Αναπόφευκτοι θεωρούνται οι νέοι περιορισμοί στο πεδίο των βραχυχρόνιων μισθώσεων, πλην όμως οι όποιες παρεμβάσεις δεν θα γίνουν στα «τυφλά» και δεν θα έχουν οριζόντιο χαρακτήρα.
Στη ζυγαριά των αποφάσεων, που αναμένονται μετά τον Σεπτέμβριο, θα μπει από τη μια η ανάγκη να μην εξανεμιστεί το συμπληρωματικό εισόδημα όσων διαθέτουν το πολύ δύο ακίνητα για βραχυχρόνια μίσθωση, κι από την άλλη η ανάγκη να αυξηθεί ο αριθμός των διαθέσιμων κατοικιών για μακροχρόνια ενοικίαση, ειδικά σε περιοχές όπου το πρόβλημα της στέγασης χτυπάει κόκκινο.
Οι δύο περιορισμοί
Μιλώντας στη Γενική Συνέλευση του ΣΕΤΕ, ο πρωθυπουργός ήταν πολύ προσεκτικός, τονίζοντας τη λέξη «ίσως». Ωστόσο «φωτογράφισε» τα πεδία, όπου σχεδιάζονται οι νέοι περιορισμοί, μετά τον φορολογικό διαχωρισμό αυτών των μισθώσεων σε επαγγελματικές και περιστασιακές, που νομοθετήθηκε το περασμένο φθινόπωρο.
«Εξακολουθούμε να μελετούμε το ζήτημα της βραχυχρόνιας μίσθωσης, των προδιαγραφών που πρέπει τα σπίτια αυτά να έχουν, αλλά και ενδεχομένως κάποιων επιπρόσθετων περιορισμών που ίσως πρέπει να μπουν. Λέω το «ίσως» γιατί είναι ένα σύνθετο ζήτημα το οποίο πρέπει να μελετηθεί διεξοδικά, διότι η βραχυχρόνια μίσθωση, όταν γίνεται μια επαγγελματική δραστηριότητα πέραν της μίσθωσης του σπιτιού για κάποιες μέρες τον χρόνο, παρεμβαίνει αφενός στη λειτουργία της τουριστικής αγοράς, αφετέρου στην αγορά της στέγης, διότι ουσιαστικά στερεί σπίτια από την αγορά της μακροχρόνιας μίσθωσης», σημείωσε ο πρωθυπουργός, με φόντο την ειδική πρόβλεψη που ήδη υπάρχει στον σχετικό φορολογικό νόμο και απομένει να ενεργοποιηθεί.
Η επίμαχη διάταξη προβλέπει ότι σύμφωνα με ΚΥΑ των υπουργών Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Ανάπτυξης και Τουρισμού μπορεί, για λόγους που σχετίζονται με την προστασία της κατοικίας, να καθοριστούν γεωγραφικές περιοχές, όπου θα ισχύουν περιορισμοί στη διάθεση ακινήτων για βραχυχρόνια μίσθωση ως εξής:
- Να μην επιτρέπεται η βραχυχρόνια μίσθωση άνω των δύο ακινήτων ανά Α.Φ.Μ. δικαιούχου εισοδήματος.
- Η μίσθωση κάθε ακινήτου να μην υπερβαίνει τις 90 ημέρες ανά ημερολογιακό έτος και για νησιά κάτω των 10.000 κατοίκων, τις 60 ημέρες ανά ημερολογιακό έτος. Υπέρβαση της διάρκειας επιτρέπεται, εφόσον το συνολικό εισόδημα του εκμισθωτή ή του υπεκμισθωτή, από το σύνολο των ακινήτων που διαθέτει για μίσθωση ή υπεκμίσθωση, δεν ξεπερνά τα 12.000 ευρώ κατά το οικείο φορολογικό έτος.
Πώς «μεταφράζονται» οι παραπάνω προβλέψεις; Κατ’ αρχάς, με βάση τα στοιχεία που θα συγκεντρωθούν απ’ όλες τις περιοχές της Ελλάδας, θα αποφασιστεί σε ποιες από αυτές θα απαγορευθούν οι επαγγελματικές βραχυχρόνιες μισθώσεις, δηλαδή η εκμίσθωση άνω των δύο ακινήτων ανά ΑΦΜ. Έτσι, διάφορες εταιρείες που έχουν σαρώσει τοπικές αγορές ακινήτων και τις έχουν μετατρέψει σε... ροντέο βραχυχρόνιων μισθώσεων θα δεχθούν «κόκκινη» κάρτα.
Εδώ το ενδιαφέρον δεν περιορίζεται μόνο σε νησιά, όπου γιατροί, δάσκαλοι, δημόσιοι υπάλληλοι είτε δεν βρίσκουν σπίτι να μείνουν είτε πρέπει να δίνουν ένα μηνιάτικο, αλλά και σε δήμους ή περιοχές δήμων που έχουν μετατραπεί σε ένα απέραντο ξενοδοχείο για όλον τον χρόνο.
Κι εδώ πάμε στον δεύτερο περιορισμό, που έχει να κάνει με τον χρόνο εκμίσθωσης. Προφανές είναι ότι άλλο να νοικιάζεις π.χ. το εξοχικό σου για 2-3 μήνες, έτσι ώστε να μη μένει αναξιοποίητο και να συμπληρώνεις παράλληλα το εισόδημά σου κι άλλο να το νοικιάζεις καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου, αλλά «σπαστά» σε ξεχωριστούς μισθωτές.
Εκ προοιμίου προβλέπεται εξαίρεση από τους όποιους χρονικούς περιορισμούς, για όσους αποκομίζουν το πολύ 1.000 ευρώ τον μήνα από τη διάθεση του ή των ακινήτων τους (το πολύ δύο), ενώ από τη διατύπωση του νόμου φαίνεται ότι θα προβλεφθούν και γεωγραφικά κριτήρια, έτσι ώστε το πλαφόν του χρόνου εκμίσθωσης να οδηγεί πράγματι στην “απελευθέρωση” κατοικιών προς μακροχρόνια μίσθωση.
Και φορολογική έκπληξη
Στο τραπέζι φαίνεται ότι υπάρχουν όμως κι άλλες σκέψεις, πέρα από τους παραπάνω περιορισμούς.
Μιλώντας στο συνέδριο του ΤΜΕΔΕ, ο Α. Πατέλης δεν προανήγγειλε απλώς νέες αλλαγές στο καθεστώς των βραχυχρόνιων μισθώσεων, με παρεμβάσεις στα χρονικά όρια, αλλά έβαλε στο κάδρο και τη φορολόγηση τους, διαβεβαιώνοντας ότι «σίγουρα θα πρέπει να υπάρχει περίοδος προσαρμογής» για την εφαρμογή των όποιων αλλαγών.
Σύμφωνα με τον τελευταίο φορολογικό νόμο, όσοι διαθέτουν για βραχυχρόνια μίσθωση από 3 ακίνητα και πάνω, αντιμετωπίζονται ως επιχειρήσεις, άρα οφείλουν να κάνουν έναρξη εργασιών, υπόκεινται σε ΦΠΑ και συν τοις άλλοις επιβαρύνονται με τέλος παρεπιδημούντων και τέλος ανθεκτικότητας, όπως δηλαδή οι υπόλοιπες τουριστικές επιχειρήσεις.
Για τους παραβάτες προβλέπεται πρόστιμο ίσο με το 50% του ετήσιου τζίρου τους και σε καμία περίπτωση μικρότερο από 5.000 ευρώ, το οποίο επιβάλλεται και εισπράττεται από την ΑΑΔΕ με τις διαδικασίες του Κώδικα Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων. Ένα από τα σενάρια είναι ότι αυτό το φορολογικό πρόστιμο θα αυξηθεί.
Οι ζυμώσεις για την αναγκαιότητα νέων παρεμβάσεων στην αγορά των βραχυχρόνιων μισθώσεων γίνεται σε μια συγκυρία όπου υπάρχει έντονη κινητικότητα σε όλη την Ευρώπη για το ζήτημα, ειδικά σε ό,τι έχει να κάνει με τις επιπτώσεις στο πρόβλημα στέγης, στην επιβάρυνση και αλλοίωση του οικιστικού χαρακτήρα ολόκληρων περιοχών, αλλά και στις συνθήκες αθέμιτου ανταγωνισμού που δημιουργούνται απέναντι στις οργανωμένες τουριστικές μονάδες, μεγάλες και μικρότερες.