλέρταρε με τους Ρώσους, είτε αυτοί ήταν τουρίστες, είτε επενδυτές ή και ολιγάρχες, αλλά με την επιβολή άνευ προηγουμένου κυρώσεων από την ΕΕ στη Μόσχα για την εισβολή στην Ουκρανία σε διάστημα λίγων 24ωρων, ανησυχεί καθώς βρίσκεται αντιμέτωπη πλέον με το υπαρξιακό ερώτημα “τι θα γίνει αν αποχωρήσουν ξαφνικά αυτοί οι Ρώσοι”, σχολιάζει στο άρθρο της η Νεκταρία Σταμούλη.
Όπως σημειώνει, εκατοντάδες χιλιάδες Ρώσοι τουρίστες επισκέπτονται ετησίως τη μεγαλόνησο, ενώ μόνον το 2020 έγιναν ρωσικές επενδύσεις ύψους άνω των 100 δισ. ευρώ, δηλαδή το ένα τέταρτο του συνόλου των ξένων επενδύσεων.
Η Κύπρος «λειτούργησε επί μακρόν ως τραπεζικός οίκος για τις γκρίζες περιουσίες Ρώσων επενδυτών, από εμπόρους όπλων μέχρι εταιρείες τυχερών παιχνιδιών και ροζ ιστότοπους ενώ στις αρχές της δεκαετίας του 1990 μετασοβιετικές προσωπικότητες όπως ο Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς επισκέπτονταν το νησί με βαλίτσες γεμάτες μετρητά. Την τελευταία δεκαετία η Κύπρος έκανε πολύ δρόμο για να λύσει αυτούς τους δεσμούς, αλλά η ΕΕ την υποχρεώνει τώρα να λύσει ακόμη περισσότερους και σχεδόν αυτοστιγμεί», γράφει.
Ως μέλος της ΕΕ η Κύπρος υποστήριξε τις κυρώσεις κατά της Ρωσίας, αλλά αυτό θα επηρεάσει αρνητικά τομείς της οικονομίας της, όπως ο τραπεζικός καθώς τουλάχιστον πέντε Ρώσοι στη λίστα της ΕΕ έχουν καταθέσεις σε κυπριακές τράπεζες. Ένας άλλος κλάδος που θα πληγεί είναι εκείνος των πολυτελών ακινήτων, καθώς δεκάδες πανάκριβα διαμερίσματα θα μείνουν πλέον απούλητα, ενώ το μεγαλύτερο πλήγμα αναμένεται να δεχθεί ο τουρισμός. «Η κυπριακή οικονομία επηρεάζεται δυσανάλογα εν συγκρίσει με άλλες χώρες, λόγω της δομής της και της εξάρτησής της από τους Ρώσους τουρίστες», παραδέχθηκε στο Politico ο Κύπριος υπουργός Οικονομικών, Κωνσταντίνος Πετρίδης. «Βάσει των εκτιμήσεών μας αναμέναμε φέτος ένα εκατ. τουρίστες από την Ουκρανία και τη Ρωσία, κάπου 20%-25% της τουριστικής αγοράς» της Κύπρου. Το κλειδί είναι η διάρκεια της κρίσης. Αν τελειώσει σε έναν μήνα θα βγούμε αλώβητοι, αν κρατήσει παραπάνω καμία οικονομία δεν θα καταφέρει να βγει καθαρή», προσθέτει.
Κλυδωνισμοί στον κυπριακό τουρισμό
Η Κύπρος στήριξε τις δυτικές κυρώσεις στη Ρωσία μετά την εισβολή στην Ουκρανία, αλλά με κάποια διστακτικότητα, ειδικά όσον αφορά τον αποκλεισμό μεγάλων ρωσικών τραπεζών από τη SWIFT, προτού αλλάξει τελικά ρότα. Και μολονότι δέχθηκε να κλείσει τον εναέριο χώρο της σε ρωσικά αεροσκάφη, πρόσθεσε τον αστερίσκο να ακολουθήσει και η Τουρκία.
Στο μεταξύ κάποια ρωσικά στελέχη προσπάθησαν να χρησιμοποιήσουν την Κύπρο για να αποφύγουν τις κυρώσεις, όπως η κρατική τράπεζα VTB Bank, που μετέφερε σε Κύπριους όλες τις μετοχές της στην κυπριακή RCB.
Οι Ρώσοι κράτησαν επί καιρό ζωντανό τον τομέα των υπηρεσιών στην Κύπρο - περιλαμβανομένου του τουρισμού – έναν τομέα που αντιστοιχεί σε πάνω από το 80% της οικονομίας της και τώρα οι Αρχές στη Λευκωσία προσπαθούν να αναπληρώσουν τις απώλειες με άνοιγμα σε άλλες αγορές, γνωρίζοντας, ωστόσο, ότι αυτό θα είναι δύσκολο ειδικά λόγω της ζημιάς που προκάλεσε η πανδημία στην τουριστική βιομηχανία. «Είχαμε μια καλή ροή κρατήσεων από τη Ρωσία μέχρι που ανακοινώθηκε το κλείσιμο του εναέριου χώρου. Τότε όλα πάγωσαν», λέει ο Χάρης Λοϊζίδης, πρόεδρος του Συνδέσμου Ξενοδόχων Κύπρου. «Αντέξαμε την τελευταία διετία υπό πολύ δύσκολες συνθήκες κι ελπίζαμε το 2022 να επιστρέψουμε στην κανονικότητα», προσθέτει.
Τριγμοί στον τραπεζικό κλάδο της Κύπρου;
Αλλά ακόμη κι αν ξανάνοιγε η Κύπρος τον εναέριο χώρο της σε ρωσικά αεροσκάφη, αυτό δεν θα είχε και μεγάλη διαφορά, σημειώνει, καθώς το ρούβλι είναι σε ελεύθερη πτώση και οι ευρύτεροι περιορισμοί και η αβεβαιότητα θα κρατήσουν μακριά πολλούς Ρώσους από τη μεγαλόνησο - κάτι που θα πλήξει ιδιαίτερα παράλιες πόλεις όπως η Λεμεσός. «Τιμωρώντας του Ρώσους εμάς τιμωρούμε. Τιμωρούμε τους Ρώσους που πρέπει να διαχωρίζονται από τον δικτάτορα στη χώρα τους», λέει ο Πανίκος Δημητριάδης, πρώην διοικητής της κεντρικής τράπεζας της Κύπρου και επίτιμος διδάκτορας του Πανεπιστημίου του Λέστερ στη Βρετανία.
Προ διετίας η Κύπρος ανέστειλε το πρόγραμμα της Χρυσής Βίζας που εκμεταλλεύτηκαν Ρώσοι ολιγάρχες και τώρα με τις νέες κυρώσεις, λογιστές, δικηγόροι και πράκτορες που συνεργάζονται ακόμη με Ρώσους θα χάσουν πιθανώς δουλειές, κάτι, όμως που δεν θα επηρεάσει ευρύτερα την οικονομία, λένε οι Αρχές με τον υπ Οικ Πετρίδη να υποστηρίζει ότι οι τράπεζες της Κύπρου είναι ασφαλείς: «υπάρχει μια περιρρέουσα ατμόσφαιρα λόγω του παρελθόντος, αλλά η κυπριακή οικονομία δεν εξαρτάται πλέον τόσο πολύ από τη Ρωσία, υπάρχουν άλλες χώρες με μεγαλύτερα προβλήματα», είπε στο Politico.
Ωστόσο, οι ρωσικές καταθέσεις στην Κύπρο εκτιμώνται στο ένα δις ευρώ κι ο Πανίκος Δημητριάδης σημειώνει ότι η ρευστότητα των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων εξαρτάται από την εμπιστοσύνη των επενδυτών στο σύστημα, κάτι που μπορεί να αλλάξει γρήγορα. «Η Κύπρος είναι μικρή χώρα, γνωστή για τις σχέσεις της στο παρελθόν με τη Ρωσία και τους ολιγάρχες. Ως εκ τούτου είναι πολύ δύσκολο να συντηρηθεί και μπορεί να αποτελέσει θύμα των κυρώσεων», λέει.