Περί τα 2,5 δισ. ευρώ «ζημιά» στους συνταξιούχους έκανε ο κορωνοϊός, «εξαφανίζοντας» τα δημοσιονομικά περιθώρια για την κάλυψη του συνόλου των αναδρομικών, που αναλογούν σε κύριες, επικουρικές συντάξεις και Δώρα για την περίοδο Ιούνιος 2015 - Μάιος 2016.
Η απόφαση που πήρε η κυβέρνηση ήταν δύσκολη. Από τη μια, διεύρυνε το πεδίο εφαρμογής των αποφάσεων του ΣτΕ, καλύπτοντας το σύνολο των συνταξιούχων δημόσιου και ιδιωτικού τομέα και όχι μόνο τους περίπου 250.000 που αφορούσαν οι δικαστικές διεκδικήσεις.
Από την άλλη, «πατώντας» στο «γράμμα» των αποφάσεων του ΣτΕ, άναψε «πράσινο φως» για την καταβολή αναδρομικών που αφορούν μόνο στις κύριες συντάξεις, καθώς το κόστος όλου του «πακέτου» χαρακτηρίζεται απαγορευτικό με βάση τα δεδομένα που δημιούργησε η πανδημία, με το βάρος να πέφτει στη στήριξη νοικοκυριών, ανέργων, επιχειρήσεων.
Τα δύο «αγκάθια» που «φρέναραν» καταβολή αναδρομικών σε βάθος χρόνου
Θα μπορούσε να επιλεγεί η λύση της καταβολής σε βάθος χρόνου; Αυτό που επισημαίνουν πηγές με γνώση των διαβουλεύσεων που προηγήθηκαν, είναι ότι μια τέτοια επιλογή είχε δύο «αγκάθια». Το πρώτο είναι ότι θα επιβαρύνονταν ταμειακά οι προϋπολογισμοί των επόμενων (3, 4, 5;) ετών, σε μια συγκυρία όπου το βάρος θα πρέπει να πέσει σε μειώσεις φόρων-εισφορών προκειμένου να ανακάμψει ταχύτερα η οικονομία. Οπως συμπληρώνουν οι ίδιες πηγές, «ο φετινός προϋπολογισμός είναι ούτως ή άλλως χαμένος». Το δεύτερο πρόβλημα είναι ηθικό κι έχει να κάνει με το πόσοι από τους σημερινούς δικαιούχους συνταξιούχους θα προλάβαιναν να εισπράξουν το σύνολο των αναδρομικών τους, μετά τη συμπλήρωση του πλάνου σταδιακής αποπληρωμής.
Εμπειροι νομικοί και συνταξιουχικές ενώσεις δεν συμμερίζονται, πάντως, τα επιχειρήματα της κυβέρνησης, κατεβάζοντας, κατ’ αρχάς, τον αριθμό των δικαιούχων σε πολύ λιγότερους από τα 2,5 εκατομμύρια. Η εκτίμηση είναι ότι με τον περιορισμό των αναδρομικών στις κύριες συντάξεις, ο κύκλος των δικαιούχων περιορίζεται σε περίπου 1-1,2 εκατομμύρια συνταξιούχους. Κυβερνητικές πηγές σημειώνουν, πάντως, ότι δεν είναι λίγοι οι συνταξιούχοι που παίρνουν πάνω από μια σύνταξη, συνεπώς ο απόλυτος αριθμός των δικαιούχων είναι σχετικός.
Ο λόγος που στενεύει η περίμετρος εφαρμογής της κυβερνητικής απόφασης είναι ότι οι επίμαχες μνημονιακές διατάξεις αφορούσαν σε μειώσεις συντάξεων άνω των 1.000 ευρώ, αλλά και σε επικουρικές-Δώρα. Ετσι, από τη στιγμή που τα αναδρομικά αφορούν μόνο στις κύριες συντάξεις, όσοι περίμεναν επιστροφές κυρίως από την αποκατάσταση των Δώρων και τις επικουρικές, μένουν εκτός. Είναι, άλλωστε, ενδεικτικό ότι από τον συνολικό «λογαριασμό» των 3,9 δισ. ευρώ, περί τα 2 δισ. ευρώ αφορούσαν στην αποκατάσταση των Δώρων.
Αναδρομικά: Τα ποσά που αναμένεται να πάρουν οι συνταξιούχοι
Οσον αφορά στα αναδρομικά, που θα καταβληθούν πιθανότατα τον Σεπτέμβριο ή τον Οκτώβριο, το εύρος τους κατά περίπτωση είναι μεγάλο, αναδεικνύοντας την πολυδιάσπαση του ασφαλιστικού συστήματος. Ενδεικτικά:
- Συνταξιούχοι του πρώην ΙΚΑ: από 1.340 έως και 4.560 ευρώ
- Συνταξιούχοι Δημοσίου και απόστρατοι: από 1.340 έως και 4.660 ευρώ
- Συνταξιούχοι του πρώην ΟΑΕΕ: από 1.490 έως και 3.450 ευρώ
- Συνταξιούχοι ΔΕΚΟ - τραπεζών: από 1.370 έως και 7.800 ευρώ
Σημειωτέον, ότι τα 1,4 δισ. ευρώ είναι το ποσό των αναδρομικών χωρίς να συνυπολογιστούν οι κρατήσεις. Σε «καθαρούς» όρους, το ποσό που θα μοιραστούν οι συνταξιούχοι υπολογίζεται σε περίπου 1,250 δισ. ευρώ.
Τελειώνει η «μάχη» των αναδρομικών, μετά τις κυβερνητικές αποφάσεις; Σίγουρα όχι. Η τροπολογία, που κατατέθηκε χθες, αναφέρει ότι με την καταβολή των ποσών «αποσβέννυνται» όλες οι υπόλοιπες απαιτήσεις για κύριες, επικουρικές, Δώρα. Ανάλογη πρόβλεψη θα συμπεριληφθεί στην τροπολογία για τους συνταξιούχους του Δημοσίου. Πώς μεταφράζεται αυτό; Το υπουργείο Οικονομικών λέει ότι δεν οφείλει τίποτε άλλο για το επίμαχο ενδεκάμηνο. Οπως σημειώνουν, όμως, έμπειροι νομικοί, αυτή η αναφορά δεν δεσμεύει ούτε τους συνταξιούχους, που μπορούν να κάνουν νέες προσφυγές στη Δικαιοσύνη, ούτε τα δικαστήρια που θα ασχοληθούν.