Δεν είναι η πρώτη φορά που οι κάτοικοι της Ικαρίας βρίσκονται στις κορυφαίες θέσεις σχετικών λιστών, ωστόσο, κάθε αναφορά σε εκείνους και τον τρόπο ζωής τους δείχνει πόσο εντυπωσιάζονται οι επιστήμονες.
Σε συνέντευξη Τύπου, κατά τη διάρκεια συνεδρίου Καρδιαγγειακής Ιατρικής CARDIO ATHENA 2013, επιστήμονες τόνισαν ότι πρόσφατα δεδομένα έδειξαν ότι η Ικαρία, μαζί με τη Σαρδηνία και την Οκινάβα της Ιαπωνίας, είναι οι περιοχές του κόσμου με τα υψηλότερα ποσοστά υπερηλίκων.
Οπως, μάλιστα, δείχνουν τα δημογραφικά στοιχεία της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας, ενώ στην υπόλοιπη Ευρώπη μόνο το 0,1% του πληθυσμού ζει πάνω από 90 χρόνια, στην Ικαρία το αντίστοιχο ποσοστό είναι δεκαπλάσιο.
Οι μέχρι τώρα παρατηρήσεις συγκλίνουν στον τρόπο ζωής των κατοίκων της Ικαρίας, που δρα προστατευτικά στην εμφάνιση καρδιαγγειακών και νεοπλασματικών νοσημάτων. Φαίνεται ότι η μακροχρόνια κατανάλωση μεσογειακού τύπου διατροφής σε συνδυασμό με την ορεσίβια ζωή και τη χαλιναγώγηση του στρες έχουν σημαντικό ρόλο, χωρίς όμως οι ακριβείς μηχανισμοί να έχουν διευκρινιστεί πλήρως.
Η παρατηρούμενη μακροβιότητα στην Ικαρία έρχεται σε αντιπαράθεση με τα μέχρι τώρα γνωστά δεδομένα που συνδύαζαν τη μακροβιότητα με το υψηλότερο κοινωνικο-οικονομικό επίπεδο, καθώς η Ικαρία αποτελεί ένα ακριτικό νησί με πολύ χαμηλούς δείκτες οικονομικής ανάπτυξης.
Χαρακτηριστικό της νήσου είναι η ορεινή διαμόρφωση του εδάφους, το γρανιτώδες πέτρωμα στο βορειοανατολικό τμήμα του νησιού, η διαμονή μέρους του πληθυσμού σε υψηλό υψόμετρο που ακμάζει η συλλογή και η βρώση βοτάνων και χόρτων, που σε συνδυασμό με την παρουσία ιχνοστοιχείων και βαρέων μετάλλων στο έδαφος και στα ύδατα και σε συνδυασμό με τις μετεωρολογικές συνθήκες της περιοχής, αποτελούν ενδιαφέροντα σημεία για περαιτέρω επιστημονική έρευνα.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον αποτελεί το γεγονός ότι τα ποσοστά μακροβιότητας δεν εμφανίζουν ομοιομορφία μεταξύ των διάφορων περιοχών της νήσου, με το βορειοανατολικό τμήμα (περιοχή Ραχών) να έχει τα υψηλότερα ποσοστά (1,1%) και το νότιο τμήμα (περιοχή Αγ.Κήρυκου) τα χαμηλότερα (0,6%). Οι περιοχές αυτές διαφέρουν ως προς τις μετεωρολογικές συνθήκες και τις εδαφικές ιδιομορφίες (γρανιτώδες πέτρωμα στο βόρειο τμήμα και ασβεστόλιθος στο νότιο τμήμα με σημαντική διαφορά στην περιβαλλοντική ακτινοβολία).
Οι περιβαλλοντικές συνθήκες δύναται να επηρεάζουν τη συγκέντρωση ιχνοστοιχείων και μετάλλων στο έδαφος και στα ύδατα που εισέρχονται στην τροφική αλυσίδα. Επίσης διερευνάται και η θετική επίδραση που μπορεί να έχει ο ελληνικός καφές στη μακροβιότητα των κατοίκων.