Οι βάσεις ανακοινώνονται, το καλοκαίρι είναι σύμφυτο με το άγχος των υποψήφιων, αλλά και των οικογένειών τους. Όνειρα που πάνε και έρχονται σαν τα νερά της παλίρροιας. Στην Ελλάδα η είσοδος στο Πανεπιστήμιο, είναι κάτι παραπάνω από ότι φαίνεται. Όσο και αν για αρκετές περιπτώσεις φαίνεται ανώφελη, καθώς δεν εξασφαλίζει επαγγελματική σταδιοδρομία.
Ο Ρίτσαρντ Πάιν, ανατέμνει άλλη μια φορά, μέσω των Irish Times, την ελληνική περίπτωση, τούτη τη φορά μέσα από το φαινόμενο της αποχώρησης των νέων από τα χωριά τους, τη θεμελιώδη ανάγκη τους να μπουν σε ένα πανεπιστήμιο, αλλά και το φαντασιακό που δημιουργείται στη μέση ελληνική οικογένεια για το τι σημαίνει «είσοδος στο πανεπιστήμιο».
Ο Πάιν βλέπει μια ανησυχητική έξοδο των νέων από την αγροτική εστία προς χάριν του κέντρου, με αφορμή το πανεπιστήμιο. Τα χωριά ερημώνουν, αναφέρει, η μετανάστευση στις πόλεις και το εξωτερικό είναι έντονη. Οι νέοι θέλουν να φύγουν μακριά από τη γονική αγκάλη και από τα επαγγελματικά διλήμματα της επαρχίας.
Υπάρχουν πολλοί παράγοντες αυτής της νέας αστυφιλίας : η διοικητική υπερσυγκέντρωση του κεντρικού κράτους, ο οικονομικός στραγγαλισμός της επαρχίας, την έλλειψη σχολείων στην περιφέρεια. Τα τελευταία 30 χρόνια, η αγροτική Ελλάδα έχασε το μεγαλύτερο μέρος των σχολείων της. Τα χωριά χάνουν το εστιακό σημείο τους, ακόμα και τα καφενεία αντικαθίστανται από μπαρ ξένου τύπου. Τα ελληνικά χωριά δεν είναι ακόμα νεκρά, αλλά πολύ σιωπηλά, αναφέρει ο Πάιν.
Προσαρμογή ή θάνατος;
Υπάρχει λοιπόν μια αιτιώδης σχέση σε όλα: οι νέοι φεύγουν, δημιουργούν μέσα τους μια υπέρμετρη αισιοδοξία για το πτυχίο τους, τα χωριά συρρικνώνονται και μένει να απαντηθεί το ερώτημα αν αυτό έχει να κάνει με την αδυναμία τους να προσαρμοστούν.
Στην Ελλάδα, ακόμα και σήμερα, αναφέρει το άρθρο, προσφέρει μια ευκαιρία εξόδου προς μια καλύτερη ζωή. Μια επαγγελματική σταδιοδρομία και ευρύτερους ορίζοντες που το χωριό δεν μπορεί να προσφέρει.
Έτσι οι νέοι φεύγουν δίχως σημαντικές πιθανότητες να επιστρέψουν στη βάση τους. Κατά τα τελευταία χρόνια τρία στα πέντε παιδιά έφυγαν από την επαρχία για να σπουδάσουν. Σαν να λέμε η «ψυχή βγαίνει από το χωριό».
Από την άλλη, σημειώνει, το έχει δει να συμβαίνει και σε άλλες χώρες: όταν δεν υπάρχει τόνωση της μικροοικονομίας της περιοχής, κάτι που να σηματοδοτεί την τοπική πρωτοβουλία, είναι αναπόδραστο οι νέοι να φεύγουν. Οι επαγγελματικές ευκαιρίες είναι λίγες και οι προοπτικές ενός καλού γάμου συγκεκριμένες. Η κοσμοπολίτικη ζωή κερδίζει κατά κράτος την οικογενειακή υπερηφάνεια και το καμάρι για το χωριό.
Αυτό που λέμε... πρόοδος
Δεν υπάρχει κάποιο πρόγραμμα που να μπορεί να συνδυάσει την αυτοβελτίωση του ατόμου με παράλληλη δράση στην αγροτική κοινωνία, έτσι ώστε αυτοί οι δύο τομείς να δένουν μεταξύ τους.
Το σύστημα εξετάσεων στην Ελλάδα είναι παρόμοιο με αυτό της Ιρλανδίας, αναφέρει ο Πάιν.
Οι σχολές Πληροφορικής και Οικονομικών μπορούν να εγγυηθούν μια κάποια επαγγελματική απασχόληση στην αγορά εργασίας, ενώ ένας πολιτικός μηχανικός μπορεί να καταλήξει σε σούπερ μάρκετ. Ίσως όσοι δεν πετύχουν σε σχολές να επιστρέψουν στο χωριό και να του δώσουν λίγη περισσότερη ζωή.