Τρεις είναι οι κύριοι λόγοι που καθυστερούν ή εμποδίζουν το κράτος να προχωρήσει στην αποπληρωμή των ληξιπρόθεσμων οφειλών του Δημοσίου, με αποτέλεσμα να συντηρείται το πρόβλημα ρευστότητας στην αγορά.
Τα τρία μεγάλα «εμπόδια» αποτελούν οι γραφειοκρατικές διαδικασίες, η αδυναμία των υπουργών να ανταποκριθούν στη νέα πραγματικότητα και η τοποθέτηση των προσωπικών στόχων πάνω από το δημόσιο συμφέρον.
Σύμφωνα με την εφημερίδα «Η Καθημερινή», αν και τα ταμειακά διαθέσιμα στο τέλος Δεκεμβρίου άγγιζαν τα 5,9 δισ. ευρώ, το Δημόσιο είχε αποπληρώσει μόλις 1,003 δισ. ευρώ σε υποχρεώσεις του, μέχρι τα τέλη Ιανουαρίου, ενώ διαθέτει ήδη στην «άκρη» περίπου 4 δισ. ευρώ.
Αν και η δημόσια διοίκηση δεν καταφέρνει να διοχετεύσει την απαραίτητη ρευστότητα στην αγορά, το υπουργείο Οικονομικών υποστηρίζει ότι κινείται βάσει χρονοδιαγράμματος, το οποίο προβλέπει πως στο πρώτο τρίμηνο του 2013 θα έχουν αποπληρωθεί 3,5 δισ. ευρώ ληξιπρόθεσμων χρεών και σε κάθε ένα από τα επόμενα τρίμηνα να εξοφλούνται επιπλέον οφειλές ύψους 1,5 δισ. ευρώ.
Το ερώτημα που προκύπτει είναι εάν τα χρήματα αυτά φθάνουν και στους τελικούς δικαιούχους, καθώς άλλοι λόγοι φαίνεται πως αλλάζουν τη φυσιολογική πορεία των πραγμάτων. Αξίζει να σημειωθεί πως τον Ιανουάριο επιστράφηκαν μόλις 43 εκατ. ευρώ από τις εφορίες, όταν ο στόχος ήταν 311 εκατ. ευρώ.
Σύμφωνα με το δημοσίευμα, τρεις είναι οι κύριοι λόγοι που εμποδίζουν τη διοχέτευση ρευστότητας στην αγορά:
Τα αιτήματα υπουργών
Το υπουργείο Οικονομικών πλέον δεν κάνει δεκτά τα αιτήματα υπουργών για πληρωμή ληξιπρόθεσμων οφειλών, όταν δεν συνοδεύονται από τα απαραίτητα δικαιολογητικά. Στην προ-μνημονιακή εποχή, τέτοια αιτήματα ικανοποιούνταν άμεσα, όμως πλέον οι συνθήκες επιβάλλουν αυστηρό έλεγχο των εξόδων και κυρίως, την προσαρμογή των υπουργών στην υπάρχουσα πραγματικότητα. Σε κάθε περίπτωση, το αποτέλεσμα σήμερα είναι πως σημειώνονται σημαντικές καθυστερήσεις στην αποπληρωμή οφειλών.
Οι γραφειοκρατικές διαδικασίες
Δυστυχώς, το μόνιμο «αγκάθι» του συστήματος, η γραφειοκρατία, φαίνεται πως δεν έχει ακόμα καταπολεμηθεί. Μέχρι στιγμής, τα υπουργεία δεν έχουν εκείνους τους μηχανισμούς που θα μπορέσουν να διευκολύνουν τις υπάρχουσες διαδικασίες και να βελτιστοποιήσουν το χρόνο διεκπεραίωσης μιας υπόθεσης.
Παράλληλα, είναι εμφανής η έλλειψη προσωπικού σε υπουργεία και εφορίες, με αποτέλεσμα το πρόβλημα θα επιδεινώνεται περαιτέρω.
Η πραγματικότητα στις εφορίες
Ως απογοητευτική χαρακτηρίζεται η κατάσταση που επικρατεί στις εφορίες, καθώς χιλιάδες αιτήματα για επιστροφές ΦΠΑ συχνά είναι στοιβαγμένα σε διάφορα γραφεία. Αυτό φαίνεται πως οφείλεται:
- Στην υφιστάμενη πίεση για αύξηση των εσόδων, με αποτέλεσμα να αργοπορούν άλλες διαδικασίες
- Στην αυτοπροβολή ορισμένων προϊσταμένων σε εφορίες που καθυστερούν να προβούν σε επιστροφές ΦΠΑ, προκειμένου να επιτύχουν τους μηνιαίους στόχους εσόδων
- Στην κωλυσιεργία κάποιων υπαλλήλων που δεν προωθούν τα σχετικά αιτήματα
Ωστόσο, εφοριακοί υπάλληλοι καταθέτουν τη δική τους εκδοχή, υποστηρίζοντας πως οι όποιες καθυστερήσεις οφείλονται απλώς στην πρόθεση του υπουργείου να παρουσιάζει πλεόνασμα στον προϋπολογισμό.