Με αρκετά γρήγορους ρυθμούς αυξάνεται η χρήση συνθετικών ναρκωτικών, αλλά και η εμφάνιση νέων ουσιών στην παγκόσμια αγορά.
Οπως επεσήμανε ο διευθυντής του ΚΕΘΕΑ Χαράλαμπος Πουλόπουλος κατά την παρουσίαση της ετήσιας έκθεσης του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών για τα ναρκωτικά, οι ουσίες αυτές δεν υπόκεινται σε διεθνή έλεγχο, αλλά έχουν παρόμοιο ψυχοδραστικό αποτέλεσμα με τα ελεγχόμενα ναρκωτικά.
Μάλιστα, όπως σημείωσε, σε πολλές χώρες αυξάνονται τα περιστατικά στα επείγοντα τμήματα των νοσοκομείων και οι τηλεφωνικές κλήσεις στα κέντρα δηλητηριάσεων, ενώ έχουν καταγραφεί και θάνατοι από τη χρήση των ουσιών αυτών.
Οι ουσίες αυτές ανήκουν, κυρίως, σε τέσσερις βασικές κατηγορίες: συνθετικά καναβινοειδή, συνθετικές καθινόνες, πιπεραζίνες και φαινεθυλαμίνες, ενώ κατασκευάζονται νέες ουσίες σε Κίνα και Ινδία.
Στην έκθεση του ΟΗΕ αναφέρεται πως στην Ευρώπη ο αριθμός των ανακοινώσεων για την εμφάνιση νέων ουσιών, την περίοδο 2000-2005, ήταν πέντε τον χρόνο, αριθμός που έχει δεκαπλασιαστεί μέχρι το 2011.
Σοβαρή απειλή η κατάχρηση συνταγογραφούμενων φαρμάκων
Ενα από τα προβλήματα που έχουν να αντιμετωπίσουν οι αρχές είναι η κατάχρηση των συνταγογραφούμενων φαρμάκων, δράση που έχει αυξηθεί αισθητά τα τελευταία χρόνια στη Βόρεια Αμερική, τη Νότια και Νοτιοανατολική Ασία, καθώς και σε ορισμένες χώρες της Ευρώπης και της Νοτίου Αμερικής.
Επιπλέον, σε διάφορες χώρες, ιδίως στη Νότια Ασία γίνεται ενέσιμη χρήση συνταγογραφούμενων ουσιών, πράγμα που αυξάνει που αυξάνει τον κίνδυνο για HIV, ηπατίτιδα Β και ηπατίτιδα C.
Παγκόσμια Ανασκόπηση
Όπως επισημαίνεται στην έκθεση, η συνολική έκταση της παράνομης καλλιέργειας κοκαΐνης στη Νότια Αμερική το 2011 μειώθηκε ελαφρά σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος, ενώ η Κεντρική Αμερική και η Καραϊβική συνεχίζουν να χρησιμοποιούνται ως σημαντικός διαμετακομιστικός κόμβος κοκαΐνης στην αγορά της Βόρειας Αμερικής.
Παρά τη μείωση των ποσοστών επικράτησης για ορισμένα ναρκωτικά, η Βόρεια Αμερική παραμένει η μεγαλύτερη αγορά παράνομων ναρκωτικών στον κόσμο, καθώς και η περιοχή με το υψηλότερο ποσοστό θνησιμότητας από τα ναρκωτικά. Περίπου ένας στους 20 θανάτους ατόμων μεταξύ 15 και 64 χρόνων στη Βόρεια Αμερική συνδέεται με την κατάχρηση ναρκωτικών ουσιών.
Η Ανατολική και Νοτιανατολική Ασία συνεχίζει να έχει τη δεύτερη μεγαλύτερη συνολική έκταση παράνομης καλλιέργειας οπιούχου παπαρούνας στον κόσμο, η οποία εκπροσωπεί το ένα πέμπτο του παγκόσμιου συνόλου.
Η Νοτιοανατολική Ασία είναι επίσης κόμβος παράνομης παρασκευής για διεγερτικά τύπου αμφεταμίνης με σχεδόν μισές από τις παγκόσμιες κατασχέσεις μεθαμφεταμίνης το 2010 να έχουν γίνει εκεί. Η Δυτική Ασία εξακολουθεί να έχει το μεγαλύτερο μερίδιο της παγκόσμιας παράνομης καλλιέργεια οπιούχου παπαρούνας οπίου και της παράνομης παραγωγής οπιούχων, κυρίως στο Αφγανιστάν.