Το ανθρώπινο είδος συρρικνώνεται. Αυτό τουλάχιστον υποστηρίζουν ειδικοί του πανεπιστημίου του Cambridge, παρατηρώντας πως οι σύγχρονοι άνθρωποι είναι κατά 10% κοντύτεροι από τους κυνηγούς προγόνους τους και σημειώνοντας πως έχουν πλέον ξεπεράσει την κορυφή της ανάπτυξής τους.
Πέραν της σωματικής διάπλασης, το ίδιο συμβαίνει και με το ανθρώπινο μυαλό. Τα ευρήματα καταρρίπτουν την αντίληψη πως με το πέρασμα των αιώνων οι άνθρωποι έχουν γίνει μεγαλύτεροι και ψηλότεροι σε σχέση με τους προγόνους τους, άποψη βασισμένη στη μελέτη των πιο πρόσφατων σταδίων της εξέλιξης.
Η παρακμή έχει αρχίσει να συμβαίνει τα τελευταία 10.000 χρόνια, λένε οι επιστήμονες, κατηγορώντας τη γεωργία, την πιο περιορισμένη διατροφή και την αστικοποίηση, που θέτουν σε κίνδυνο την υγεία και οδηγούν στην εξάπλωση ασθενειών.
Η θεωρία προέκυψε από τη μελέτη ανθρώπινων απολιθωμάτων που βρέθηκαν στην Αφρική, την Ευρώπη και την Ασία.
Τα πιο πρόσφατα από αυτά, με προέλευση από την Αιθιοπία, δείχνουν πως οι άνθρωποι 200.000 χρόνια πριν ήταν μεγαλύτεροι και πιο ρωμαλέοι από τους συγχρόνους τους, λέει η Dr Marta Lahr, ειδικός στην ανθρώπινη εξέλιξη.
Απολιθώματα που βρέθηκαν σε σπηλιές του Ισραήλ και χρονολογούνται 120.000-100.000 χρόνια πριν φανερώνουν πως οι άνθρωποι ήταν ψηλοί και μυώδεις. Αυτό συνεχίστηκε χωρίς διακοπή μέχρι τα σχετικά πρόσφατα χρόνια.
Δέκα χιλιάδες χρόνια πριν, ο μέσος άνθρωπος είχε βάρος 76 με 82 κιλά, ενώ το σήμερα το μέσο βάρος κυμαίνεται μεταξύ 69 και 76 κιλών. Η Dr Lahr που παρουσίασε τα ευρήματά της στη Royal Society της Βρετανίας χαρακτήρισε τις αλλαγές εντυπωσιακές.
«Παρατηρούμε πως οι άνθρωποι συνεχώς εξελίσσονται, αλλά όσον αφορά στη σωματική διάπλαση μόνο τα τελευταία 10.000 χρόνια έχουν αλλάξει ουσιαστικά. Οπότε το ερώτημα είναι γιατί έχει συμβεί αυτό».
Η αλλαγή του ανθρώπινου τρόπου ζωής από κυνηγετικό σε αγροτικό άρχισε να συμβαίνει 9.000 χρόνια πριν. Μέσω της ανάπτυξης της γεωργίας, το φαγητό έγινε περισσότερο για όλους αλλά φτωχότερο σε βιταμίνες και ιχνοστοιχεία, πράγμα που εμπόδισε την περαιτέρω σωματική ανάπτυξη.
Στην Κίνα, οι πρώτοι καλλιεργητές βάσιζαν τη διατροφή τους στο ρύζι και τον αραβόσιτο. Τα τρόφιμα αυτά είναι φτωχά σε νιασίνη, έναν τύπο βιταμίνης Β απαραίτητο για την ανάπτυξη. Παρ’ όλα αυτά η καθιέρωση της γεωργίας δεν εξηγεί την συρρίκνωση του ανθρώπινου εγκεφάλου.
Το αντρικό μυαλό πριν από 20.000 χρόνια ήταν περίπου 1.500 κυβικά εκατοστά. Το μυαλό ενός σύγχρονου ανθρώπου είναι κατά μέσο όρο 1.350 κυβικά εκατοστά. Μιλάμε για μείωση μεγέθους μιας μπάλας του τένις. Το ίδιο έχει συμβεί και στο γυναικείο μυαλό.
Αυτό δεν σημαίνει πως είμαστε λιγότερο ευφυείς, απλά ότι έχουμε μάθει να χρησιμοποιούμε σωστότερα τους διαθέσιμους πόρους.
«Στην εξελικτική μας πορεία έχουμε καταφέρει να σώσουμε ενέργεια κάνοντας το μυαλό μας μικρότερο αλλά πιο αποτελεσματικό, όπως συμβαίνει και με τους υπολογιστές» λέει η Dr Lahr.
Ο Robert Foley, καθηγητής της ανθρώπινης εξέλιξης στο Cambridge, λέει: «Το γίνεσαι άνθρωπος, με την εξελικτική έννοια είναι μια συνεχής και σταδιακή διαδικασία. Το είδος μας μοιάζει περισσότερο με ένα κομμάτι πηλού που αλλάζει σχήμα και διαστάσεις συνεχώς».
Πηγή: dailymail