Πριν ακόμη τεθεί σε εφαρμογή το ευρωπαϊκό σύμφωνο δημοσιονομικής πειθαρχίας, η δημοσιονομική αρετή που επιδιώκει να επιβάλει τίθεται σε αμφισβήτηση από την οικονομική συγκυρία και την επιδεινούμενη ύφεση στην ευρωζώνη. Πολλές χώρες είναι ήδη αναγκασμένες να αντιμετωπίσουν παρεκτροπές στα δημόσια οικονομικά τους.
Ετσι, η Ισπανία ανακοίνωσε τη Δευτέρα έκρηξη στο 8,51% του ΑΕΠ του δημοσιονομικού της ελλείμματος το 2011, τη στιγμή που έχει δεσμευθεί να το μειώσει στο 4,4% το 2012 και στο 3% το 2013. Ηδη προσπαθεί να επιτύχει την άμβλυνση του στόχου αυτού.
Η Μαδρίτη «θα τηρήσει όλες τις δεσμεύσεις της στον τομέα της δημοσιονομικής προσαρμογής, αλλά οι συνθήκες έχουν μεταβληθεί», δήλωσε ο υπουργός Οικονομικών της Ισπανίας Λουίς ντε Γκίνδος, «η οικονομική κατάσταση είναι πολύ διαφορετική σε σχέση με πριν από έναν χρόνο».
Ομως, η πραγματική έκπληξη έρχεται από την Ολλανδία, χώρα που επέδειξε υπερβολική προθυμία διατυπώνονατς επικρίσεις για τη δημοσιονομική χαλαρότητα των ευρωπαίων εταίρων της, η οποία βρίσκεται ωστόσο με τη σειρά της αναγκασμένη να κάνει οικονομίες εξαιτίας της επιδείνωσης περισσότερο από το προβλεπόμενο της οικονομικής συγκυρίας.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κάλεσε με αυστηρότητα χθες την κυβέρνηση του Μαρκ Ρούτε να τηρήσει τις δεσμεύσεις της μετά την ανακοίνωση των αναθεωρημένων επί τα χείρω οικονομικών προβλέψεων του Κεντρικού Γραφείου του ολλανδικού Προγράμματος Οικονομικών Προβλέψεων. Το ινστιτούτο προβλέπει έλλειμμα 4,5% του ΑΕΠ για το 2012, αλλά το κυριότερο είναι ότι δεν προβλέπεται να πλησιάσει το όριο του 3% του ΑΕΠ ούτε την επόμενη χρονιά, αφού ακόμη και το 2014 θα βρίσκεται στο 4,1% και το 2015 στο 3,3%.
«Η Ολλανδία είναι μία χώρα που ακούγεται πολύ η φωνή της όταν πρόκειται για την ενίσχυση των κανόνων της δημοσιονομικής επιτήρησης» στην ευρωζώνη, «είναι λοιπόν φυσιολογικό να σκεφτεί κανείς ότι θα εφαρμόσουν την ίδια προσέγγιση και στη δική τους πολιτική», δήλωσε εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Εκτός της Ισπανίας και της Ολλανδίας, και άλλες πλούσιες χώρες της ευρωζώνης κινδυνεύουν να δυσκολευτούν να βάλουν στο σωστό δρόμο τα δημοσιονομικά τους εγκαίρως, εγείροντας την πιθανότητα να χρειασθεί να ανακληθούν στην τάξη από τις Βρυξέλλες.
Μία τέτοια περίπτωση είναι η Γαλλία. Το Λογιστήριο του Κράτους ανακοίνωσε στις αρχές του Φεβρουαρίου ότι ο στόχος μείωσης του ελλείμματος στο 4,5% αυτή τη χρονιά είναι δύσκολο να επιτευχθεί και ότι θα είναι ακόμη πιο δύσκολο να επιστρέψει στο όριο του 3% το 2013.
Εάν οι κανόνες δημοσιονομικής πειθαρχίας αμβλυνθούν, ακόμη και ελαφρώς, για την Ολλανδία και την Ισπανία, αυτό θα ανοίξει το κουτί της Πανδώρας προκαλώντας την οργή χωρών όπως το Βέλγιο που αναγκάσθηκε να προχωρήσει σε επώδυνες δημοσιονομικές περικοπές για να καλύψει τους στόχους, με αποτέλεσμα την αποδυνάμωση του συμφώνου δημοσιονομικής πειθαρχίας.
«Φανταστείτε να το καταφέρει η Ισπανία: αυτό θα αποσταθεροποιούσε ολόκληρο το εγχείρημα», δήλωσε ευρωπαίος διπλωμάτης.
Στον αυστηρό τόνο που υιοθέτησε χθες στις Βρυξέλλες η Ευρωπαϊκή Επιτροπή απέναντι στην Ισπανία, προστέθηκαν οι αυστηρές φωνές και άλλων ευρωπαϊκών χωρών.
Είναι «προφανές ότι η Ισπανία οφείλει να κάνει τα πάντα για να αποδείξει στο εξωτερικό ότι παραμένει προσηλωμένη στον στόχο να μην εγκαταλείψει την οδό της δημοσιονομικής σταθεροποίησης», επέμεινε χθες ο πρόεδρος του Eurogroup Ζαν-Κλοντ Γιουνκέρ.