Η διαθλαστική χειρουργική δεν αποτελεί πλέον μια ριψοκίνδυνη και αμφίβολης αποτελεσματικότητας και ασφάλειας εναλλακτική λύση. Στη δεύτερη δεκαετία του 21ου αιώνα η διαθλαστική χειρουργική έχει καθιερωθεί ως μόνιμη, ασφαλής και οικονομική λύση σχεδόν σε όλες τις διαθλαστικές ανωμαλίες (μυωπία, αστιγματισμός, υπερμετρωπία, πρεσβυωπία). Τα εκατομμύρια των ασθενών που έχουν απαλλαγεί απ' τα γυαλιά τους είναι η απτή απόδειξη της αξίας της διαθλαστικής χειρουργικής στη θεραπεία της μυωπίας, του αστιγματισμού, της υπερμετρωπίας και της πρεσβυωπίας.
Η διαθλαστική χειρουργική σκοπό έχει την αντιρρόπηση των διαθλαστικών ανωμαλιών και τη βελτίωση της οπτικής οξύτητας χωρίς βοηθήματα όρασης (γυαλιά και φακούς επαφής).
Διόρθωση της μυωπίας μπορεί να γίνει με τη μέθοδο της σμίλευσης της επιφάνεια του κερατοειδή. Στις επεμβάσεις αυτές κατά 99% τουλάχιστον χρησιμοποιείται ένα συγκεκριμένο laser, ώστε να αλλάξει την καμπυλότητα της επιφάνειας του οφθαλμού. Το laser αυτό - απ' το 1985 που πρωτοχρησιμοποιήθηκε σε άνθρωπο - είναι ενός συγκεκριμένου μήκους κύματος (193nm) που δεν απορροφάται απ' τον υποκείμενο ιστό και δεν εκλύει σχεδόν καθόλου θερμότητα, ώστε να μπορεί να «σμιλεύσει» τον κερατοειδή με απίστευτη ακρίβεια. Το laser αυτό λέγεται «Excimer Laser» από τα αρχικά Excited Dimer (ArF).
Σήμερα μετά από 25 χρόνια συνεχών αναβαθμίσεων τα laser αυτά βρίσκονται στην 7η γενιά εξέλιξης τους. Εδώ και μερικά χρόνια χρησιμοποιούνται και άλλου τύπου laser για διαθλαστική χειρουργική που ενώ θεωρητικά πλεονεκτούν στην ευκολία συντήρησης και κόστος χρήσης τους (solid state lasers), έχουν άλλα σοβαρά μειονεκτήματα που δεν επέτρεψαν την εδραίωση τους.
Οι διαθλαστικές επεμβάσεις που γίνονται με Excimer laser στον κερατοειδή είναι:
- η Επιφανειακή Φωτοδιαθλαστική Κερατεκτομή (PRK - photorefractive keratectomy, ASA - Advanced Surface Ablation, LASEK, Epi-LASIK, ΤransPRK) και
- η Lasik (laser in situ keratosmileusis).
Διαφορές LASIK και PRK
Οι διαφορές των δύο μεθόδων όσον αφορά στο τελικό αποτέλεσμα είναι πρακτικά αμελητέες. Η επιλογή της σωστότερης μεθόδου εξατομικεύεται και συχνά επηρεάζεται από προσωπικές επιλογές χωρίς καθαρά επιστημονικά κριτήρια. Για παράδειγμα στις ΗΠΑ το 90% των ασθενών κάνουν διόρθωση της μυωπίας με τη μέθοδο Lasik, ενώ αντίθετα στην Ιταλία το 90% επιλέγει PRK). Τα πλεονεκτήματα κάθε μιας μεθόδου που παραθέτονται παρακάτω στόχο έχουν την καλύτερη ενημέρωση του υποψήφιου ασθενή που σκέφτεται να υποβληθεί σε διαθλαστική επέμβαση στο επίπεδο του κερατοειδούς δηλαδή διόρθωσης της μυωπίας, αστιγματισμού, υπερμετρωπίας ή πρεσβυωπίας με Lasik ή PRK.
Πλεονεκτήματα PRK /ΑSA
Η μέθοδο PRK/ASA έχει μικρότερη πιθανότητα σοβαρής κερατοειδικής αστάθειας (εκτασίας) τουλάχιστον σε σύγκριση με την μέθοδο lasik πριν το 2005, δηλαδή μεγαλύτερη πιθανότητα μετεγχειρητικής διαθλαστικής σταθερότητας.Ο μικροκερατόμος (laser ή μηχανικός) που χρησιμοποιείται στην τεχνική LASIK δημιουργεί έναν κρημνό (flap) που δεν επουλώνεται 100% ποτέ. Συνεπώς, το flap μπορεί θεωρητικά να υποστεί σοβαρό τραυματισμό σε έναν τυχαίο (μικρο)τραυματσιμό του ματιού στο μέλλον. Επίσης, το flap συνήθως ανιχνεύεται σε οποιοδήποτε οφθαλμολογικό έλεγχο στο μέλλον.Η απουσία flap στη μέθοδο PRK/ASA είναι πιθανόν να αποτελέσει πλεονέκτημα για την ένθεση ενός μικροσκοπικού αλλοπλαστικού ενθέματος όπως για τη διόρθωση της πρεσβυωπίας στο μέλλον.Η απουσία flap έχει βρεθεί στο παρελθόν, ότι προστατεύει απ' την μετεγχειρητική ξηροφθαλμία σε σχέση με το lasik (Lasik related dry eye).
Σε πολύ πρόσφατες έρευνες όπου αναλύθηκαν ορισμένες συνιστώσες της ποιότητας της όρασης (εκτροπές μετωπικού κύματος υψηλής τάξης ή εμφάνιση ανώμαλου αστιγματισμού) φαίνεται ότι η επιφανειακή κερατεκτομή είναι τουλάχιστον το ίδιο καλή, αν όχι καλύτερη της μεθόδου S-Lasik, LASAK, SBK ή All Laser Lasik.Λόγω αποφυγής δημιουργίας flap είναι αδύνατο στη μέθοδο PRK/ASA να έχουμε διεγχειρητικές επιπλοκές του τύπου opaque bubble layer, transient sensitivity syndrome, loss of suction, incomplete flap, double layer και SOS, που αφορούν στη χρήση laser περισσότερο απ' τους μηχανικούς μικροκερατόμους.
Πλεονεκτήματα LASIK (S-Lasik, LASAK ή SBK)
Η πιθανότητα σοβαρής κερατοειδικής αστάθειας (εκτασίας) μετεγχειρητικά φαίνεται ότι πλέον είναι σημαντικά λιγότερη του ποσοστού 1 στα 3000 μάτια (99,93% μετεγχειρητική σταθερότητα) που υπολογίζεται στα συμβατικά lasik πριν το 2004-2005. Είναι προφανώς ότι λόγω του καλύτερου προεγχειρητικού ελέγχου, του μικρότερου εύρους της διαθλαστικής διόρθωσης και της ποιότητας των μικροκερατόμων η πιθανότητα αυτή σήμερα είναι σημαντικά μικρότερη απ' το 1/3000 περιπτώσεις μετεγχειρητικής διαθλαστικής αστάθειας (εκτασία).
Aν και η τελική όραση είναι η ίδια και μάλιστα σε ορισμένα ποιοτικά χαρακτηριστικά καλύτερη από τη μέθοδο PRK/ASA, η μέθοδος διόρθωσης μυωπίας-αστιγματισμού-υπερμετρωπίας Lasik έχει σαφές προβάδισμα στη ταχύτητα ανάκτησης της όρασης, στην ανάγκη χρήσης κολλυρίων για πολύ λιγότερες ημέρες, στα λιγότερα συνοδά συμπτώματα άλγους, δακρύρροιας, θιολερότητας, φωτοφοβίας κατά την πρώτη τουλάχιστον μετεγχειρητική εβδομάδα. Η επάνοδο του ασθενούς την πρώτη κιόλας μετεγχειρητική μέρα στην καθημερινότητα του είναι σαφώς ευκολότερη.Η περίπτωση μετεγχειρητικής διαθλαστικής αστοχίας είναι κατάτι μικρότερη στη μέθοδο Lasik. Η στατιστική επεξεργασία των δεδομένων μας (DATAGRAPH) δείχνει διαθλαστική αστοχία άνω των 0,50 Δ 1-2% κατά μέσο όρο που εξατομικεύεται ανάλογα με το εύρος της αμετρωπίας και της ηλικίας του ασθενούς. Στην περίπτωση αυτή και εφόσον είναι κλινικά σημαντική και ο ασθενής έχει τις προϋποθέσεις ασφάλειας είναι δυνατή η επανεπέμβαση (retreatment) σε 4-8 εβδομάδες απ' την πρώτη επέμβαση και φυσκά χωρίς καμία περαιτέρω οικονομική επιβάρυνση του ασθενούς. Στην περίπτωση PRK/ASA ο ασθενής πρέπει να περιμένει συνήθωs το λιγότερο 6 μήνες πριν την επανεπέμβαση.Στη μέθοδο S-Lasik, LASAK ή SBK δεν τραυματίζεται σοβαρά η οφθαλμική επιφάνεια, συνεπώς η πιθανότητα μετεγχειρητικής μόλυνσης φαίνεται θεωρητικά ότι είναι μικρότερη σε σχέση με τη μέθοδο PRK. Όπως και στην περίπτωση του τραυματισμού (που πρακτικά δεν φαίνεται το φλαπ να κινδυνεύει στην περίπτωση της μεθόδου lasik,) έτσι και στη μόλυνση, η κερατοειδική επιφάνεια φαίνεται να μην κινδυνεύει σημαντικά ούτε και στην περίπτωση της PRK/ASA.
Αναστάσιος Χαρώνης, MD
Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Freiburg
Διπλ. American & European Boards Of Ophthalmology
www.athensvision.gr
Πηγή: healthview.gr