Η αμερικανική οικονομία πρόσθεσε 387.000 θέσεις μάνατζερ και έχασε περίπου 2 εκατ. υπαλληλικές θέσεις εργασίας, καθώς οι νέες τεχνολογίες αντικαθιστούν τους υπαλλήλους γραφείων, βυθίζοντας την αμερικανική μεσαία τάξη βαθύτερα στην κρίση, γράφει ο Robin Harding σε ένα πολύ σημαντικό άρθρο στους Financial Times.
Τα στοιχεία από το υπουργείο Εργασίας των ΗΠΑ κατανέμουν το εργατικό δυναμικό των ΗΠΑ σε 821 διαφορετικές κατηγορίες εργασίας, από λαντζέρης μέχρι βιβλιοθηκάριος. Δείχνουν ταχύτατες διαρθρωτικές αλλαγές -πέρα από την ενίσχυση της κυκλικής ανεργίας στο 7,7%- που θα μπορούσαν να αυξήσουν σημαντικά την ανισότητα εισοδήματος.
Τα στοιχεία εξηγούν γιατί το εισόδημα στο μέσο αμερικανικό νοικοκυριό μειώθηκε κατά 5,6% από τον Ιούνιο του 2009 στα 51.404 δολ., ενώ παρ' όλα αυτά η οικονομία αναπτύσσεται. Στον αντίποδα, τα εισοδήματα της ανώτερης εισοδηματικά τάξης αυξήθηκαν.
Μία πιθανή αιτία αυτής της διευρυνόμενης ανισότητας είναι οι νέες τεχνολογίες, που εξαφανίζουν ορισμένα από τα επαγγέλματα της μεσαίας τάξης, όπως οι υπάλληλοι αρχειοθέτησης και οι δακτυλογράφοι. Επίσης μειώνεται ο αριθμός των ταμείων για εμπορικά καταστήματα, γεγονός που δείχνει ότι οι αγορές μέσω διαδικτύου και τα μηχανήματα αυτόματων πληρωμών σε πολλά μεγάλα καταστήματα εξαφανίζουν ένα ακόμη επάγγελμα.
Αύξηση θέσεων απασχόλησης καταγράφεται σε κλάδους όπως η υγεία, η διοίκηση, η πληροφορική και ο κλάδος τροφίμων. Ο αριθμός των επαγγελμάτων προσωπικής φροντίδας (για ηλικιωμένους και άτομα με ειδικές ανάγκες) ενισχύθηκε κατά 390.000 άτομα από το 2007. Επίσης αυξήθηκε σημαντικά η ζήτηση για ανθρώπους που βρίσκουν λύσεις στην αντικατάσταση των υπαλλήλων - όπως οι operation managers, οι αναλυτές διοίκησης και οι επικεφαλής τμημάτων logistics.
«Βλέπουμε ανάπτυξη σε επαγγέλματα που απαιτούν περίπλοκες, προσωποποιημένες αλληλεπιδράσεις, όπως το οικιακό νοσηλευτικό προσωπικό και συνεχιζόμενη μείωση για επαγγέλματα αλληλεπιδράσεων ρουτίνας και θέσεις εργασίας παραγωγής που πλέον μπορούν να αυτοματοποιηθούν», δηλώνει η Σούζαν Λαντ, που συμμετείχε στην έκθεση της McKinsey Global Institute για το μέλλον της απασχόλησης.
Οι μισθοί για πολλά από τα ταχύτατα αναπτυσσόμενα επαγγέλματα είναι χαμηλότεροι από ό,τι ισχύει στα επαγγέλματα που αντικαθιστούν. Ο μέσος μισθός για έναν υπάλληλο το 2012 βρισκόταν στα 34.410 δολ., ενώ για μία θέση κατ' οίκον προσωπικής φροντίδας η ετήσια αμοιβή περιορίζεται στα 24.550 δολ. Ο μέσος μισθός στον κλάδο της πληροφορικής ανέρχεται στα 80.180 δολ. και για τους μάνατζερ στα 108.570 δολ.
Ο Λόρενς Μίσελ, πρόεδρος του Ινστιτούτου Οικονομικής Πολιτικής, ενός think tank με έδρα στην Ουάσιγκτον, αμφισβητεί ότι η τεχνολογία είναι η βασική αιτία για την ανισότητα των εισοδημάτων, σημειώνοντας ότι η ανάπτυξη των επαγγελμάτων που απαιτούν μεγάλες ικανότητες έχει επιβραδυνθεί την τελευταία δεκαετία.
«Ο κόσμος επικεντρώνεται πολύ στις τάσεις των επαγγελμάτων, αλλά για μένα δεν είναι σαφές ότι αυτές καθορίζουν τις κατευθυντήριες γραμμές για τους μισθούς», αναφέρει και συμπληρώνει: «Αυτό που νομίζω ότι θα συμβεί είναι πολύ μεγαλύτερο: οι εργοδότες θα έχουν το πάνω χέρι σε κάθε επαγγελματικό κλάδο».