Μέσα σε ένα 24ωρο η λιανική τιμή του αλευριού αυξήθηκε 0,25 ευρώ το κιλό κι έπεται συνέχεια.
Οι άνθρωποι της αγοράς ετοιμάζονται για νέο κύκλο ανατιμήσεων, καθώς στην παρούσα φάση το ντόμινο που δημιουργεί το σταθερά υψηλό κόστος ενέργειας και ο συνδυασμός ελλείψεων - υψηλών τιμών σε πρώτες ύλες, όπως τα σιτηρά και τα σπορέλαια, δεν φαίνεται ότι μπορεί να ανακοπεί.
Πριν από περίπου δώδεκα χρόνια, στην καθημερινότητα των πολιτών είχαν μπει τα spreads και τα CDS, ως βασικές παράμετροι της κρίσης Χρέους. Πλέον τα βλέμματα στρέφονται στα διεθνή χρηματιστήρια εμπορευμάτων, όπου οι τιμές βασικών αγαθών, όπως το σιτάρι, το καλαμπόκι, το ρύζι ανεβοκατεβαίνουν σαν ασανσέρ και στην παρούσα φάση όλα τα στοιχεία συγκλίνουν στο ότι τα δύσκολα είναι μπροστά μας.
Η κρίση των πρώτων υλών δεν προέκυψε μετά την εισβολή στην Ουκρανία, αλλά είχε εκδηλωθεί πριν από το περασμένο καλοκαίρι, ως απόρροια των στρεβλώσεων που προκάλεσε στην εφοδιαστική αλυσίδα η πανδημία. Η κρίση στην Ουκρανία οδήγησε σε νέα ιστορικά υψηλά τις τιμές της ενέργειας και των εμπορευμάτων, προκαλώντας περαιτέρω ανησυχίες, τόσο στην πλευρά του πληθωρισμού, όσο και στην ανάκαμψη της παγκόσμιας οικονομίας.
Θα χρειαστεί καιρός για την ομαλοποίηση της κατάστασης
Σύμφωνα με την ανάλυση που έκανε η ειδική ομάδα της Τράπεζας Πειραιώς, η αναταραχή που δημιουργήθηκε εξαιτίας του πολέμου, θα χρειαστεί καιρό για να ομαλοποιηθεί. Ωστόσο, στο μεσοδιάστημα, οι προκλήσεις είναι πολλές, με τις διαταραχές στην εφοδιαστική αλυσίδα, το αυξημένο κόστος λιπασμάτων και την ενέργεια να αποτρέπουν την πιθανή συνέχιση των καλλιεργειών. Στο πλαίσιο αυτό, σημαντική ενίσχυση κατέγραψαν όλες οι τιμές των αγροτικών προϊόντων, με το σιτάρι, το καλαμπόκι και τη σόγια να καταγράφουν νέα ιστορικά υψηλά. Ειδικότερα:
- για τα σιτηρά, η αγορά αναμένει ενίσχυση των ανοδικών πιέσεων, καθώς ανησυχεί για την έκταση της διαταραχής στην Ουκρανία και την ανοιξιάτικη φύτευση καλλιεργειών στην περιοχή
- για τη ζάχαρη, η αγορά εκτιμά πιθανό έλλειμμα ζάχαρης το 2022/23, ευνοώντας την τιμή της
- το υψηλό κόστος ζωοτροφών πιθανά να περιορίσει την προσφορά βόειου κρέατος, με ενίσχυση της τιμής του
- το ρύζι, μπορεί να υποκαταστήσει το ακριβό σιτάρι, λόγω της σχετικά χαμηλής τιμής του, στο πλαίσιο της παγκόσμιας επισιτιστικής ασφάλειας
Η ανοδική πορεία της τιμής του σιταριού
Από την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία ως σήμερα, η τιμή του σιταριού αυξήθηκε 19%, καθώς στην ήδη «φουσκωμένη» τιμή του, ήρθε να προστεθεί η δικαιολογημένη ανησυχία για το πώς θα καλυφθεί το 27% των εξαγωγών που καλύπτουν Ουκρανία και Ρωσία. Σε ετήσια βάση, η αύξηση ξεπερνά το 72%.
Οι παγκόσμιες εξαγωγές προβλέπονται μειωμένες σε 203,1 εκατ. τόνους (Ουκρανία -4 εκατ. τόνους σε 20 εκατ. τόνους και Ρωσία -3 εκατ. τόνους σε 32 εκατ. τόνους), καθώς το πολεμικό σκηνικό Ρωσίας-Ουκρανίας αναμένεται να διαταράξει σημαντικά τις εξαγωγές από τη Μαύρη Θάλασσα, πλήττοντας το παγκόσμιο εμπόριο, ενώ και οι εισαγωγές προβλέπεται να συρρικνωθούν, λόγω των υψηλών τιμών. Σύμφωνα με εκτιμήσεις της αγοράς, ο πόλεμος έχει ουσιαστικά δημιουργήσει μια αναταραχή στις παγκόσμιες αγορές σιτηρών, με τις προοπτικές να παραμένουν ζοφερές, όσον αφορά τη διάρκεια του πολέμου και την περίοδο της ανοιξιάτικης σποράς, ειδικά στη Ρωσία και Ουκρανία, εντείνοντας περαιτέρω τις ανησυχίες και την αβεβαιότητα, για σημαντικό έλλειμμα προσφοράς στην αγορά.
Ο αντίκτυπος από την υψηλή τιμή του καλαμποκιού
Όσον αφορά στο καλαμπόκι, η Ρωσοουκρανική κρίση αύξησε σημαντικά την αβεβαιότητα του γεωργικού εφοδιασμού για το καλαμπόκι και τη ζήτησή του, ενώ ο αντίκτυπος αποτυπώνεται και στο κόστος των ζωοτροφών. Η υψηλή τιμή του καλαμποκιού πιθανά να επιβραδύνει τις αγορές, με εξαίρεση την Κίνα. Ωστόσο, φαίνεται ότι οι ανοδικές πιέσεις στις τιμές του καλαμποκιού θα παραμείνουν, με τις διαταραχές στην εφοδιαστική αλυσίδα να συνεχίζονται και τις ανησυχίες για τις ανοιξιάτικες καλλιέργειες καλαμποκιού στην Ουκρανία να βρίσκονται στο επίκεντρο.
Παγκόσμια ανησυχία για τη ζάχαρη
«Γκρίζες» είναι οι προβλέψεις και για τη ζάχαρη. Η παγκόσμια κατανάλωση προβλέπεται να ενισχυθεί σε 12,441 εκατ. τόνους (από 12,341 εκατ. τόνους), ενώ τα αποθέματα προβλέπονται μειωμένα σε 1,690 εκατ. τόνους (από 1,817 εκατ. τόνους), διαμορφώνοντας τον δείκτη αποθέματα προς κατανάλωση σε 13,6% από 14,7%. Η γεωπολιτική κρίση και η πιθανότητα συνέχισης του covid-19 ενδέχεται να μειώσουν τις προοπτικές της ζήτησης, με την αγορά να εκτιμά πιθανό έλλειμμα ζάχαρης το 2022/23 (2,35 εκατ. τόνων), κάτι που αναμένεται να ενισχύσει τις τιμές της.