Στην τελική φάση εισέρχεται η διαδικασία αλλαγής του συστήματος υπεραστικών οδικών μεταφορών, με τα στελέχη του υπουργείου Μεταφορών να αναφέρουν ότι θα είναι έτοιμο έως το 2015.
Το νέο σύστημα, που προβλέπει τη δημιουργία τριών κατηγοριών γραμμών, παρουσίασε ο υπουργός Ανάπτυξης και Μεταφορών Κωστής Χατζηδάκης, σημειώνοντας πως η αναδιάρθρωση του συστήματος των υπεραστικών μεταφορών είναι μια «ανειλημμένη δέσμευση της χώρας βάσει συμφωνίας με την τρόικα και τα χρονοδιαγράμματα προχωρούν».
Σύμφωνα με το νομοσχέδιο, το οποίο, όπως επισήμανε ο υπουργός, «δεν είναι καταληκτικό, αλλά είναι ανοιχτός στο διάλογο με όλους τους ενδιαφερομένους», δεν αφορά τις γραμμές που υπάρχουν στις αστικές περιοχές και, γενικότερα, γραμμές που χαρακτηρίζονται αστικές, «ανοίγοντας» την αγορά σε κάθε είδους λεωφορεία, πχ τουριστικά.
«Πρόκειται για μια μεταρρύθμιση που θα προχωρήσει μ' έναν πολύ συγκεκριμένο τρόπο και η οποία λαμβάνει υπ' όψιν της το Κοινοτικό Δίκαιο και προβλέπεται μια μεταβατική περίοδος μέχρι το 2019. Ωστόσο, οι βασικές διαδικασίες θα πρέπει να ξεκινήσουν από τώρα, για να έχουμε αποτελέσματα συντομότερα. Στόχος μας είναι να μην υπάρξει κενό στο συγκοινωνιακό έργο» είπε ο κ. Χατζηδάκης.
Οι γραμμές που προβλέπονται με το νέο σύστημα
- Οι γραμμές αποκλειστικού έργου, δηλαδή εκείνες στις οποίες ο ανάδοχος εξασφαλίζει την αποκλειστικότητα εκτέλεσης έργου στις συγκεκριμένες γραμμές, χωρίς ανταγωνισμό.
Ο ανάδοχος αναλαμβάνει κατ' αποκλειστικότητα να εκτελεί το έργο, χωρίς ανταγωνισμό, σε όλες τις υπεραστικές γραμμές γεωγραφικής ενότητας που αποτελούν ένα δίκτυο γραμμών, μετά από δημόσιο ανοικτό διαγωνισμό και το κριτήριο επιλογής του αναδόχου θα είναι η υψηλότερη προσφορά.
- Οι άγονες γραμμές, δηλαδή εκείνες για τις οποίες ο ανάδοχος εξασφαλίζει αποκλειστικότητα εκτέλεσης έργου και, ταυτόχρονα, λόγω μικρού οικονομικού ενδιαφέροντος και επιδότηση.
Στην περίπτωση αυτή, που το οικονομικό ενδιαφέρον είναι μειωμένο, προβλέπεται ότι ο ανάδοχος θα έχει το δικαίωμα και επιδότησης, κατά το πρότυπο των άγονων αεροπορικών δρομολογίων. Οι ανάδοχοι θα αναλαμβάνουν τις γραμμές αυτές κατόπιν διαγωνισμού, ενώ στη συγκεκριμένη κατηγορία εμπίπτουν πολλές νησιωτικές περιοχές.
- Οι γραμμές ελεύθερης επιλογής.
Στις δύο πρώτες κατηγορίες, οι ανάδοχοι θα αναλαμβάνουν το έργο με συμβάσεις διάρκειας έως 10 έτη και με δυνατότητα παράτασης, ενώ στην τρίτη κατηγορία οι γραμμές ελεύθερης επιλογής, δηλαδή αυτές που έχουν μεγάλο εμπορικό ενδιαφέρον, θα μπορεί να τις εκτελεί κάθε ενδιαφερόμενος αρκεί να μην δημιουργείται ζήτημα αθέμιτου ανταγωνισμού, ενώ οι φορείς θα έχουν τη δυνατότητα να επιλέγουν ελεύθερα την εταιρική μορφή οργάνωσης των επιχειρήσεών τους.
Εποπτεία του συστήματος
Σύμφωνα με το νομοσχέδιο, την επίβλεψη του όλου συστήματος αναλαμβάνει η Εθνική Αρχή Χερσαίων Επιβατικών Μεταφορών, η οποία θα... προκύψει από την αναβάθμιση της υπάρχουσας Ρυθμιστικής Αρχής Σιδηροδρόμων, η οποία πέρα από τις αρμοδιότητες που ήδη έχει, θα αποκτήσει και όλες τις αρμοδιότητες που αφορούν τις δημόσιες υπεραστικές μεταφορές επιβατών.
«Δεν πρόκειται για εύκολο εγχείρημα, αλλά χρειάζεται σωστή στελέχωση, υψηλού επιπέδου» ξεκαθάρισε ο Κ. Χατζηδάκης και πρόσθεσε πως η προσπάθεια αυτή θα πρέπει να έχει υγιείς βάσεις, γιατί διαφορετικά θα υπονομευθεί από μόνο του το νέο σύστημα.