Οι μπαμπουίνοι τζελάντα της Αιθιοπίας προσφέρουν στους επιστήμονες πολλή «τροφή» για έρευνα και διαπιστώσεις, καθώς παράγουν συγκεκριμένους σύνθετους φθόγγους σε ρυθμό που να μοιάζει με την ανθρώπινη ομιλία.
Βέβαια οι ήχοι που βγάζουν οι συγκεκριμένοι πίθηκοι δεν θυμίζουν λέξεις ή προτάσεις, ωστόσο, τα συμπαθέστατα αυτά ζώα επικοινωνούν μεταξύ τους με τρόπο που να θυμίζει την ανθρώπινη γλώσσα, με τους ειδικούς να θεωρούν ότι ίσως έχουν να μάθουν πολλά για τη γέννηση της ομιλίας στο είδος μας.
Οπως αναφέρει tovima οι Thropithecus gelada, γνωστοί ως μπαμπουίνοι τζελάντα είναι σχετικά άγνωστο είδος και ζουν αποκλειστικά και μόνο στα βουνά της Αιθιοπίας, ενώ έχουν ιδιαίτερη εμφάνιση και ξεχωριστό τρόπο ζωής.
Η μεγάλη τους διαφορά είναι ότι αντί για σύντομες μονότονες κραυγές, όπως κάνουν οι περισσότεροι πίθηκοι, επιδεικνύουν πλούσιες, σύνθετες φωνητικές ικανότητες, παράγοντας μικρές συλλαβές με κυματισμούς και τέμπο που μοιάζουν με τις αντίστοιχες των ανθρώπων.
Ο εξελικτικός βιολόγος Τορ Μπέργκμαν του Πανεπιστημίου του Μίσιγκαν τονίζει ότι «όταν αρχίσαμε να δουλεύουμε με τους τζελάντα, το 2006, παρατηρήσαμε ήχους σαν να μιλάνε γύρω μας άνθρωποι. Τα περισσότερα πρωτεύοντα βγάζουν μόνο μερικούς ήχους, οι τζελάντα όμως παράγουν μια σύνθετη ροή με ρυθμό παρόμοιο με αυτόν της ανθρώπινης γλώσσας».
Οι τζελάντα, όπως και ορισμένα άλλα είδη πιθήκων, πλαταγιάζουν τα χείλη τους, συνήθεια που θεωρείται από τους επιστήμονες σαν δεύτερο χαρακτηριστικό που είναι καθοριστικό για τις ομιλητικές τους ικανότητες.
Το πλατάγιασμα αυτό γίνεται με σύνθετο συγχρονισμό των χειλιών, της γλώσσας και του υοειδούς οστού, ανάμεσα στο σαγόνι και τον θυρεοειδή, ενώ είναι πολύ πιο εξελιγμένο σε σχέση με αντίστοιχες κινήσεις που κάνουν άλλα ζώα όταν πχ. τρώνε.
Αυτό θεωρείται ως «προθάλαμος» για την ικανότητα της ομιλίας, ωστόσο, οι τζελάντα έχουν και ένα ακόμη χαρακτηριστικό, καθώς μέσω του πλαταγιάσματος προσπαθούν να δώσουν συγκεκριμένη μορφή στις κραυγές του, κάτι που μοιάζει με τον ανθρώπινο τρόπο ομιλίας.
«Θα είναι ενδιαφέρον να δούμε αν αυτοί οι σύνθετοι ήχοι τους επιτρέπουν να επικοινωνούν πληροφορίες που άλλοι πίθηκοι δεν μπορούν να επικοινωνήσουν» δήλωσε ο κ. Μπέργκμαν.
Αλλο ένα ενδιαφέρον στοιχείο των τζελάντα είναι η κοινωνική τους οργάνωση και η προσπάθεια επικοινωνίας μεταξύ τους.
Οι τζελάντα ζουν σε πολύ μεγάλες ομάδες που μένουν για πολλά χρόνια ενώ ειδικά τα θηλυκά διατηρούν εξαιρετικά μακροχρόνιους δεσμούς.
«Εχουν ένα πολύ σύνθετο κοινωνικό σύστημα. Εχουν μερικές από τις μεγαλύτερες ομάδες μεταξύ των πρωτευόντων» λέει ο δρ Μπέργκμαν. «Αυτές οι πολύ μεγάλες ομαδικές δομές μπορεί να συνδέονται με τη φωνητική πολυπλοκότητα. Υπάρχουν ενδείξεις στα πρωτεύοντα ότι οι μεγαλύτερες ομάδες παράγουν περισσότερους ήχους».