Εκπληξη και αμηχανία έχει προκαλέσει στην ευρωπαϊκη και παγκόσμια κοινή γνώμη το ισχυρό «όχι» της Κυπριακής Βουλής καταψηφίζοντας την απόφαση του Eurogoup για κούρεμα των καταθέσεων.
Με 36 κατά, κανένα υπέρ και 19 αποχές η Ολομέλεια της κυπριακής Βουλής, μετά από μια δραματική συνεδρίαση, απέρριψε πανηγυρικά τις πιέσεις των δανειστών για φορολόγηση των καταθέσεων με την επόμενη ημέρα να είναι ιδιαίτερα κρίσιμη.
Οι εναλλακτικές προτάσεις
Ο πρόεδρος της κυπριακής δημοκρατίας, Νίκος Αναστασιάδης, δήλωσε πως σέβεται την απόφαση της κυπριακής Βουλής και, πλέον, στο κυβερνητικό στρατόπεδο είναι έτοιμοι να επιδοθούν σε έναν αγώνα δρόμου για να προλάβουν τα χειρότερα.
Η κυπριακή κυβέρνηση καλείται να βρει έναν τρόπο για να εξοικονομηθούν τα απαιτούμενα των 5,8 δισ. ευρώ με τις προτάσεις που υπάρχουν στο τραπέζι να είναι η περίπτωση του εσωτερικού δανεισμού από τα Ταμεία Πρόνοιας που μπορεί να εξασφαλίσει έως και 5,2 δισ. ευρώ.
Πολλά θα εξαρτηθούν από την σύσκεψη των πολιτικών αρχηγών της χώρας την Τετάρτη στην οποία αναμένεται να τεθούν ζητήματα διεθνών επαφών, αλλά και άλλες προτάσεις στο εσωτερικό όπως η έκδοση ομολογιακών δανείων.
Επιπλέον, μετά τη συνάντηση με τα κόμματα ο κ. Αναστασιάδης θα συναντηθεί με κλιμάκιο της Τρόικα και εν συνεχεία θα προεδρεύσει υπουργικού συμβουλίου.
Με το βλέμμα στην «αρκούδα»
Οπως είναι αναμενόμενο έντονες αναμένεται να είναι οι κινήσεις της πλευράς Αναστασιάδη για συζητήσεις με τη ρωσική πλευρά.
Ο υπουργός Οικονομικών, Μιχάλης Σαρρή, βρίσκεται ήδη στη Μόσχα, ενώ μετά το πέρας της ψηφοφορίας έγινε και η πρώτη τηλεφωνική επαφή του Νίκου Αναστασιάδη με τον Βαλντιμίρ Πούτιν.
Σύμφωνα με το ρωσικό ειδησεογραφικό πρακτορείο οι δύο άνδρες συνομίλησαν για περίπου μισή ώρα και συζήτησαν ένα μεγάλο σύνολο ζητημάτων διμερών σχέσεων και την οικονομική κατάσταση στη Κύπρο.
Ο κ. Σαρρή, θα συναντηθεί την Τετάρτη με τον Ρώσο ομόλογό του ενώ στις προτεραιότητες της κυπριακής πλευράς φέρεται να είναι η πώληση μιας τράπεζας στη Ρωσία και ένα πακέτο συμφωνίας για την εκμετάλλευση του Φυσικού Αερίου με τη Μόσχα, ενώ θα επιδιωχθεί , ταυτόχρονα, και σύναψη νέου δανείου.
Σημειωτέον ότι η αντίδραση της Ρωσικής πλευράς στην πρωτοφανή απόφαση του Eurogroup ήταν έντονη με τους αξιωματούχους να κάνουν λόγο ακόμη και για σαφή επίθεση κατά της χώρας και αρπαγή ξένων χρημάτων.
Δεδομένο είναι πως ο γεωπολιτικός ρόλος της Κύπρου και οι σχέσεις της με τη Ρωσία θα παίξουν σημαντικό ρόλο όχι μόνο εξαιτίας των συμφερόντων για το φυσικό αέριο, αλλά και επειδή στη παρούσα φάση η χώρα είναι η μόνη «δίοδος» του Βλαντιμίρ Πούτιν στη Μεσόγειο.
Η ευρωζώνη παρακολουθεί ανήσυχη και περιμένει
Βέβαια, εκείνο που έχει μεγάλη σημασία είναι να φανεί ποιες θα είναι οι επόμενες κινήσεις των ηγετών της Ευρωζώνης και της Ευρωπαϊκής Ενωσης, καθώς το «όχι» των Κυπρίων δημιουργεί τεράστιες αναταράξεις.
Ηδη στο εσωτερικό της Ευρωζώνης έχουν «βγει μαχαίρια» με την Γερμανία και την Ανγκελα Μέρκελ να γίνονται δέκτες σκληρή κριτικής για τις κινήσεις τους που ενδέχεται να τορπιλίσουν ακόμη και την ίδια την οικονομική ένωση και το κοινό νόμισμα.
Οι Ευρωπαίοι παρακολουθούν αμήχανοι τις εξελίξεις, ωστόσο, στη παρούσα φάση αναφέρουν ότι περιμένουν αντιπρόταση από την κυπριακή πλευρά πετώντας το μπαλάκι στη πλευρά Αναστασιάδη.
Σε θεσμικό επίπεδο η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ανακοίνωσε ότι θα συνεχίσει να χρηματοδοτεί τις κυπριακές τράπεζες για να βοηθήσει τη ρευστότητα, τουλάχιστον μέχρι νεωτέρας, ενώ ο επικεφαλής του Eurogroup, Γιέροεν Ντάσελμπλουμ δήλωσε ότι το δανειακό πακέτο των δέκα δισεκατομμυρίων ευρώ παραμένει στο τραπέζι.
Ο Ολλανδός υπουργός Οικονομικών εξέφρασε μεν τη βαριά του θλίψη για την απόφαση των Κυπρίων βουλευτών, ωστόσο, τόνισε ότι οι προϋποθέσεις, το ύψος του δανείου και η ανάγκη απομείωσης του χρέους της Κύπρου εξακολουθούν να υφίστανται.
«Η πρόταση εκ μέρους της ευρωζώνης και του Eurogroup προς την Κύπρο εξακολουθεί να ισχύει. Η μπάλα πλέον βρίσκεται στο κυπριακό γήπεδο. Ο μεγαλύτερος όγκος του πλούτου στην Κύπρο βρίσκεται στις τράπεζες και είναι οι τράπεζες εκείνες που έχουν το πρόβλημα, συνεπώς είναι αναπόφευκτο να μην ασχοληθούμε με αυτό», πρόσθεσε ο Ντάισελμπλουμ και κατέληξε «Επιβεβαιώνω πως το Eurogroup είναι έτοιμο να συνδράμει την Κύπρο στις μεταρρυθμιστικές της προσπάθειες».
Σόιμπλε: Μετά το «όχι» δεν υπάρχουν προϋποθέσεις να βοηθήσουμε
«Είμαστε πρόθυμοι να βοηθήσουμε, αλλά προκειμένου να λύσουμε το πρόβλημα», τόνισε κατ' επανάληψη αναφερόμενος στον δυσανάλογα μεγάλο τραπεζικό τομέα της Κύπρου ο υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, σε συνέντευξη που παραχώρησε στο πρώτο κανάλι της γερμανικής δημόσιας τηλεόρασης ARD.
Ο κ. Σόιμπλε ξεκαθάρισε ακόμη ότι εφόσον το κυπριακό κοινοβούλιο είπε «όχι», δεν υφίστανται πλέον οι προϋποθέσεις για πρόγραμμα βοήθειας και υπενθύμισε ότι η Κύπρος δεν μπορεί να δανειστεί χρήματα από τις αγορές, ενώ δύο κυπριακές τράπεζες είναι ουσιαστικά ήδη χρεοκοπημένες και συντηρούνται χάρη στην ΕΚΤ. «Οι υπεύθυνοι θα πρέπει αυτό να το γνωρίζουν», δήλωσε και επανέλαβε ότι το οικονομικό μοντέλο της Κύπρου έχει αποτύχει, αποτελεί πλέον «ψευδαίσθηση», όπως είπε χαρακτηριστικά και κάλεσε τους πολιτικούς στην Κύπρο να το εξηγήσουν στους πολίτες.
Αναφερόμενος στα ειδικά στοιχεία του προγράμματος για την Κύπρο ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών αναφέρθηκε στην Ελλάδα, με την οποία, όπως είπε, η διαπραγμάτευση διήρκεσε μεγάλο διάστημα, ενώ το πρόγραμμα που επιβλήθηκε προέβλεπε σκληρά μέτρα, όπως η μείωση του κατώτατου μισθού. "Κάθε χώρα έχει διαφορετικό πρόβλημα", κατέληξε.
Ερωτηθείς σχετικώς με το ενδεχόμενο η Λευκωσία να λάβει βοήθεια από την Μόσχα, ο κ. Σόιμπλε σημείωσε ότι το αντιμετωπίζει "με μεγάλη χαλαρότητα" και ευχήθηκε στον Κύπριο ομόλογό του, ο οποίος βρίσκεται στην Ρωσία, "καλή επιτυχία". Σημείωσε ωστόσο ότι δεν είναι μόνο η Ρωσία που διατηρεί μεγάλες επενδύσεις στην Κύπρο, αλλά και η ίδια η Κύπρος είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος ξένος επενδυτής στην Ρωσία, γεγονός το οποίο, όπως ανέφερε, αποδεικνύει ότι τα ρωσικά χρήματα πηγαίνουν στην Κύπρο και επιστρέφουν κατόπιν πίσω.
Νωρίτερα είχε εκφράσει τη λύπη του για την αρνητική έκβαση της ψηφοφορίας δηλώνοντας «Καταγράφουμε με θλίψη την απόφαση αυτή. Προκειμένου να υπάρξει σχέδιο δανεισμού, έχουμε ανάγκη από μία αξιόπιστη λύση, προκειμένου να γνωρίζουμε τον τρόπο που η Κύπρος θα ξαναβρεί την έξοδο στις χρηματοοικονομικές αγορές. Προς ώρας το χρέος είναι πολύ μεγάλο και θα πρέπει να μειωθεί».
«Σε μία κατάσταση όπως αυτή, όταν υποβόσκει η χρεωκοπία, τότε οι πιστωτές θα πρέπει να συμμετάσχουν εάν θέλουν να αποφύγουν μία χρεωκοπία. Εάν θέλει κανείς να αποφύγει αυτήν την εξέλιξη, τότε οι τραπεζικοί επενδυτές θα πρέπει να κάνουν μία αντίστοιχη συνεισφορά. Εάν αυτό θα είναι μία συμμετοχή των ομολογιούχων και των τραπεζών (bail in), ή ένας δασμός, αυτό εναπόκειται στην ίδια την Κύπρο να το αποφασίσει», επεσήμανε ο Σόιμπλε, προειδοποιώντας συνάμα να αποφευχθούν οι «ανεύθυνες» αποφάσεις.
Τρέμουν το τραπεζικό κραχ
Τα επόμενα εικοσιτετράωρα είναι εξαιρετικά κρίσιμα για το κυπριακό τραπεζικό σύστημα, καθώς, μπορεί τα κατστήματα στην Κύπρο να παραμένουν κλειστά μέχρι την Πέμπτη, ωστόσο, κανένας δεν μπορεί να γνωρίζει τι θα συμβεί μόλις ανοίξουν οι τράπεζες.
Θεωρείται δεδομένο ότι σε οποιαδήποτε στιγμή ανοίξουν οι τράπεζες οι καταθέτες θα τρέξουν να σηκώσουν τα χρήματά τους κάτι που θα έχει κατστροφικές συνέπειες για τον τραπεζικό τομέα.
Πληροφορίες αναφέρουν ότι η κυπριακή πλευρά εξετάζει μια σειρά από προτάσεις για να προλάβει τέτοιες καταστάσεις.
Ουσιαστικά η Κύπρος αναμένεται να γίνει τις επόμενες ημέρες το επίκεντρο του παγκόσμιου ενδιαφέροντος, ενώ ήδη τα μεγαλύτερα ειδησεογραφικά δίκτυα καταγράφουν την έκπληξη και τις αντιδράσεις της παγκόσμιας κοινής γνώμης.
Προς το παρόν όλα τα ενδεχόμενα είναι ανοικτά με την Ευρωζώνη να τίθεται ξανά σε μεγάλο κλοιό πιέσεων με τους χειρισμούς τα επόμενα εικοσιτετράωρα να είναι ιδιαίτερα λεπτούς.